-
1.b
robić wgłębienie w ziemi, przesuwając się w niej lub wbijając w nią i przesuwając w niej jakiś przedmiot -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Urządzenia i maszyny
funkcjonowanie urządzeń i maszyn
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwyczaje i zachowania zwierząt -
- kret; auto, ciężarówka, samochód ryje
- ryć bruzdę, dół, jamę, koleinę, koryto, korytarz, norę, rów
- ryć łopatą, kilofem, kołami, motyką, saperką
- ryć w błocie, w ziemi
-
Po mrozach ziemia puściła, więc zarządzono przeszukanie gazonów i zagajników. Ryto długie rowy i wycinano szpalery.
źródło: KWSJP: Karol Estreicher: Krystianna, 1957
Podłoże było w tym miejscu grząskie, koła z mozołem obracały się w ciamkającej, kleistej mazi. Ryły głębokie koleiny.
źródło: KWSJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997
Wrzosy porosły wysoko, kwitnąc obficie, krety głęboko ryły korytarze, a inne zwierzęta norne solidnie przygotowywały swe podziemne schrony.
źródło: KWSJP: (bos): Domowy zwierzyniec, Relaks i Kolekcjoner Polski, 1988, nr 11
Morze zniknęło, a rzeki płynące z gór zaczęły ryć coraz głębsze koryta w podatnych na erozję skałach.
źródło: KWSJP: Tomasz Zwijacz Kozica: Parki Narodowe Stanów Zjednoczonych Ameryki (cz. 5), Tygodnik Podhalański, 1999, nr 20
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ryję
ryjemy
2 os. ryjesz
ryjecie
3 os. ryje
ryją
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ryłem
+(e)m rył
ryłam
+(e)m ryła
ryłom
+(e)m ryło
ryliśmy
+(e)śmy ryli
ryłyśmy
+(e)śmy ryły
2 os. ryłeś
+(e)ś rył
ryłaś
+(e)ś ryła
ryłoś
+(e)ś ryło
ryliście
+(e)ście ryli
ryłyście
+(e)ście ryły
3 os. rył
ryła
ryło
ryli
ryły
bezosobnik: ryto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę rył
będę ryć
będę ryła
będę ryć
będę ryło
będę ryć
będziemy ryli
będziemy ryć
będziemy ryły
będziemy ryć
2 os. będziesz rył
będziesz ryć
będziesz ryła
będziesz ryć
będziesz ryło
będziesz ryć
będziecie ryli
będziecie ryć
będziecie ryły
będziecie ryć
3 os. będzie rył
będzie ryć
będzie ryła
będzie ryć
będzie ryło
będzie ryć
będą ryli
będą ryć
będą ryły
będą ryć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ryjmy
2 os. ryj
ryjcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ryłbym
bym rył
ryłabym
bym ryła
ryłobym
bym ryło
rylibyśmy
byśmy ryli
ryłybyśmy
byśmy ryły
2 os. ryłbyś
byś rył
ryłabyś
byś ryła
ryłobyś
byś ryło
rylibyście
byście ryli
ryłybyście
byście ryły
3 os. ryłby
by rył
ryłaby
by ryła
ryłoby
by ryło
ryliby
by ryli
ryłyby
by ryły
bezosobnik: ryto by
bezokolicznik: ryć
imiesłów przysłówkowy współczesny: ryjąc
gerundium: rycie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. rycie
rycia
D. rycia
ryć
C. ryciu
ryciom
B. rycie
rycia
N. ryciem
ryciami
Ms. ryciu
ryciach
W. rycie
rycia
imiesłów przymiotnikowy czynny: ryjący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. ryjący
ryjący
ryjący
ryjące
ryjąca
D. ryjącego
ryjącego
ryjącego
ryjącego
ryjącej
C. ryjącemu
ryjącemu
ryjącemu
ryjącemu
ryjącej
B. ryjącego
ryjącego
ryjący
ryjące
ryjącą
N. ryjącym
ryjącym
ryjącym
ryjącym
ryjącą
Ms. ryjącym
ryjącym
ryjącym
ryjącym
ryjącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. ryjący
ryjący
ryjące
ryjące
D. ryjących
ryjących
ryjących
ryjących
C. ryjącym
ryjącym
ryjącym
ryjącym
B. ryjących
ryjących
ryjących
ryjące
N. ryjącymi
ryjącymi
ryjącymi
ryjącymi
Ms. ryjących
ryjących
ryjących
ryjących
imiesłów przymiotnikowy bierny: ryty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. ryty
ryty
ryty
ryte
ryta
D. rytego
rytego
rytego
rytego
rytej
C. rytemu
rytemu
rytemu
rytemu
rytej
B. rytego
rytego
ryty
ryte
rytą
N. rytym
rytym
rytym
rytym
rytą
Ms. rytym
rytym
rytym
rytym
rytej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. ryci
ryci
ryte
ryte
D. rytych
rytych
rytych
rytych
C. rytym
rytym
rytym
rytym
B. rytych
rytych
rytych
ryte
N. rytymi
rytymi
rytymi
rytymi
Ms. rytych
rytych
rytych
rytych
odpowiednik aspektowy: wyryć
-
+ ryć + CO + (CZYM) -
psł. *ryti, *rъjǫ 'ryć, kopać, żłobić'