Jak korzystać ze słownika?

błysnąć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. światłem

  • Definicja

    1.

    zaświecić krótko światłem własnym lub blaskiem odbitym
  • Kwalifikacja tematyczna

    KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    kolory i światło

  • Połączenia
    • sygnet; neon, reflektor; ogień, płomień, płomyk, żar; staw; miecz, nóż błysnął; igła; latarka, latarnia; rzeka, woda; klinga, szabla błysnęła; białko oczu; światło; słońce; ostrze błysnęło; oczy, zęby; łzy; brylanty; flesze; fajerwerki, światła; błyskawice, gwiazdy błysnęły
    • błysnąć oczami, ślepiami, (białymi, złotymi) zębami; okularami; diamentami, klejnotami, rubinami, szafirami; bransoletką, sygnetem; ogniem, słońcem, światłem; latarką; klingą, mieczem, nożem, ostrzem; bielą czegoś
    • błysnąć na chwilę; błysnąć w ciemności, w słońcu, w świetle
  • Cytaty

    W tej samej prawie chwili błysnęło dwanaście mieczy i spadło na karki pachołków miejskich.

    źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958

    Wyciągnęli go wreszcie z gruzowiska i błysnęli światłem w jego oczy. Nawet nie drgnął.

    źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967

    W świetle chylącego się już ku zachodowi słońca błysnęły na stole piękne naszyjniki bursztynowe, bransolety, zapinki, guzy i całe, wielkie, nie obrobione bryły skamieniałej żywicy, w czasach starożytnych cenionej wyżej niż złoto, a jeszcze w wiekach średnich chciwie poszukiwanej.

    źródło: KWSJP: Stefan M. Kuczyński: Litwin i Andegawenka, 1977

    - To suń, dziadu, do kuchni purowskiej, tam przyjmują takich niedokarmionych. - Ty, uważaj! - Zza pazuchy błysnęło ostrze noża. - Możemy spotkać się jeszcze za stacją.

    źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966

    Agnisia wyciągnęła do niego obie dłonie. Błysnęły brylanty w pierścionkach.

    źródło: KWSJP: Krystyna Nepomucka: Miłość niedoskonała, 1978
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. błysnę
    		 błyśniemy
    2 os. błyśniesz
    		 błyśniecie
    3 os. błyśnie
    		 błysną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. błysnąłem
    +(e)m błysnął
    		 błysnęłam
    +(e)m błysnęła
    		 błysnęłom
    +(e)m błysnęło
    		 błysnęliśmy
    +(e)śmy błysnęli
    		 błysnęłyśmy
    +(e)śmy błysnęły
    2 os. błysnąłeś
    +(e)ś błysnął
    		 błysnęłaś
    +(e)ś błysnęła
    		 błysnęłoś
    +(e)ś błysnęło
    		 błysnęliście
    +(e)ście błysnęli
    		 błysnęłyście
    +(e)ście błysnęły
    3 os. błysnął
    		 błysnęła
    		 błysnęło
    		 błysnęli
    		 błysnęły

    bezosobnik: błyśnięto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. błyśnijmy
    2 os. błyśnij
    		 błyśnijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. błysnąłbym
    bym błysnął
    		 błysnęłabym
    bym błysnęła
    		 błysnęłobym
    bym błysnęło
    		 błysnęlibyśmy
    byśmy błysnęli
    		 błysnęłybyśmy
    byśmy błysnęły
    2 os. błysnąłbyś
    byś błysnął
    		 błysnęłabyś
    byś błysnęła
    		 błysnęłobyś
    byś błysnęło
    		 błysnęlibyście
    byście błysnęli
    		 błysnęłybyście
    byście błysnęły
    3 os. błysnąłby
    by błysnął
    		 błysnęłaby
    by błysnęła
    		 błysnęłoby
    by błysnęło
    		 błysnęliby
    by błysnęli
    		 błysnęłyby
    by błysnęły

    bezosobnik: błyśnięto by

    bezokolicznik: błysnąć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: błysnąwszy

    gerundium: błyśnięcie

    odpowiednik aspektowy: błyskać

  • Składnia
    bez ograniczeń + błysnąć +
    (CZYM)
  • Pochodzenie

    psł. *blьsknǫti 'zabłysnąć, zalśnić'

    Wtórne -y- w formie  błysnąć  w języku polskim pod wpływem bliskoznacznego  łyskać  (<  psł.  *lyskati 'błyskać, lśnić')