niszczyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

powodować, że coś nie nadaje się do użytku lub przestaje istnieć

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

	synonimy:	dewastować dezelować psuć uszkadzać
	antonimy:	tworzyć

chemioterapia, pożar, rdza niszczy; wandale niszczą
niszczenie akt, budynku, dokumentów, mienia, umocnień; chwastów, roślinności, środowiska; cywilizacji, narodu, polskości; autorytetu
niszczyć dobytek, dorobek; komórki, szkliwo, tkankę, włosy, zarodki; plantacje, uprawy, zasiew; ozon, przyrodę, szkodniki, warstwę ozonową; odzież, silnik, ubrania; kraj, kulturę, państwo, społeczeństwo; indywidualność, osobowość, przyjaźń, więź, życie
niszczyć z premedytacją
niszczyć bezlitośnie, bezpowrotnie, metodycznie, nieodwracalnie, systematycznie, w zarodku
bezmyślne, chuligańskie, systematyczne, umyślne niszczenie; niszczący żywioł; siła niszcząca; niszczące działanie, najazdy; proces, żądza niszczenia

	Ludność niszczyła carskie portrety w urzędach, a podręczniki rosyjskie w szkołach. źródło: KWSJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968
	Niszczyli ubrania przy obróbce drzewa. źródło: KWSJP: Mieczysław Gogacz: On ma wzrastać, 1962
	Dramatycznie przedstawia się stan dróg. Te, które zostały zbudowane przed inwazją radziecką, niszczyli partyzanci. źródło: KWSJP: Zofia Stachura, Henryk Suchar: Szmaragdy lwa, prasa, 1997
	Bywają wyładowania natury, gdy żywioły sprzysięgają się razem. Woda i ogień, powietrze i ziemia pracują wtedy zgodnie, niszcząc dobytek człowieka. źródło: KWSJP: Karol Estreicher: Krystianna, 1957
	Ona nie chce niszczyć mu kariery. źródło: KWSJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	niszczyłem +(e)m niszczył	niszczyłam +(e)m niszczyła	niszczyłom +(e)m niszczyło	niszczyliśmy +(e)śmy niszczyli	niszczyłyśmy +(e)śmy niszczyły
2 os.	niszczyłeś +(e)ś niszczył	niszczyłaś +(e)ś niszczyła	niszczyłoś +(e)ś niszczyło	niszczyliście +(e)ście niszczyli	niszczyłyście +(e)ście niszczyły
3 os.	niszczył	niszczyła	niszczyło	niszczyli	niszczyły

bezosobnik: niszczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę niszczył będę niszczyć	będę niszczyła będę niszczyć	będę niszczyło będę niszczyć	będziemy niszczyli będziemy niszczyć	będziemy niszczyły będziemy niszczyć
2 os.	będziesz niszczył będziesz niszczyć	będziesz niszczyła będziesz niszczyć	będziesz niszczyło będziesz niszczyć	będziecie niszczyli będziecie niszczyć	będziecie niszczyły będziecie niszczyć
3 os.	będzie niszczył będzie niszczyć	będzie niszczyła będzie niszczyć	będzie niszczyło będzie niszczyć	będą niszczyli będą niszczyć	będą niszczyły będą niszczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		niszczmy
2 os.	niszcz	niszczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	niszczyłbym bym niszczył	niszczyłabym bym niszczyła	niszczyłobym bym niszczyło	niszczylibyśmy byśmy niszczyli	niszczyłybyśmy byśmy niszczyły
2 os.	niszczyłbyś byś niszczył	niszczyłabyś byś niszczyła	niszczyłobyś byś niszczyło	niszczylibyście byście niszczyli	niszczyłybyście byście niszczyły
3 os.	niszczyłby by niszczył	niszczyłaby by niszczyła	niszczyłoby by niszczyło	niszczyliby by niszczyli	niszczyłyby by niszczyły

bezosobnik: niszczono by

bezokolicznik: niszczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: niszcząc

gerundium: niszczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: niszczący

imiesłów przymiotnikowy bierny: niszczony

odpowiednik aspektowy: zniszczyć

+

niszczyć

+

CO

psł. *niščiti 'czynić biednym, nędznym, doprowadzać do nędzy, do upadku, do wyniszczenia'

Forma prasłowiańska jest czasownikiem odprzymiotnikowym od psł. *niščь 'biedny, nędzny'