mróz - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

temperatura powietrza poniżej zera stopni Celsjusza

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Pogoda

zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

temperatura i ogień

hiperonimy:

zimno I

ciężki, duży, ogromny, ostry, potężny, siarczysty, silny, solidny, spory, srogi, straszny, tęgi, wielki; dotkliwy, przejmujący, przenikliwy; lekki, nieduży, niewielki; czterdziestostopniowy, dwudziestostopniowy, trzydziestostopniowy...; kilkunastostopniowy, kilkustopniowy; arktyczny, syberyjski; grudniowy, listopadowy, styczniowy; nocny; rekordowy mróz; długotrwałe, wysokie; wiosenne, zimowe mrozy
mróz za oknem
mróz na dworze; mróz w nocy, w zimie
mróz i ciemność, mróz i deszcz, mróz i głód, mróz i opady śniegu, mróz i słońce, mróz i śnieżyce, mróz i upał, mróz i wiatr, mróz i zadymki, mróz i zamiecie; chłód i mróz, śnieg i mróz, wilgoć i mróz, woda i mróz, zima i mróz
atak, ofiara, ileś stopni mrozu; czas, okres; fala mrozów
odporność, wytrzymałość na mróz
ochrona, schronienie, zabezpieczenie przed mrozem
apele, śmierć na mrozie
czerwony od mrozu
nieodporny, odporny, wrażliwy, wytrzymały na mróz
mróz chwycił, panuje, skuł coś, ściął coś, trzyma, złapał; zelżał; szczypie; dochodzi do iluś stopni, sięga iluś stopni; mrozy nadchodzą, przyszły, wrócą
bać się mrozu
przetrwać, przeżyć, wytrzymać mrozy
skuty mrozem
zaczerwieniony, zaróżowiony, zarumieniony od mrozu
wychodzić; wystawiony na mróz
chronić się, schronić się; zabezpieczony przed mrozem
czekać, leżeć, marznąć, przebywać, stać; ginąć, pękać na mrozie

	Dopiero gdy mróz szczypał mi policzki, a śnieg sypał się za kołnierz, kroczek po kroczku odchodziłem do domu. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1993
	Silne mrozy powodują, że coraz głębsze warstwy ziemi twardnieją na kamień. źródło: NKJP: Marek Wielgo: Mróz i gaz, Gazeta Wyborcza, 1997-01-03
	Niedawno zamarzł mieszkaniec Kcyni, który był pierwszą w naszym powiecie ofiarą grudniowego mrozu. źródło: NKJP: (ST): Kolejna ofiara mrozu, Nakielski Czas, 2002-12-23
	Nowy Rok również ma nas powitać ładną pogodą, lekkim mrozem (minus 1 - 2 stopnie). źródło: NKJP: (K.W.): Bez opadów i niezbyt zimno, Dziennik Polski, 1999-12-31
	Moskwa [...] była szara, wszędzie błoto, bo po kilku dniach mrozów zaczęła się odwilż. źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

psł. *morzъ