-
1.
wykonawszy różne czynności, zapewnić określony przebieg lub charakter czegoś -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
zwyczaje i obyczaje -
synonimy: skręcić
hiperonimy: zorganizować
-
- urządzić demonstrację, obławę, pogrzeb, rzeź, ucztę, wycieczkę, wystawę, wyścig, zasadzkę, zebranie
-
Któregoś dnia wezwano babcię do szkoły i oświadczono, że jestem niestety zapóźniona w rozwoju, może by tak mnie przenieść do szkoły specjalnej? Babcia wściekła się okropnie. Urządzono mi więc egzamin, taki mały sprawdzian moich władz umysłowych.
źródło: KWSJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996
Zabawa była dość kosztowna, gospodarz musiał bowiem urządzić ucztę dla wszystkich uczestników, a kupiec zorganizować i wyposażyć sklep.
źródło: KWSJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych : praca, 2004
Żaden z nich nie oponował, gdy Tomek oświadczył, że zamierza urządzić małą wycieczkę.
źródło: KWSJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957
Szanujący się młody człowiek może myśleć o urządzeniu życia jedynie z dyplomem jednej z tzw. Wielkich Szkół - bądź po uzupełnieniu wykształcenia w innej formie.
źródło: KWSJP: Marcin Kula: Szkolnictwo wyższe. Masa krytyczna, prasa, 1994
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. urządzę
urządzimy
2 os. urządzisz
urządzicie
3 os. urządzi
urządzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. urządziłem
+(e)m urządził
urządziłam
+(e)m urządziła
urządziłom
+(e)m urządziło
urządziliśmy
+(e)śmy urządzili
urządziłyśmy
+(e)śmy urządziły
2 os. urządziłeś
+(e)ś urządził
urządziłaś
+(e)ś urządziła
urządziłoś
+(e)ś urządziło
urządziliście
+(e)ście urządzili
urządziłyście
+(e)ście urządziły
3 os. urządził
urządziła
urządziło
urządzili
urządziły
bezosobnik: urządzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. urządźmy
2 os. urządź
urządźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. urządziłbym
bym urządził
urządziłabym
bym urządziła
urządziłobym
bym urządziło
urządzilibyśmy
byśmy urządzili
urządziłybyśmy
byśmy urządziły
2 os. urządziłbyś
byś urządził
urządziłabyś
byś urządziła
urządziłobyś
byś urządziło
urządzilibyście
byście urządzili
urządziłybyście
byście urządziły
3 os. urządziłby
by urządził
urządziłaby
by urządziła
urządziłoby
by urządziło
urządziliby
by urządzili
urządziłyby
by urządziły
bezosobnik: urządzono by
bezokolicznik: urządzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy
gerundium: urządzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. urządzenie
urządzenia
D. urządzenia
urządzeń
C. urządzeniu
urządzeniom
B. urządzenie
urządzenia
N. urządzeniem
urządzeniami
Ms. urządzeniu
urządzeniach
W. urządzenie
urządzenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. urządzony
urządzony
urządzony
urządzone
urządzona
D. urządzonego
urządzonego
urządzonego
urządzonego
urządzonej
C. urządzonemu
urządzonemu
urządzonemu
urządzonemu
urządzonej
B. urządzonego
urządzonego
urządzony
urządzone
urządzoną
N. urządzonym
urządzonym
urządzonym
urządzonym
urządzoną
Ms. urządzonym
urządzonym
urządzonym
urządzonym
urządzonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. urządzeni
urządzeni
urządzone
urządzone
D. urządzonych
urządzonych
urządzonych
urządzonych
C. urządzonym
urządzonym
urządzonym
urządzonym
B. urządzonych
urządzonych
urządzonych
urządzone
N. urządzonymi
urządzonymi
urządzonymi
urządzonymi
Ms. urządzonych
urządzonych
urządzonych
urządzonych
odpowiednik aspektowy: urządzać
-
Rzosobowy + urządzić + CO + (KOMU)Rzosobowy + urządzić + CO + (dla KOGO) -
ogsł. uręditi 'uporządkować, wprowadzić ład; zadbać o coś; rozporządzić, postanowić'
Z przedrostkiem *u- od psł. *ręditi 'ustawiać w szeregu, szeregować, porządkować, wprowadzać ład; kierować czymś, rozporządzać, rządzić, władać'; zob. rządzić