-
2.
rozpatrywać i oceniać w jakiś sposób -
[patszeć] lub pot. [paczszeć]
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka -
synonimy: spoglądać się
-
- patrzeć jakimś (niechętnym, przychylnym...) okiem
- patrzeć na gospodarkę, na politykę, na religię, na rzeczywistość, na jakąś sprawę, na sytuację, na świat, na życie; na Amerykę, na Niemców, na Polskę, na Rosję; na charakter, na osobowość, na czyjeś wybryki, na czyjś wygląd; na przeszłość, na przyszłość
- patrzeć od jakiejś strony
- patrzeć po swojemu
- patrzeć przez pryzmat czegoś
- patrzeć w przeszłość, w przyszłość; w jakichś kategoriach, w jakimś kontekście, w jakiś sposób
- patrzeć z jakiejś perspektywy, z jakiejś pozycji; z aprobatą, z bólem, z dystansem, z mieszanymi uczuciami, z nadzieją, z niepokojem, z obawą, z optymizmem, z przymrużeniem oka, z rezerwą, z rozpaczą, z satysfakcją, z wyższością, z zadowoleniem, z żalem
- patrzeć za siebie
- patrzeć inaczej, krytycznie, krzywo, łaskawie, niechętnie, niespokojnie, obiektywnie, obojętnie, optymistycznie, przychylnie, realistycznie, realnie, spokojnie, trzeźwo, ufnie; wstecz; z zewnątrz
- perspektywa, sposób patrzenia
-
Z pokorą patrzy na życie. Uważa, że fakt, iż jemu się udało osiągnąć sukces, zawdzięcza pracy.
źródło: NKJP: Skok w życie, Dziennik Polski, 2003-05-31
Wdzięczny jestem za opublikowanie rozmowy z kimś, kto potrafi na problemy kobiet patrzeć przez pryzmat historii.
źródło: NKJP: Kacper Wańczyk: List tygodnia, Gazeta Wyborcza, 1999-07-10
Mimo że nowa miss pracuje na stażu w urzędzie od kwietnia, o jej wymiarach: 88-62-88 cm, dowiedział się dopiero z prasy. - Nigdy nie patrzę od tej strony na swoje urzędniczki - ucina sprawę.
źródło: KWSJP: Sławomir Mizerski: Po co gminie miss?, Polityka, 2005
[...]z coraz większą niechęcią patrzał na życie doczesne, kłuło go to, co się dzieje w opactwach.
źródło: NKJP: Michał Krzywicki: Plagi tej ziemi, rozdział II, Esensja, 2008-11
Teraźniejszość determinuje sposób patrzenia na przeszłość. I dlatego historię zawsze będziemy pisać na nowo, a przeszłość będzie się wciąż zmieniać.
źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Gra z przeszłością, Gazeta Wyborcza, 1996-08-30
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. patrzę
patrzymy
2 os. patrzysz
patrzycie
3 os. patrzy
patrzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. patrzałem
+(e)m patrzał
patrzałam
+(e)m patrzała
patrzałom
+(e)m patrzało
patrzeliśmy
+(e)śmy patrzeli
patrzałyśmy
+(e)śmy patrzały
2 os. patrzałeś
+(e)ś patrzał
patrzałaś
+(e)ś patrzała
patrzałoś
+(e)ś patrzało
patrzeliście
+(e)ście patrzeli
patrzałyście
+(e)ście patrzały
3 os. patrzał
patrzała
patrzało
patrzeli
patrzały
bezosobnik: patrzano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę patrzał
będę patrzeć
będę patrzała
będę patrzeć
będę patrzało
będę patrzeć
będziemy patrzeli
będziemy patrzeć
będziemy patrzały
będziemy patrzeć
2 os. będziesz patrzał
będziesz patrzeć
będziesz patrzała
będziesz patrzeć
będziesz patrzało
będziesz patrzeć
będziecie patrzeli
będziecie patrzeć
będziecie patrzały
będziecie patrzeć
3 os. będzie patrzał
będzie patrzeć
będzie patrzała
będzie patrzeć
będzie patrzało
będzie patrzeć
będą patrzeli
będą patrzeć
będą patrzały
będą patrzeć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. patrzmy
2 os. patrz
patrzcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. patrzałbym
bym patrzał
patrzałabym
bym patrzała
patrzałobym
bym patrzało
patrzelibyśmy
byśmy patrzeli
patrzałybyśmy
byśmy patrzały
2 os. patrzałbyś
byś patrzał
patrzałabyś
byś patrzała
patrzałobyś
byś patrzało
patrzelibyście
byście patrzeli
patrzałybyście
byście patrzały
3 os. patrzałby
by patrzał
patrzałaby
by patrzała
patrzałoby
by patrzało
patrzeliby
by patrzeli
patrzałyby
by patrzały
bezosobnik: patrzano by
bezokolicznik: patrzeć
imiesłów przysłówkowy współczesny: patrząc
gerundium: patrzenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. patrzenie
patrzenia
D. patrzenia
patrzeń
C. patrzeniu
patrzeniom
B. patrzenie
patrzenia
N. patrzeniem
patrzeniami
Ms. patrzeniu
patrzeniach
W. patrzenie
patrzenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: patrzący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. patrzący
patrzący
patrzący
patrzące
patrząca
D. patrzącego
patrzącego
patrzącego
patrzącego
patrzącej
C. patrzącemu
patrzącemu
patrzącemu
patrzącemu
patrzącej
B. patrzącego
patrzącego
patrzący
patrzące
patrzącą
N. patrzącym
patrzącym
patrzącym
patrzącym
patrzącą
Ms. patrzącym
patrzącym
patrzącym
patrzącym
patrzącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. patrzący
patrzący
patrzące
patrzące
D. patrzących
patrzących
patrzących
patrzących
C. patrzącym
patrzącym
patrzącym
patrzącym
B. patrzących
patrzących
patrzących
patrzące
N. patrzącymi
patrzącymi
patrzącymi
patrzącymi
Ms. patrzących
patrzących
patrzących
patrzących
odpowiednik aspektowy: popatrzeć
-
Rzosobowy + patrzeć + na CO + (JAK) -
psł. *patriti 'kierować wzrok na coś, spoglądać, patrzeć, wypatrywać czegoś; dbać o coś, troszczyć się; przynosić korzyść, należeć do kogoś'
Pierwotne znaczenie psł. *patriti to prawdopodobnie 'dawać pożywienie, karmę, paszę, karmić, hodować', z tego potem 'zaopatrywać, dbać o coś, doglądać czegoś, kogoś, z tego zaś 'kierować wzrok na coś, na kogoś, patrzeć, wypatrywać' (Bor); dawną formą polskiego bezokolicznika było patrzyć