UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zelżyć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

1. człowiek

Definicja

książk.

wypowiedzieć słowa, które mają kogoś obrazić albo w brutalny sposób wyrazić negatywny stosunek mówiącego do jakiejś idei lub wartości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	obelżyć
	hiperonimy:	obrazić

Połączenia

zelżyć policjanta, prezydenta
publicznie zelżyć

Cytaty

Przy ul. Podhalańskiej w Nowym Targu policjanci zatrzymali 18-letniego mieszkańca stolicy Podhala, który podczas policyjnej interwencji zelżył stróżów prawa.

źródło: NKJP: (pit): Kronika kryminalna, Gazeta Krakowska, 2005-11-08

O wpływie alkoholu na znieważanie władzy przekonał się Stanisław P., dozorca z Pińczowa, który w 1992 r. wprowadził się w stan upojenia i na przystanku autobusowym zelżył ówczesnego prezydenta [...].

źródło: NKJP: Paweł Stachnik: Kopanie władzy po kostkach, Dziennik Polski, 2006-07-14

- Jak śmiesz tak mówić do naszego pana? Pozwól, wasza miłość, że wygrzmocę go po karku za zelżenie majestatu.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zelżę	zelżymy
2 os.	zelżysz	zelżycie
3 os.	zelży	zelżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zelżyłem +(e)m zelżył	zelżyłam +(e)m zelżyła	zelżyłom +(e)m zelżyło	zelżyliśmy +(e)śmy zelżyli	zelżyłyśmy +(e)śmy zelżyły
2 os.	zelżyłeś +(e)ś zelżył	zelżyłaś +(e)ś zelżyła	zelżyłoś +(e)ś zelżyło	zelżyliście +(e)ście zelżyli	zelżyłyście +(e)ście zelżyły
3 os.	zelżył	zelżyła	zelżyło	zelżyli	zelżyły

bezosobnik: zelżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zelżyjmy
2 os.	zelżyj	zelżyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zelżyłbym bym zelżył	zelżyłabym bym zelżyła	zelżyłobym bym zelżyło	zelżylibyśmy byśmy zelżyli	zelżyłybyśmy byśmy zelżyły
2 os.	zelżyłbyś byś zelżył	zelżyłabyś byś zelżyła	zelżyłobyś byś zelżyło	zelżylibyście byście zelżyli	zelżyłybyście byście zelżyły
3 os.	zelżyłby by zelżył	zelżyłaby by zelżyła	zelżyłoby by zelżyło	zelżyliby by zelżyli	zelżyłyby by zelżyły

bezosobnik: zelżono by

bezokolicznik: zelżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zelżywszy

gerundium: zelżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zelżenie	zelżenia
D.	zelżenia	zelżeń
C.	zelżeniu	zelżeniom
B.	zelżenie	zelżenia
N.	zelżeniem	zelżeniami
Ms.	zelżeniu	zelżeniach
W.	zelżenie	zelżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zelżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zelżony	zelżony	zelżony	zelżone	zelżona
D.	zelżonego	zelżonego	zelżonego	zelżonego	zelżonej
C.	zelżonemu	zelżonemu	zelżonemu	zelżonemu	zelżonej
B.	zelżonego	zelżonego	zelżony	zelżone	zelżoną
N.	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżoną
Ms.	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zelżeni	zelżeni	zelżone	zelżone
D.	zelżonych	zelżonych	zelżonych	zelżonych
C.	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonym
B.	zelżonych	zelżonych	zelżonych	zelżone
N.	zelżonymi	zelżonymi	zelżonymi	zelżonymi
Ms.	zelżonych	zelżonych	zelżonych	zelżonych

odpowiednik aspektowy: lżyć

Składnia

zelżyć

KOGO/CO

2. o mrozie

Definicja

książk.

osłabnąć - stracić na sile lub na intensywności

Warianty

częściej zelżeć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	osłabnąć, złagodnieć
	antonimy:	wzmocnić się

Połączenia

mróz zelżył; upały zelżyły

Cytaty

Przewiduje się, że wiatr zelży w ciągu najbliższych 24 godzin.

źródło: NKJP: IAR: Promy z tysiącami pasażerów uwięzione na Bałtyku, Gazeta Pomorska, 2010-03-04

Nie poczekasz, aż upały zelżą?

źródło: NKJP: Internet

To rodzic jest mecenasem dziecka i nikt lepiej niźli on nie zadba o nie. Jak sobie to człek uświadomi, to i złość na lekarzy nieco zelży.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zelżę	zelżymy
2 os.	zelżysz	zelżycie
3 os.	zelży	zelżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zelżyłem +(e)m zelżył	zelżyłam +(e)m zelżyła	zelżyłom +(e)m zelżyło	zelżyliśmy +(e)śmy zelżyli	zelżyłyśmy +(e)śmy zelżyły
2 os.	zelżyłeś +(e)ś zelżył	zelżyłaś +(e)ś zelżyła	zelżyłoś +(e)ś zelżyło	zelżyliście +(e)ście zelżyli	zelżyłyście +(e)ście zelżyły
3 os.	zelżył	zelżyła	zelżyło	zelżyli	zelżyły

bezosobnik: zelżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zelżyjmy
2 os.	zelżyj	zelżyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zelżyłbym bym zelżył	zelżyłabym bym zelżyła	zelżyłobym bym zelżyło	zelżylibyśmy byśmy zelżyli	zelżyłybyśmy byśmy zelżyły
2 os.	zelżyłbyś byś zelżył	zelżyłabyś byś zelżyła	zelżyłobyś byś zelżyło	zelżylibyście byście zelżyli	zelżyłybyście byście zelżyły
3 os.	zelżyłby by zelżył	zelżyłaby by zelżyła	zelżyłoby by zelżyło	zelżyliby by zelżyli	zelżyłyby by zelżyły

bezosobnik: zelżono by

bezokolicznik: zelżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zelżywszy

gerundium: zelżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zelżenie	zelżenia
D.	zelżenia	zelżeń
C.	zelżeniu	zelżeniom
B.	zelżenie	zelżenia
N.	zelżeniem	zelżeniami
Ms.	zelżeniu	zelżeniach
W.	zelżenie	zelżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zelżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zelżony	zelżony	zelżony	zelżone	zelżona
D.	zelżonego	zelżonego	zelżonego	zelżonego	zelżonej
C.	zelżonemu	zelżonemu	zelżonemu	zelżonemu	zelżonej
B.	zelżonego	zelżonego	zelżony	zelżone	zelżoną
N.	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżoną
Ms.	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zelżeni	zelżeni	zelżone	zelżone
D.	zelżonych	zelżonych	zelżonych	zelżonych
C.	zelżonym	zelżonym	zelżonym	zelżonym
B.	zelżonych	zelżonych	zelżonych	zelżone
N.	zelżonymi	zelżonymi	zelżonymi	zelżonymi
Ms.	zelżonych	zelżonych	zelżonych	zelżonych

Data ostatniej modyfikacji: 06.02.2020