siać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

umieszczać nasiona w ziemi, aby wyrosły z nich rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Ziemia

rolnictwo

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat roślin

ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zasiewać

Połączenia

siać grykę, jęczmień, koniczynę, kukurydzę, marchew, miętę, nasiona, owies, proso, pszenicę, słonecznik, trawę, warzywa, zboże, ziarno, żyto
siać jesienią, wiosną
siać w kwietniu, w maju
siać maszynowo, ręcznie
siać i orać, siać i sadzić, siać i zbierać, siać i żąć

Cytaty

	Uprawiają 6 hektarów ziemi - sieją pszenicę, sadzą ziemniaki i kapustę. źródło: KWSJP: Iwona Sinkiewicz: Mój czas w twoich rękach, prasa, 2006
	Stosunkowo dużo sieje się jęczmienia jarego, który zajmuje 7% powierzchni gruntów ornych. źródło: KWSJP: Joanna Tomczak: Słownik geograficzny gminy Rudniki, 2002
	Dość gadania, wszystko czeka. Jutro siać trzeba, ostatnia chwila. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966
	Ze zdziwieniem patrzył, jak szła lekko pochylona i siała jednym rzutem. Zapamiętała słowa ojca. - Kto cię nauczył tak równo rozsiewać? źródło: KWSJP: Albin Bobruk: Zagony Rososzy, 1984
	W okolicy nie brak było również rolników siejących proso na urodzajnych lessach. źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sieję	siejemy
2 os.	siejesz	siejecie
3 os.	sieje	sieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	siałem +(e)m siał	siałam +(e)m siała	siałom +(e)m siało	sialiśmy +(e)śmy siali rzadziej sieliśmy rzadziej +(e)śmy sieli	siałyśmy +(e)śmy siały
2 os.	siałeś +(e)ś siał	siałaś +(e)ś siała	siałoś +(e)ś siało	sialiście +(e)ście siali rzadziej sieliście rzadziej +(e)ście sieli	siałyście +(e)ście siały
3 os.	siał	siała	siało	siali rzadziej sieli	siały

bezosobnik: siano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę siał będę siać	będę siała będę siać	będę siało będę siać	będziemy siali będziemy siać rzadziej będziemy sieli	będziemy siały będziemy siać
2 os.	będziesz siał będziesz siać	będziesz siała będziesz siać	będziesz siało będziesz siać	będziecie siali będziecie siać rzadziej będziecie sieli	będziecie siały będziecie siać
3 os.	będzie siał będzie siać	będzie siała będzie siać	będzie siało będzie siać	będą siali będą siać rzadziej będą sieli	będą siały będą siać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		siejmy
2 os.	siej	siejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	siałbym bym siał	siałabym bym siała	siałobym bym siało	sialibyśmy byśmy siali rzadziej sielibyśmy rzadziej byśmy sieli	siałybyśmy byśmy siały
2 os.	siałbyś byś siał	siałabyś byś siała	siałobyś byś siało	sialibyście byście siali rzadziej sielibyście rzadziej byście sieli	siałybyście byście siały
3 os.	siałby by siał	siałaby by siała	siałoby by siało	sialiby by siali rzadziej sieliby rzadziej by sieli	siałyby by siały

bezosobnik: siano by

bezokolicznik: siać

imiesłów przysłówkowy współczesny: siejąc

gerundium: sianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sianie	siania
D.	siania	siań
C.	sianiu	sianiom
B.	sianie	siania
N.	sianiem	sianiami
Ms.	sianiu	sianiach
W.	sianie	siania

imiesłów przymiotnikowy czynny: siejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	siejący	siejący	siejący	siejące	siejąca
D.	siejącego	siejącego	siejącego	siejącego	siejącej
C.	siejącemu	siejącemu	siejącemu	siejącemu	siejącej
B.	siejącego	siejącego	siejący	siejące	siejącą
N.	siejącym	siejącym	siejącym	siejącym	siejącą
Ms.	siejącym	siejącym	siejącym	siejącym	siejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	siejący	siejący	siejące	siejące
D.	siejących	siejących	siejących	siejących
C.	siejącym	siejącym	siejącym	siejącym
B.	siejących	siejących	siejących	siejące
N.	siejącymi	siejącymi	siejącymi	siejącymi
Ms.	siejących	siejących	siejących	siejących

imiesłów przymiotnikowy bierny: siany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	siany	siany	siany	siane	siana
D.	sianego	sianego	sianego	sianego	sianej
C.	sianemu	sianemu	sianemu	sianemu	sianej
B.	sianego	sianego	siany	siane	sianą
N.	sianym	sianym	sianym	sianym	sianą
Ms.	sianym	sianym	sianym	sianym	sianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	siani	siani	siane	siane
D.	sianych	sianych	sianych	sianych
C.	sianym	sianym	sianym	sianym
B.	sianych	sianych	sianych	siane
N.	sianymi	sianymi	sianymi	sianymi
Ms.	sianych	sianych	sianych	sianych

odpowiedniki aspektowe: posiać , zasiać

Składnia

Rz_osobowy

+

siać

+

CO

Pochodzenie

psł. *sěti, *sějǫ 'rzucać, sypać ziarna w odpowiednio przygotowaną ziemię, siać'; 'rozsiewać', (skąd przenośnie): 'rozrzucać dookoła; miotać'

< pie. *se- 'siać'.
Wtórny psł. bezokolicznik *sějati oparty został na temacie czasu teraźniejszego *sějǫ (pol. sieję).