oprzeć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

nie ulec komuś lub czemuś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

	synonimy:	obronić się
	antonimy:	ulec

oprzeć się myśli, naciskom, pokusie, presji, refleksji, uczuciu, urokowi, wrażeniu, wzruszeniu
trudno oprzeć się

	Tak bardzo lubię obrazy Kroplewskiego, że nie mogłam oprzeć się pokusie i kupiłam aż cztery. źródło: NKJP: Joanna Nakoneczny: Desant aniołów, Dziennik Bałtycki, 2003-12-18
	Kto próbuje dotrzeć do tych warstw języka literatury, które oparły się czasowi i stanowią jego żywą tradycję? źródło: NKJP: Bogusław Szpytma: Dokąd zmierzasz, młoda literaturo?, Gazeta Wyborcza, 1994-11-16
	Opisuje momenty, gdy nie umiała oprzeć się żądaniom mężczyzny, chociaż była zażenowana konkretną sytuacją. źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie, 2004
	Toteż po jej śmierci, gdy paliłem je pod kuchnią, nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że oto przesuwają się przez moje ręce kartki pamiętnika matki. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996
	Na pewno nie można jednak pominąć odwiedzin w średniowiecznej - dobrze zachowanej - fortecy [...], która w II połowie XV wieku oparła się wojskom Mahometa II, zdobywcy Konstantynopola. źródło: NKJP: Polskie wioski na Bukowinie, Dziennik Polski, 2001-09-15

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oparłem się +(e)m się oparł	oparłam się +(e)m się oparła	oparłom się +(e)m się oparło	oparliśmy się +(e)śmy się oparli	oparłyśmy się +(e)śmy się oparły
2 os.	oparłeś się +(e)ś się oparł	oparłaś się +(e)ś się oparła	oparłoś się +(e)ś się oparło	oparliście się +(e)ście się oparli	oparłyście się +(e)ście się oparły
3 os.	oparł się	oparła się	oparło się	oparli się	oparły się

bezosobnik: oparto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oprzyjmy się
2 os.	oprzyj się	oprzyjcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oparłbym się bym się oparł	oparłabym się bym się oparła	oparłobym się bym się oparło	oparlibyśmy się byśmy się oparli	oparłybyśmy się byśmy się oparły
2 os.	oparłbyś się byś się oparł	oparłabyś się byś się oparła	oparłobyś się byś się oparło	oparlibyście się byście się oparli	oparłybyście się byście się oparły
3 os.	oparłby się by się oparł	oparłaby się by się oparła	oparłoby się by się oparło	oparliby się by się oparli	oparłyby się by się oparły

bezosobnik: oparto by się

bezokolicznik: oprzeć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oparłszy się

gerundium: oparcie się

rodzaj gramatyczny: dk

odpowiednik aspektowy: opierać się

+

oprzeć się

+

KOMU/CZEMU

psł. *o(b)perti sę

Zob. przeć (przed siebie)

Uznawane za niepoprawne: oprzeć się przeciw komu/czemu