chwytać - Wielki słownik języka polskiego PAN

7.

postrzegać coś jakimś zmysłem

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

	Z trudem chwytałem odgłosy toczonej podniesionymi głosami rozmowy. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	Renée nie była piękna, ale na pewno była wrażliwa. Jej nozdrza chwytały teraz słodki zapach białych goździków rosnących u stóp werandy. źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998
	[...] na pewno tym rozradowaniem promieniuję, ono mnie zmienia. Inni to zauważają. Chwytam ich zaciekawione spojrzenia. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	[...] muzyka Dalekiego Wschodu, ukształtowana przez setki i tysiące lat kulturalnego rozwoju, zawiera harmoniczne niuanse, których nie chwyta ucho przeciętnego, nawet muzykalnego Europejczyka! źródło: NKJP: Roman Radoszewski: Czesław Niemen: kiedy się dziwić przestanę...: monografia artystyczna, 2004
	Czasami w sitowiu coś zaszeleściło, chwytał uchem trzepoty i znowu szmery cichły, tylko świerszcze sykały w dwu tonach, nakazując czujność. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwytałem +(e)m chwytał	chwytałam +(e)m chwytała	chwytałom +(e)m chwytało	chwytaliśmy +(e)śmy chwytali	chwytałyśmy +(e)śmy chwytały
2 os.	chwytałeś +(e)ś chwytał	chwytałaś +(e)ś chwytała	chwytałoś +(e)ś chwytało	chwytaliście +(e)ście chwytali	chwytałyście +(e)ście chwytały
3 os.	chwytał	chwytała	chwytało	chwytali	chwytały

bezosobnik: chwytano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chwytał będę chwytać	będę chwytała będę chwytać	będę chwytało będę chwytać	będziemy chwytali będziemy chwytać	będziemy chwytały będziemy chwytać
2 os.	będziesz chwytał będziesz chwytać	będziesz chwytała będziesz chwytać	będziesz chwytało będziesz chwytać	będziecie chwytali będziecie chwytać	będziecie chwytały będziecie chwytać
3 os.	będzie chwytał będzie chwytać	będzie chwytała będzie chwytać	będzie chwytało będzie chwytać	będą chwytali będą chwytać	będą chwytały będą chwytać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chwytajmy
2 os.	chwytaj	chwytajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwytałbym bym chwytał	chwytałabym bym chwytała	chwytałobym bym chwytało	chwytalibyśmy byśmy chwytali	chwytałybyśmy byśmy chwytały
2 os.	chwytałbyś byś chwytał	chwytałabyś byś chwytała	chwytałobyś byś chwytało	chwytalibyście byście chwytali	chwytałybyście byście chwytały
3 os.	chwytałby by chwytał	chwytałaby by chwytała	chwytałoby by chwytało	chwytaliby by chwytali	chwytałyby by chwytały

bezosobnik: chwytano by

bezokolicznik: chwytać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chwytając

gerundium: chwytanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: chwytający

imiesłów przymiotnikowy bierny: chwytany

odpowiednik aspektowy: chwycić

Rz_osobowy	+	chwytać	+	CO + (CZYM)
Rz_nieżywotny	+	chwytać	+	CO

psł. *chytati

Forma chwytać wynika z kontaminacji pierwotnego chytać z chwatać (od psł. * chvatati 'chwytać').