rozwalać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

pot. niszczyć, gwałtownie uderzając, burząc, powodując upadek lub zbyt intensywnie używając

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Budownictwo

rodzaje budowli i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

niszczyć

Połączenia

pocisk rozwala
rozwalać budynek, dom, drzwi, miasto, mur, szybę, ścianę; auto, motor, samochód
rozwalać łomem, młotkiem
rozwalać całkowicie, skutecznie, totalnie

Cytaty

	Jakiś osaczony z obu skrzydeł oddziałek strażaków rozwalał właśnie gorączkowo ogrodzenie, szykując awaryjną drogę odwrotu dla swego wozu bojowego. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004
	Powtarzam - chodzi o wizję. Dlatego nasz gitarzysta czasem rozwala instrument na scenie, dlatego gra solówki, biegając przed publiką. Koncert musi być gorący, nie przychodzimy ululać ludzi. źródło: KWSJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronika czasów popkultury, 2000
	Zaczniesz demonstrować, rozwalać sklepy, bojówki zakładać? źródło: KWSJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
	Kobieta mieszkająca tuż przy drodze ma radykalne spojrzenie na sprawę. - Powinien ktoś stanąć z młotem i rozwalać te auta. źródło: KWSJP: Cezary Sołowij: Zdjęciem w pirata, prasa, 2006
	Jak już kazali odbić skoble i pojechali - to Józek zaczął rozwalać mi płot siekierą. źródło: NKJP: Pożar, Tygodnik Podhalański, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozwalam	rozwalamy
2 os.	rozwalasz	rozwalacie
3 os.	rozwala	rozwalają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwalałem +(e)m rozwalał	rozwalałam +(e)m rozwalała	rozwalałom +(e)m rozwalało	rozwalaliśmy +(e)śmy rozwalali	rozwalałyśmy +(e)śmy rozwalały
2 os.	rozwalałeś +(e)ś rozwalał	rozwalałaś +(e)ś rozwalała	rozwalałoś +(e)ś rozwalało	rozwalaliście +(e)ście rozwalali	rozwalałyście +(e)ście rozwalały
3 os.	rozwalał	rozwalała	rozwalało	rozwalali	rozwalały

bezosobnik: rozwalano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozwalał będę rozwalać	będę rozwalała będę rozwalać	będę rozwalało będę rozwalać	będziemy rozwalali będziemy rozwalać	będziemy rozwalały będziemy rozwalać
2 os.	będziesz rozwalał będziesz rozwalać	będziesz rozwalała będziesz rozwalać	będziesz rozwalało będziesz rozwalać	będziecie rozwalali będziecie rozwalać	będziecie rozwalały będziecie rozwalać
3 os.	będzie rozwalał będzie rozwalać	będzie rozwalała będzie rozwalać	będzie rozwalało będzie rozwalać	będą rozwalali będą rozwalać	będą rozwalały będą rozwalać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozwalajmy
2 os.	rozwalaj	rozwalajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwalałbym bym rozwalał	rozwalałabym bym rozwalała	rozwalałobym bym rozwalało	rozwalalibyśmy byśmy rozwalali	rozwalałybyśmy byśmy rozwalały
2 os.	rozwalałbyś byś rozwalał	rozwalałabyś byś rozwalała	rozwalałobyś byś rozwalało	rozwalalibyście byście rozwalali	rozwalałybyście byście rozwalały
3 os.	rozwalałby by rozwalał	rozwalałaby by rozwalała	rozwalałoby by rozwalało	rozwalaliby by rozwalali	rozwalałyby by rozwalały

bezosobnik: rozwalano by

bezokolicznik: rozwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozwalając

gerundium: rozwalanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwalanie	rozwalania
D.	rozwalania	rozwalań
C.	rozwalaniu	rozwalaniom
B.	rozwalanie	rozwalania
N.	rozwalaniem	rozwalaniami
Ms.	rozwalaniu	rozwalaniach
W.	rozwalanie	rozwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozwalający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwalający	rozwalający	rozwalający	rozwalające	rozwalająca
D.	rozwalającego	rozwalającego	rozwalającego	rozwalającego	rozwalającej
C.	rozwalającemu	rozwalającemu	rozwalającemu	rozwalającemu	rozwalającej
B.	rozwalającego	rozwalającego	rozwalający	rozwalające	rozwalającą
N.	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającą
Ms.	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwalający	rozwalający	rozwalające	rozwalające
D.	rozwalających	rozwalających	rozwalających	rozwalających
C.	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającym	rozwalającym
B.	rozwalających	rozwalających	rozwalających	rozwalające
N.	rozwalającymi	rozwalającymi	rozwalającymi	rozwalającymi
Ms.	rozwalających	rozwalających	rozwalających	rozwalających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwalany	rozwalany	rozwalany	rozwalane	rozwalana
D.	rozwalanego	rozwalanego	rozwalanego	rozwalanego	rozwalanej
C.	rozwalanemu	rozwalanemu	rozwalanemu	rozwalanemu	rozwalanej
B.	rozwalanego	rozwalanego	rozwalany	rozwalane	rozwalaną
N.	rozwalanym	rozwalanym	rozwalanym	rozwalanym	rozwalaną
Ms.	rozwalanym	rozwalanym	rozwalanym	rozwalanym	rozwalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwalani	rozwalani	rozwalane	rozwalane
D.	rozwalanych	rozwalanych	rozwalanych	rozwalanych
C.	rozwalanym	rozwalanym	rozwalanym	rozwalanym
B.	rozwalanych	rozwalanych	rozwalanych	rozwalane
N.	rozwalanymi	rozwalanymi	rozwalanymi	rozwalanymi
Ms.	rozwalanych	rozwalanych	rozwalanych	rozwalanych

odpowiednik aspektowy: rozwalić

Składnia

+

rozwalać

+

(KOMU) + CO + (CZYM)

Pochodzenie

psł. *orzvaľati

Zob. walić .