UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

współżyć

Chronologizacja

1688, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Złożenie: współ - 'wspólnie, razem' (od wyrażenia przyimkowego *vъz polъ 'z połową') + żyć (zob.)

1. z sąsiadami

Definicja

utrzymywać kontakty z innymi osobami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

współżyć zgodnie
historia; kultura; łatwość, umiejętność; potrzeba; model, normy, prawa, reguły, sposoby, zasady; nieumiejętność; problem współżycia
pokojowe współżycie; współżycie społeczne

Cytaty

	Nie tylko własna aktywność w świecie wpływa na sposób, w jaki się go odbiera, lecz też aktywność ludzi, z którymi się współżyje bezpośrednio lub pośrednio dzięki różnego rodzaju więzom kulturowym. źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1974
	[...] na Kresach [...] współżyło [...] wiele różnych społeczności religijnych: katolicy, prawosławni, żydzi, muzułmanie [...] i karaimi [...]. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994
	By zostać zaakceptowanym przez zbiorowość współwięźniów, należało mieć określone cechy charakteru. Takie, które ułatwiały współżycie [...]. źródło: NKJP: Anna Pawełczyńska: Wartości a przemoc: zarys socjologicznej problematyki , 1995
	Im więcej osobistej godności w każdym z nas, tym lepsze i szczęśliwsze współżycie wzajemne. źródło: NKJP: Krzysztof Jedliński: Nie dać się upokorzyć, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	współżyję	współżyjemy
2 os.	współżyjesz	współżyjecie
3 os.	współżyje	współżyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłem +(e)m współżył	współżyłam +(e)m współżyła	współżyłom +(e)m współżyło	współżyliśmy +(e)śmy współżyli	współżyłyśmy +(e)śmy współżyły
2 os.	współżyłeś +(e)ś współżył	współżyłaś +(e)ś współżyła	współżyłoś +(e)ś współżyło	współżyliście +(e)ście współżyli	współżyłyście +(e)ście współżyły
3 os.	współżył	współżyła	współżyło	współżyli	współżyły

bezosobnik: współżyto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę współżył będę współżyć	będę współżyła będę współżyć	będę współżyło będę współżyć	będziemy współżyli będziemy współżyć	będziemy współżyły będziemy współżyć
2 os.	będziesz współżył będziesz współżyć	będziesz współżyła będziesz współżyć	będziesz współżyło będziesz współżyć	będziecie współżyli będziecie współżyć	będziecie współżyły będziecie współżyć
3 os.	będzie współżył będzie współżyć	będzie współżyła będzie współżyć	będzie współżyło będzie współżyć	będą współżyli będą współżyć	będą współżyły będą współżyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		współżyjmy
2 os.	współżyj	współżyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłbym bym współżył	współżyłabym bym współżyła	współżyłobym bym współżyło	współżylibyśmy byśmy współżyli	współżyłybyśmy byśmy współżyły
2 os.	współżyłbyś byś współżył	współżyłabyś byś współżyła	współżyłobyś byś współżyło	współżylibyście byście współżyli	współżyłybyście byście współżyły
3 os.	współżyłby by współżył	współżyłaby by współżyła	współżyłoby by współżyło	współżyliby by współżyli	współżyłyby by współżyły

bezosobnik: współżyto by

bezokolicznik: współżyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: współżyjąc

gerundium: współżycie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	współżycie	współżycia
D.	współżycia	współżyć
C.	współżyciu	współżyciom
B.	współżycie	współżycia
N.	współżyciem	współżyciami
Ms.	współżyciu	współżyciach
W.	współżycie	współżycia

imiesłów przymiotnikowy czynny: współżyjący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjąca
D.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącej
C.	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącej
B.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjący	współżyjące	współżyjącą
N.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącą
Ms.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjące
D.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących
C.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym
B.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjące
N.	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi
Ms.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących

Składnia

Rz_osobowy	+	współżyć	+	z KIM
Rz_{osobowy; pl}	+	współżyć	+

2. uprawiać seks

Definicja

odbywać z kimś stosunki płciowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bzykać się, kochać się, kopulować, spółkować

Połączenia

kobieta, mężczyzna współżyje; ludzie, małżonkowie współżyją
współżyć z mężczyzną, z żoną
współżyć płciowo, seksualnie; regularnie
współżycie małżeńskie
brak, chęć, potrzeba, pragnienie, odmowa, podjęcie/podejmowanie, próby, rozpoczęcie/rozpoczynanie, zaprzestanie współżycia
częstotliwość, fizjologia, formy, sposób, techniki współżycia

Cytaty

Na przykład chłopak, o którym teraz myślę, miał różne dziewczyny, współżył z nimi.

źródło: NKJP: Ksawery Knotz: Nie bój się seksu, czyli kochaj i rób, co chcesz: z ojcem Ksawerym Knotzem rozmawia Sylwester Szefer , 2009

Zjawiła się u mnie z pieczonym kurczakiem, butelką koniaku i wina. Wylądowaliśmy na kanapie. Ponadroczną znajomość K. (współżyli trzy-cztery razy) tłumaczy nachalnością kobiety.

źródło: NKJP: Małgorzata Janczewska: Nie jestem pana ojcem, Super Express, 2006

[...] współżycie przedmałżeńskie nie jest tym samym, co współżycie małżeńskie. Dokonuje się w zupełnie innym kontekście psychospołecznym, nie jest zatem sprawdzianem tego, co będzie w małżeństwie.

źródło: NKJP: Marek Dziewiecki: Młodzi w poszukiwaniu szczęścia. Szczęście – miłość – seksualność, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	współżyję	współżyjemy
2 os.	współżyjesz	współżyjecie
3 os.	współżyje	współżyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłem +(e)m współżył	współżyłam +(e)m współżyła	współżyłom +(e)m współżyło	współżyliśmy +(e)śmy współżyli	współżyłyśmy +(e)śmy współżyły
2 os.	współżyłeś +(e)ś współżył	współżyłaś +(e)ś współżyła	współżyłoś +(e)ś współżyło	współżyliście +(e)ście współżyli	współżyłyście +(e)ście współżyły
3 os.	współżył	współżyła	współżyło	współżyli	współżyły

bezosobnik: współżyto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę współżył będę współżyć	będę współżyła będę współżyć	będę współżyło będę współżyć	będziemy współżyli będziemy współżyć	będziemy współżyły będziemy współżyć
2 os.	będziesz współżył będziesz współżyć	będziesz współżyła będziesz współżyć	będziesz współżyło będziesz współżyć	będziecie współżyli będziecie współżyć	będziecie współżyły będziecie współżyć
3 os.	będzie współżył będzie współżyć	będzie współżyła będzie współżyć	będzie współżyło będzie współżyć	będą współżyli będą współżyć	będą współżyły będą współżyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		współżyjmy
2 os.	współżyj	współżyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłbym bym współżył	współżyłabym bym współżyła	współżyłobym bym współżyło	współżylibyśmy byśmy współżyli	współżyłybyśmy byśmy współżyły
2 os.	współżyłbyś byś współżył	współżyłabyś byś współżyła	współżyłobyś byś współżyło	współżylibyście byście współżyli	współżyłybyście byście współżyły
3 os.	współżyłby by współżył	współżyłaby by współżyła	współżyłoby by współżyło	współżyliby by współżyli	współżyłyby by współżyły

bezosobnik: współżyto by

bezokolicznik: współżyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: współżyjąc

gerundium: współżycie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	współżycie	współżycia
D.	współżycia	współżyć
C.	współżyciu	współżyciom
B.	współżycie	współżycia
N.	współżyciem	współżyciami
Ms.	współżyciu	współżyciach
W.	współżycie	współżycia

imiesłów przymiotnikowy czynny: współżyjący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjąca
D.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącej
C.	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącej
B.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjący	współżyjące	współżyjącą
N.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącą
Ms.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjące
D.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących
C.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym
B.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjące
N.	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi
Ms.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących

Składnia

Rz_osobowy	+	współżyć	+	z KIM
Rz_{osobowy; pl}	+	współżyć	+

3. o bakteriach

Definicja

bytować wspólnie, dostarczając sobie wzajemnie substancji potrzebnych do życia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Z topolami współżyje gąska topolowa [...]. Ma brązowawe kapelusze, jasne blaszki i trzon.

źródło: NKJP: Wiktor Pawłowski: Gąsówka naga na chłodzie, Polityka, 2005-11-12

Kwaśne deszcze uszkadzały aparat asymilacyjny drzew, zmieniały także kwasowość gleby i mikroflorę współżyjącą z drzewami.

źródło: NKJP: Wojciech Sobociński: Karkonoska Skandynawia, Las Polski, 2009-05-16

Współżycie roślin motylkowych z bakteriami brodawkowatymi jest symbiozą, na którą zwrócono uwagę już w starożytności.

źródło: NKJP: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	współżyję	współżyjemy
2 os.	współżyjesz	współżyjecie
3 os.	współżyje	współżyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłem +(e)m współżył	współżyłam +(e)m współżyła	współżyłom +(e)m współżyło	współżyliśmy +(e)śmy współżyli	współżyłyśmy +(e)śmy współżyły
2 os.	współżyłeś +(e)ś współżył	współżyłaś +(e)ś współżyła	współżyłoś +(e)ś współżyło	współżyliście +(e)ście współżyli	współżyłyście +(e)ście współżyły
3 os.	współżył	współżyła	współżyło	współżyli	współżyły

bezosobnik: współżyto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę współżył będę współżyć	będę współżyła będę współżyć	będę współżyło będę współżyć	będziemy współżyli będziemy współżyć	będziemy współżyły będziemy współżyć
2 os.	będziesz współżył będziesz współżyć	będziesz współżyła będziesz współżyć	będziesz współżyło będziesz współżyć	będziecie współżyli będziecie współżyć	będziecie współżyły będziecie współżyć
3 os.	będzie współżył będzie współżyć	będzie współżyła będzie współżyć	będzie współżyło będzie współżyć	będą współżyli będą współżyć	będą współżyły będą współżyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		współżyjmy
2 os.	współżyj	współżyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłbym bym współżył	współżyłabym bym współżyła	współżyłobym bym współżyło	współżylibyśmy byśmy współżyli	współżyłybyśmy byśmy współżyły
2 os.	współżyłbyś byś współżył	współżyłabyś byś współżyła	współżyłobyś byś współżyło	współżylibyście byście współżyli	współżyłybyście byście współżyły
3 os.	współżyłby by współżył	współżyłaby by współżyła	współżyłoby by współżyło	współżyliby by współżyli	współżyłyby by współżyły

bezosobnik: współżyto by

bezokolicznik: współżyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: współżyjąc

gerundium: współżycie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	współżycie	współżycia
D.	współżycia	współżyć
C.	współżyciu	współżyciom
B.	współżycie	współżycia
N.	współżyciem	współżyciami
Ms.	współżyciu	współżyciach
W.	współżycie	współżycia

imiesłów przymiotnikowy czynny: współżyjący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjąca
D.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącej
C.	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącej
B.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjący	współżyjące	współżyjącą
N.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącą
Ms.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjące
D.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących
C.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym
B.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjące
N.	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi
Ms.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących

Składnia

Rz_nieżywotny	+	współżyć	+	z CZYM
Rz_{nieżywotny; pl}	+	współżyć	+

4. o religiach

Definicja

istnieć ze sobą w tym samym czasie bez konfliktu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	koegzystować, współegzystować
	hiperonimy:	współistnieć

Cytaty

	W Szwecji kapitalistyczny rynek współżyje z socjaldemokratycznym państwem opiekuńczym, z zakrojoną na szeroką skalę redystrybucją dochodu narodowego. źródło: NKJP: Ryszard Szulkin: Koniec modelu szwedzkiego?, Gazeta Wyborcza, 1992-02-08
	Jest to [...] czas, gdy w Hiszpanii współżyją ze sobą trzy religie i kultury: islam, chrześcijaństwo i judaizm. źródło: NKJP: Andrzej Wielowieyski: Średniowieczna przygoda Stefana Bratkowskiego, Gazeta Wyborcza, 1997-06-03
	Dobrze jest urodzić się w małym kraju, gdzie przyroda jest ludzka, na miarę człowieka, gdzie w ciągu stuleci współżyły ze sobą różne języki i różne religie. źródło: NKJP: Litwa popiera ideę Roku Miłosza, Zeszyty Poetyckie, 2010-10-23
	Oszczędzę pracy klasyfikatorom, w mojej powieści będą zgodnie współżyły i nawzajem się wspierały obce sobie gatunki literackie. źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	współżyję	współżyjemy
2 os.	współżyjesz	współżyjecie
3 os.	współżyje	współżyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłem +(e)m współżył	współżyłam +(e)m współżyła	współżyłom +(e)m współżyło	współżyliśmy +(e)śmy współżyli	współżyłyśmy +(e)śmy współżyły
2 os.	współżyłeś +(e)ś współżył	współżyłaś +(e)ś współżyła	współżyłoś +(e)ś współżyło	współżyliście +(e)ście współżyli	współżyłyście +(e)ście współżyły
3 os.	współżył	współżyła	współżyło	współżyli	współżyły

bezosobnik: współżyto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę współżył będę współżyć	będę współżyła będę współżyć	będę współżyło będę współżyć	będziemy współżyli będziemy współżyć	będziemy współżyły będziemy współżyć
2 os.	będziesz współżył będziesz współżyć	będziesz współżyła będziesz współżyć	będziesz współżyło będziesz współżyć	będziecie współżyli będziecie współżyć	będziecie współżyły będziecie współżyć
3 os.	będzie współżył będzie współżyć	będzie współżyła będzie współżyć	będzie współżyło będzie współżyć	będą współżyli będą współżyć	będą współżyły będą współżyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		współżyjmy
2 os.	współżyj	współżyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	współżyłbym bym współżył	współżyłabym bym współżyła	współżyłobym bym współżyło	współżylibyśmy byśmy współżyli	współżyłybyśmy byśmy współżyły
2 os.	współżyłbyś byś współżył	współżyłabyś byś współżyła	współżyłobyś byś współżyło	współżylibyście byście współżyli	współżyłybyście byście współżyły
3 os.	współżyłby by współżył	współżyłaby by współżyła	współżyłoby by współżyło	współżyliby by współżyli	współżyłyby by współżyły

bezosobnik: współżyto by

bezokolicznik: współżyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: współżyjąc

gerundium: współżycie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	współżycie	współżycia
D.	współżycia	współżyć
C.	współżyciu	współżyciom
B.	współżycie	współżycia
N.	współżyciem	współżyciami
Ms.	współżyciu	współżyciach
W.	współżycie	współżycia

imiesłów przymiotnikowy czynny: współżyjący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjąca
D.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącego	współżyjącej
C.	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącemu	współżyjącej
B.	współżyjącego	współżyjącego	współżyjący	współżyjące	współżyjącą
N.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącą
Ms.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	współżyjący	współżyjący	współżyjące	współżyjące
D.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących
C.	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym	współżyjącym
B.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjące
N.	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi	współżyjącymi
Ms.	współżyjących	współżyjących	współżyjących	współżyjących

Składnia

Rz_nieżywotny	+	współżyć	+	z CZYM
Rz_{nieżywotny; pl}	+	współżyć	+

Data ostatniej modyfikacji: 27.12.2017