Jak korzystać ze słownika?

strzelić

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1.a z karabinu

  • Definicja

    1.a

    spowodować wyrzucenie pocisku z broni palnej lub miotającej
  • Wymowa

    [stszelić] lub  pot.  [sczszelić], lub  pot.  [szczszelić]

  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Wojsko i wojna

    broń

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  wystrzelić
  • Połączenia
    • policjant, żołnierz strzelił
    • strzelić do chłopca, do człowieka, do faceta, do kobiety, do mężczyzny, do napastnika, do policjanta; do psa
    • strzelić z armaty, z dubeltówki, z karabinu, z kuszy, z łuku, z pistoletu, rewolweru
    • strzelić w głowę, w nogi, w plecy, w powietrze
    • przymierzyć i strzelić, strzelić i chybić
  • Cytaty

    Klaus powrócił i strzelił do psa ze swojego pistoletu, bo nie chciał, aby go Kasia zobaczyła.

    źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

    Najprawdopodobniej Bałucki dwa razy strzelił w powietrze, zaś dopiero za trzecim razem w skroń.

    źródło: NKJP: Strzały na Błoniach, Dziennik Polski, 2001-10-20

    Jaki drugi dowód będzie? Może kocica? Dobrze by było, spikniemy parkę, rozmnożymy, żaden gryzoń do spichlerza na pół strzelenia z łuku nie podejdzie.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia,1996

    Wachter strzelił, chybił i ruszył biegiem w tamtym kierunku.

    źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

    Powoli zbliżał się, celując w nas z pistoletu [...]. Byliśmy na otwartym polu, mógł nam strzelić w plecy.

    źródło: NKJP: Współpracownik: Uczniowie obezwładnili bandytę, Tygodnik Ciechanowski, 2004-04-12
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. strzelę
    		 strzelimy
    2 os. strzelisz
    		 strzelicie
    3 os. strzeli
    		 strzelą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. strzeliłem
    +(e)m strzelił
    		 strzeliłam
    +(e)m strzeliła
    		 strzeliłom
    +(e)m strzeliło
    		 strzeliliśmy
    +(e)śmy strzelili
    		 strzeliłyśmy
    +(e)śmy strzeliły
    2 os. strzeliłeś
    +(e)ś strzelił
    		 strzeliłaś
    +(e)ś strzeliła
    		 strzeliłoś
    +(e)ś strzeliło
    		 strzeliliście
    +(e)ście strzelili
    		 strzeliłyście
    +(e)ście strzeliły
    3 os. strzelił
    		 strzeliła
    		 strzeliło
    		 strzelili
    		 strzeliły

    bezosobnik: strzelono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. strzelmy
    2 os. strzel
    		 strzelcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. strzeliłbym
    bym strzelił
    		 strzeliłabym
    bym strzeliła
    		 strzeliłobym
    bym strzeliło
    		 strzelilibyśmy
    byśmy strzelili
    		 strzeliłybyśmy
    byśmy strzeliły
    2 os. strzeliłbyś
    byś strzelił
    		 strzeliłabyś
    byś strzeliła
    		 strzeliłobyś
    byś strzeliło
    		 strzelilibyście
    byście strzelili
    		 strzeliłybyście
    byście strzeliły
    3 os. strzeliłby
    by strzelił
    		 strzeliłaby
    by strzeliła
    		 strzeliłoby
    by strzeliło
    		 strzeliliby
    by strzelili
    		 strzeliłyby
    by strzeliły

    bezosobnik: strzelono by

    bezokolicznik: strzelić

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: strzeliwszy

    gerundium: strzelenie

    odpowiednik aspektowy: strzelać

  • Składnia
    bez ograniczeń + strzelić +
    z CZEGO + (do KOGO/CZEGO)
  • Pochodzenie

    psł. *strěliti 'wypuścić strzałę z łuku, z kuszy'

    Czasownik odrzeczownikowy od psł. *strěla (zob.  strzała ).
    Pierwotne znaczenie odnosiło się wyłącznie do wypuszczania strzał. Z biegiem czasu i rozwojem myśli technicznej pojawiły się znaczenia wtórne odnoszące się do wystrzeliwania pocisków z broni palnej, wydawania odgłosu przypominającego strzelanie z broni palnej oraz metaforyczne - określające każde uderzenie, któremu towarzyszy trzask, wybuch, wyrzut, wzrost (ruch ku górze) i inne.