opanować - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

zdobyć kontrolę lub władzę nad jakimś terenem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Wojsko i wojna

czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

synonimy:

owładnąć
zawładnąć

armia, mafia opanowała coś; hitlerowcy, partyzanci, powstańcy; napastnicy, piraci opanowali coś
opanować budynek, gmach, siedzibę czegoś, twierdzę, zamek; statek; kraj, miasto, stolicę, świat, teren, ziemię; lotnisko, most, ulice
opanować coś błyskawicznie, zupełnie
chcieć opanować

	W ciągu kilku dni opanowano kraj większy od Polski, w historii rzadko się to zdarza. źródło: NKJP: Afganistan - kraina wojny, Dziennik Polski, 2001-11-16
	Demonstranci próbują opanować gmach telewizji. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: U pisarza, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-03-21
	Po śmierci Wacława III, popierany przez możnych i rycerzy niechętnych obcym rządom, opanował ziemię krakowską, spotykając się tam jednak z silną opozycją. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1996
	[...] piraci opanowali kapitański mostek i przerwali łączność, a następnie przez prawie godzinę bezkarnie plądrowali kabiny załogi i siedem kontenerów. źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opanowałem +(e)m opanował	opanowałam +(e)m opanowała	opanowałom +(e)m opanowało	opanowaliśmy +(e)śmy opanowali	opanowałyśmy +(e)śmy opanowały
2 os.	opanowałeś +(e)ś opanował	opanowałaś +(e)ś opanowała	opanowałoś +(e)ś opanowało	opanowaliście +(e)ście opanowali	opanowałyście +(e)ście opanowały
3 os.	opanował	opanowała	opanowało	opanowali	opanowały

bezosobnik: opanowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opanujmy
2 os.	opanuj	opanujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opanowałbym bym opanował	opanowałabym bym opanowała	opanowałobym bym opanowało	opanowalibyśmy byśmy opanowali	opanowałybyśmy byśmy opanowały
2 os.	opanowałbyś byś opanował	opanowałabyś byś opanowała	opanowałobyś byś opanowało	opanowalibyście byście opanowali	opanowałybyście byście opanowały
3 os.	opanowałby by opanował	opanowałaby by opanowała	opanowałoby by opanowało	opanowaliby by opanowali	opanowałyby by opanowały

bezosobnik: opanowano by

bezokolicznik: opanować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opanowawszy

gerundium: opanowanie

rodzaj gramatyczny: dk

imiesłów przymiotnikowy bierny: opanowany

odpowiednik aspektowy: opanowywać

Rz_osobowy

+

opanować

+

CO

Zob. panować