-
1.
dawać za coś, co stanowi przedmiot operacji handlowej, pieniądze lub inne dobra w takiej ilości, na jaką jest określona wartość czegoś -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Finanse
czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Finanse
podatki, opłaty, świadczenia pieniężne -
- klient, konsument; pacjent; obywatel, podatnik; pracodawca, przedsiębiorca, właściciel; społeczeństwo; gmina, miasto, państwo; samorząd, spółdzielnia, spółka; bank, firma płaci; lokatorzy, mieszkańcy; studenci, uczniowie; dorośli, rodzice; uczestnicy czegoś, użytkownicy czegoś; zakłady płacą
- płacić adwokatom, lekarzom, nauczycielom, policjantom, rolnikom; pracownikom, robotnikom; producentom, wykonawcom; fiskusowi, wierzycielom; gminie, miastu, państwu; bankowi, firmie
- płacić abonament, alimenty, czynsz, rachunki; ratę, składki; cło, podatek; daninę, dziesięcinę, żołd; grzywnę, karę, mandat; należności, opłaty; emeryturę, odprawy, pensję, rentę, wynagrodzenia, zasiłki; łapówki; haracz, okup; grosze, miliardy, miliony, złotówkę
- płacić banknotami, dolarami, fałszywkami, gotówką, złotem, złotówkami; bonami, czekiem, obligacjami, talonami; kartą, przelewem
- płacić na dziecko; na fundusz, na ubezpieczenie, na utrzymanie; na konto
- płacić w dolarach, w markach, w złotówkach; w sklepie, w skupie; w ratach; w terminie
- płacić z jakichś pieniędzy, z jakichś środków; z budżetu, z funduszu, z kasy, z konta
- płacić za bilety, za leki, za towar, za żywność; za lokal, za mieszkanie; za czynsz, za wynajem; za nocleg, za pobyt; za benzynę, za energię, za gaz, za ogrzewanie, za paliwo, za prąd, za wodę; za abonament; za parking, za postój; za pracę; za godzinę, za nadgodziny
- płacić dobrze, drogo, dużo, słono, z nawiązką; dodatkowo, podwójnie; na bieżąco, na czas, regularnie, systematycznie, terminowo; nieregularnie, nieterminowo; miesięcznie, rocznie; rzetelnie, uczciwie; dobrowolnie; niepotrzebnie; od ręki, z góry; w naturze
- (nie) móc; (nie) chcieć, kazać, musieć, powinien, zamierzać; (nie) lubić; przestać, zacząć; zmuszony, zobowiązany płacić
- płacić i płakać, płacić i wymagać; płacić lub dopłacać; narzekać i płacić, pracować i płacić, zamawiać i płacić, zarabiać i płacić
-
Polscy producenci muszą płacić pracownikom dosyć wysokie pensje, podatek od wynagrodzeń i wysoką składkę ZUS.
źródło: NKJP: Krzysztof Łoziński: Straszne początki gwiazdkowych prezentów, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20
Tam, gdzie właściciel majątku był uczciwym człowiekiem, a większość taka właśnie była, do chorych wzywano lekarza i płacono honorarium.
źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997
Jako bezrobotny nie płacił za mieszkanie, brał zapomogę [...].
źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957
Przekraczając granicę polsko-słowacką [...], obywatel RP czuje się jak u siebie w domu. Za wódkę, piwo, miód czy knedliczki płaci złotówkami i w złotówkach wydawana jest mu reszta.
źródło: NKJP: Daniel Weimer: Przyjazna Słowacja, Dziennik Polski, 2001-04-13
Obecnie składka, którą płacimy na ubezpieczenie zdrowotne, wynosi 7,75%.
źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.04.2001
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. płacę
płacimy
2 os. płacisz
płacicie
3 os. płaci
płacą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. płaciłem
+(e)m płacił
płaciłam
+(e)m płaciła
płaciłom
+(e)m płaciło
płaciliśmy
+(e)śmy płacili
płaciłyśmy
+(e)śmy płaciły
2 os. płaciłeś
+(e)ś płacił
płaciłaś
+(e)ś płaciła
płaciłoś
+(e)ś płaciło
płaciliście
+(e)ście płacili
płaciłyście
+(e)ście płaciły
3 os. płacił
płaciła
płaciło
płacili
płaciły
bezosobnik: płacono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę płacił
będę płacić
będę płaciła
będę płacić
będę płaciło
będę płacić
będziemy płacili
będziemy płacić
będziemy płaciły
będziemy płacić
2 os. będziesz płacił
będziesz płacić
będziesz płaciła
będziesz płacić
będziesz płaciło
będziesz płacić
będziecie płacili
będziecie płacić
będziecie płaciły
będziecie płacić
3 os. będzie płacił
będzie płacić
będzie płaciła
będzie płacić
będzie płaciło
będzie płacić
będą płacili
będą płacić
będą płaciły
będą płacić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. płaćmy
2 os. płać
płaćcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. płaciłbym
bym płacił
płaciłabym
bym płaciła
płaciłobym
bym płaciło
płacilibyśmy
byśmy płacili
płaciłybyśmy
byśmy płaciły
2 os. płaciłbyś
byś płacił
płaciłabyś
byś płaciła
płaciłobyś
byś płaciło
płacilibyście
byście płacili
płaciłybyście
byście płaciły
3 os. płaciłby
by płacił
płaciłaby
by płaciła
płaciłoby
by płaciło
płaciliby
by płacili
płaciłyby
by płaciły
bezosobnik: płacono by
bezokolicznik: płacić
imiesłów przysłówkowy współczesny: płacąc
gerundium: płacenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. płacenie
płacenia
D. płacenia
płaceń
C. płaceniu
płaceniom
B. płacenie
płacenia
N. płaceniem
płaceniami
Ms. płaceniu
płaceniach
W. płacenie
płacenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: płacący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. płacący
płacący
płacący
płacące
płacąca
D. płacącego
płacącego
płacącego
płacącego
płacącej
C. płacącemu
płacącemu
płacącemu
płacącemu
płacącej
B. płacącego
płacącego
płacący
płacące
płacącą
N. płacącym
płacącym
płacącym
płacącym
płacącą
Ms. płacącym
płacącym
płacącym
płacącym
płacącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. płacący
płacący
płacące
płacące
D. płacących
płacących
płacących
płacących
C. płacącym
płacącym
płacącym
płacącym
B. płacących
płacących
płacących
płacące
N. płacącymi
płacącymi
płacącymi
płacącymi
Ms. płacących
płacących
płacących
płacących
imiesłów przymiotnikowy bierny: płacony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. płacony
płacony
płacony
płacone
płacona
D. płaconego
płaconego
płaconego
płaconego
płaconej
C. płaconemu
płaconemu
płaconemu
płaconemu
płaconej
B. płaconego
płaconego
płacony
płacone
płaconą
N. płaconym
płaconym
płaconym
płaconym
płaconą
Ms. płaconym
płaconym
płaconym
płaconym
płaconej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. płaceni
płaceni
płacone
płacone
D. płaconych
płaconych
płaconych
płaconych
C. płaconym
płaconym
płaconym
płaconym
B. płaconych
płaconych
płaconych
płacone
N. płaconymi
płaconymi
płaconymi
płaconymi
Ms. płaconych
płaconych
płaconych
płaconych
odpowiednik aspektowy: zapłacić
-
+ płacić + CO + (CZYM)+ płacić + KOMU + (CO) + (za CO)+ płacić + (KOMU) + (CZYM) + za CO+ płacić + CZYM + (za CO)+ płacić + (CO) + na CO -
psł. *platiti 'dawać zapłatę za coś'
Wcześniejsze znaczenie formy prasłowiańskiej to 'dawać kawałki płótna (spełniające funkcję środka płatniczego u dawnych Słowian)'; zatem psł. *platiti to czasownik odrzeczownikowy od psł. *platъ 'kawał tkaniny, płótna'; zob. płat