tworzyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

powodować, że coś zaczyna istnieć w wyniku podjętych działań lub pod wpływem jakiegoś zjawiska

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

utwarzać

Połączenia

tworzyć filię, koalicję, miejsca pracy, stowarzyszenie, strefę; tworzenie instytucji, muzeum, powiatu, uniwersytetu

Cytaty

	Owszem, w zadaniach kompetencyjnych powiatów zapisano zadanie tworzenia bibliotek powiatowych, ale nie wskazano dla tych bibliotek nowego właściciela ani sposobu ich finansowania. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 89. posiedzenia Senatu RP część 3.2, wersja robocza
	Wielu artystów wybiera grafikę projektową, tworzą własne agencje reklamowe lub zatrudniają się w już istniejących. źródło: NKJP: Wiesław Paszkowski: Z tworzenia nie da się żyć, Dziennik Zachodni, 2003-01-22
	Sieciowe pisma tworzą też pasjonaci. źródło: NKJP: Internet
	Szczególnie ostra zima skuła rzekę lodem, lód już pękał i kry od kilku dni piętrzyły się przed mostem, tworząc zator. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tworzę	tworzymy
2 os.	tworzysz	tworzycie
3 os.	tworzy	tworzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tworzyłem +(e)m tworzył	tworzyłam +(e)m tworzyła	tworzyłom +(e)m tworzyło	tworzyliśmy +(e)śmy tworzyli	tworzyłyśmy +(e)śmy tworzyły
2 os.	tworzyłeś +(e)ś tworzył	tworzyłaś +(e)ś tworzyła	tworzyłoś +(e)ś tworzyło	tworzyliście +(e)ście tworzyli	tworzyłyście +(e)ście tworzyły
3 os.	tworzył	tworzyła	tworzyło	tworzyli	tworzyły

bezosobnik: tworzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tworzył będę tworzyć	będę tworzyła będę tworzyć	będę tworzyło będę tworzyć	będziemy tworzyli będziemy tworzyć	będziemy tworzyły będziemy tworzyć
2 os.	będziesz tworzył będziesz tworzyć	będziesz tworzyła będziesz tworzyć	będziesz tworzyło będziesz tworzyć	będziecie tworzyli będziecie tworzyć	będziecie tworzyły będziecie tworzyć
3 os.	będzie tworzył będzie tworzyć	będzie tworzyła będzie tworzyć	będzie tworzyło będzie tworzyć	będą tworzyli będą tworzyć	będą tworzyły będą tworzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		twórzmy
2 os.	twórz	twórzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tworzyłbym bym tworzył	tworzyłabym bym tworzyła	tworzyłobym bym tworzyło	tworzylibyśmy byśmy tworzyli	tworzyłybyśmy byśmy tworzyły
2 os.	tworzyłbyś byś tworzył	tworzyłabyś byś tworzyła	tworzyłobyś byś tworzyło	tworzylibyście byście tworzyli	tworzyłybyście byście tworzyły
3 os.	tworzyłby by tworzył	tworzyłaby by tworzyła	tworzyłoby by tworzyło	tworzyliby by tworzyli	tworzyłyby by tworzyły

bezosobnik: tworzono by

bezokolicznik: tworzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: tworząc

gerundium: tworzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tworzenie	tworzenia
D.	tworzenia	tworzeń
C.	tworzeniu	tworzeniom
B.	tworzenie	tworzenia
N.	tworzeniem	tworzeniami
Ms.	tworzeniu	tworzeniach
W.	tworzenie	tworzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tworzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tworzący	tworzący	tworzący	tworzące	tworząca
D.	tworzącego	tworzącego	tworzącego	tworzącego	tworzącej
C.	tworzącemu	tworzącemu	tworzącemu	tworzącemu	tworzącej
B.	tworzącego	tworzącego	tworzący	tworzące	tworzącą
N.	tworzącym	tworzącym	tworzącym	tworzącym	tworzącą
Ms.	tworzącym	tworzącym	tworzącym	tworzącym	tworzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tworzący	tworzący	tworzące	tworzące
D.	tworzących	tworzących	tworzących	tworzących
C.	tworzącym	tworzącym	tworzącym	tworzącym
B.	tworzących	tworzących	tworzących	tworzące
N.	tworzącymi	tworzącymi	tworzącymi	tworzącymi
Ms.	tworzących	tworzących	tworzących	tworzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: tworzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tworzony	tworzony	tworzony	tworzone	tworzona
D.	tworzonego	tworzonego	tworzonego	tworzonego	tworzonej
C.	tworzonemu	tworzonemu	tworzonemu	tworzonemu	tworzonej
B.	tworzonego	tworzonego	tworzony	tworzone	tworzoną
N.	tworzonym	tworzonym	tworzonym	tworzonym	tworzoną
Ms.	tworzonym	tworzonym	tworzonym	tworzonym	tworzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tworzeni	tworzeni	tworzone	tworzone
D.	tworzonych	tworzonych	tworzonych	tworzonych
C.	tworzonym	tworzonym	tworzonym	tworzonym
B.	tworzonych	tworzonych	tworzonych	tworzone
N.	tworzonymi	tworzonymi	tworzonymi	tworzonymi
Ms.	tworzonych	tworzonych	tworzonych	tworzonych

odpowiedniki aspektowe: utworzyć , stworzyć

Składnia

+

tworzyć

+

CO

Pochodzenie

psł. *tvoriti 'powodować powstanie czegoś; robić, czynić; formować, kształtować'

W etymologicznym związku z niezachowanym w słowiańszczyźnie podstawowym czasownikiem *tverti, na który wskazuje m. in. litew. tvérti, tveriù ‘brać; trzymać; tworzyć, grodzić; formować (np. ser)’. Od pie. *tu̯er- ‘chwytać, ogarniać’.