wybuchać - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

reagować na coś szybkim i gwałtownym pojawieniem się jakiegoś uczucia lub stanu emocjonalnego, fizycznego

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

zachowania emocjonalne

wybuchać entuzjazmem, radością, śmiechem; gniewem, wściekłością, złością; płaczem
często, łatwo, spontanicznie wybuchać

Zauważył, że ludzie tak kiedyś spokojni i uprzejmi teraz kłócą się przy lada okazji, wybuchają złością z byle powodu, skaczą sobie do gardeł, wrzeszczą i złorzeczą.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Szachinszach, 2005

Omer [...] łykał proszki na uspokojenie. Po tych proszkach utracił kontrolę nad nerwami. Często wybuchał płaczem.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Jak Polka z Sarajewa przedzierała się do kraju, Gazeta Wyborcza, 1993-09-23

Przy stołach mężczyźni w średnim wieku piją kawę [...]. Rozmawiają, raz po raz wybuchając śmiechem.

źródło: NKJP: Aleksandra Michalska: Byłam kanarzycą, Dziennik Łódzki, 2004-08-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybucham	wybuchamy
2 os.	wybuchasz	wybuchacie
3 os.	wybucha	wybuchają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybuchałem +(e)m wybuchał	wybuchałam +(e)m wybuchała	wybuchałom +(e)m wybuchało	wybuchaliśmy +(e)śmy wybuchali	wybuchałyśmy +(e)śmy wybuchały
2 os.	wybuchałeś +(e)ś wybuchał	wybuchałaś +(e)ś wybuchała	wybuchałoś +(e)ś wybuchało	wybuchaliście +(e)ście wybuchali	wybuchałyście +(e)ście wybuchały
3 os.	wybuchał	wybuchała	wybuchało	wybuchali	wybuchały

bezosobnik: wybuchano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wybuchał będę wybuchać	będę wybuchała będę wybuchać	będę wybuchało będę wybuchać	będziemy wybuchali będziemy wybuchać	będziemy wybuchały będziemy wybuchać
2 os.	będziesz wybuchał będziesz wybuchać	będziesz wybuchała będziesz wybuchać	będziesz wybuchało będziesz wybuchać	będziecie wybuchali będziecie wybuchać	będziecie wybuchały będziecie wybuchać
3 os.	będzie wybuchał będzie wybuchać	będzie wybuchała będzie wybuchać	będzie wybuchało będzie wybuchać	będą wybuchali będą wybuchać	będą wybuchały będą wybuchać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybuchajmy
2 os.	wybuchaj	wybuchajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybuchałbym bym wybuchał	wybuchałabym bym wybuchała	wybuchałobym bym wybuchało	wybuchalibyśmy byśmy wybuchali	wybuchałybyśmy byśmy wybuchały
2 os.	wybuchałbyś byś wybuchał	wybuchałabyś byś wybuchała	wybuchałobyś byś wybuchało	wybuchalibyście byście wybuchali	wybuchałybyście byście wybuchały
3 os.	wybuchałby by wybuchał	wybuchałaby by wybuchała	wybuchałoby by wybuchało	wybuchaliby by wybuchali	wybuchałyby by wybuchały

bezosobnik: wybuchano by

bezokolicznik: wybuchać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wybuchając

gerundium: wybuchanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybuchanie	wybuchania
D.	wybuchania	wybuchań
C.	wybuchaniu	wybuchaniom
B.	wybuchanie	wybuchania
N.	wybuchaniem	wybuchaniami
Ms.	wybuchaniu	wybuchaniach
W.	wybuchanie	wybuchania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wybuchający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybuchający	wybuchający	wybuchający	wybuchające	wybuchająca
D.	wybuchającego	wybuchającego	wybuchającego	wybuchającego	wybuchającej
C.	wybuchającemu	wybuchającemu	wybuchającemu	wybuchającemu	wybuchającej
B.	wybuchającego	wybuchającego	wybuchający	wybuchające	wybuchającą
N.	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającą
Ms.	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybuchający	wybuchający	wybuchające	wybuchające
D.	wybuchających	wybuchających	wybuchających	wybuchających
C.	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającym	wybuchającym
B.	wybuchających	wybuchających	wybuchających	wybuchające
N.	wybuchającymi	wybuchającymi	wybuchającymi	wybuchającymi
Ms.	wybuchających	wybuchających	wybuchających	wybuchających

odpowiednik aspektowy: wybuchnąć

Składnia

+

wybuchać

+

CZYM

Pochodzenie

Zob. buchać