zębatka

  • techn.  element mechaniczny w kształcie koła lub listwy z naciętymi zębami, służący do przenoszenia ruchu obrotowego i siły w mechanizmach zębatych
  • CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Urządzenia i maszyny

    budowa urządzeń i maszyn

    • przednia, tylna zębatka; zębatka motocyklowa, rowerowa
    • zębatki skrzyni biegów
    • zębatki do rowerów
    • uszkodzić, wymienić zębatkę
  • Piotrek zaczynał od starego roweru z zębatką z przodu. Później dorobił się pieniędzy, których starczyło na nową zębatkę, ale zabrakło na przerzutkę.

    źródło: KWJP: Krzysztof Story: Stąd. 150 drzwi pod jednym adresem, 2021

    Niemal wszystkie tryby są na właściwych miejscach i kręcą się z odpowiednią prędkością. Czasem między zębatki wpadnie trochę piasku, ale nie zaburza to pracy maszynerii i jej równego rytmu.

    źródło: KWJP: Eugeniusz Siekiera: The beast inside, CD-Action, 2019-11-19

    Podczas wyścigu zębatki skrzyni biegów stykają się ze sobą nawet 60 milionów razy. Nacisk między zębatkami jest ogromny.

    źródło: NKJP: Kierowca zmienia biegi 4000 razy, Dziennik Polski, 2008-10-20

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. zębatka
    zębatki
    D. zębatki
    zębatek
    C. zębatce
    zębatkom
    B. zębatkę
    zębatki
    N. zębatką
    zębatkami
    Ms. zębatce
    zębatkach
    W. zębatko
    zębatki
  • Zob. ząb

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XVII w., Bartłomiej Paprocki, Koło rycerskie, w ktorym rozmaite stworzenia rozmowy swe maią, polona.pl
Inne znaczenie: 'gatunek ryby, zębacz'
Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2025