śmigać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

przemieszczać się szybko

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

smyrgać

Połączenia

narciarze; jaskółki; auta, samochody; kamienie, kule śmigają
śmigać ulicami
śmigać na pocztę; na desce, na łyżwach, na nartach, na rowerze
śmigać po domu, po mieszkaniu; po górach, po stokach; po schodach; po niebie
śmigać w powietrzu; w dół
szybko; ładnie, pięknie śmigać

Cytaty

	Na moim wielkim czarnym rowerze śmigałam niemal co rano, aż do rzeki Rządzy, by przyglądać się, jak nad łąkami unoszą się opary mgieł. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Jasność i dal. Wspomnienia z nie-pamięci, 2003
	Włączyłem wesołą muzyczkę i radosny jak skowronek śmigałem po kuchni. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	[...] ostatnio śmigam samochodem terenowym po krętych drogach do swojej góralskiej zagrody [...]. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006
	Wokół wieży kościoła śmigały jaskółki, spłoszone niedawnym biciem dzwonów. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Chłopcy, którzy mieli po jednej parze walonków, odstawili je na zasłużony odpoczynek i śmigali boso. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	śmigam	śmigamy
2 os.	śmigasz	śmigacie
3 os.	śmiga	śmigają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	śmigałem +(e)m śmigał	śmigałam +(e)m śmigała	śmigałom +(e)m śmigało	śmigaliśmy +(e)śmy śmigali	śmigałyśmy +(e)śmy śmigały
2 os.	śmigałeś +(e)ś śmigał	śmigałaś +(e)ś śmigała	śmigałoś +(e)ś śmigało	śmigaliście +(e)ście śmigali	śmigałyście +(e)ście śmigały
3 os.	śmigał	śmigała	śmigało	śmigali	śmigały

bezosobnik: śmigano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę śmigał będę śmigać	będę śmigała będę śmigać	będę śmigało będę śmigać	będziemy śmigali będziemy śmigać	będziemy śmigały będziemy śmigać
2 os.	będziesz śmigał będziesz śmigać	będziesz śmigała będziesz śmigać	będziesz śmigało będziesz śmigać	będziecie śmigali będziecie śmigać	będziecie śmigały będziecie śmigać
3 os.	będzie śmigał będzie śmigać	będzie śmigała będzie śmigać	będzie śmigało będzie śmigać	będą śmigali będą śmigać	będą śmigały będą śmigać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		śmigajmy
2 os.	śmigaj	śmigajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	śmigałbym bym śmigał	śmigałabym bym śmigała	śmigałobym bym śmigało	śmigalibyśmy byśmy śmigali	śmigałybyśmy byśmy śmigały
2 os.	śmigałbyś byś śmigał	śmigałabyś byś śmigała	śmigałobyś byś śmigało	śmigalibyście byście śmigali	śmigałybyście byście śmigały
3 os.	śmigałby by śmigał	śmigałaby by śmigała	śmigałoby by śmigało	śmigaliby by śmigali	śmigałyby by śmigały

bezosobnik: śmigano by

bezokolicznik: śmigać

imiesłów przysłówkowy współczesny: śmigając

gerundium: śmiganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	śmiganie	śmigania
D.	śmigania	śmigań
C.	śmiganiu	śmiganiom
B.	śmiganie	śmigania
N.	śmiganiem	śmiganiami
Ms.	śmiganiu	śmiganiach
W.	śmiganie	śmigania

imiesłów przymiotnikowy czynny: śmigający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	śmigający	śmigający	śmigający	śmigające	śmigająca
D.	śmigającego	śmigającego	śmigającego	śmigającego	śmigającej
C.	śmigającemu	śmigającemu	śmigającemu	śmigającemu	śmigającej
B.	śmigającego	śmigającego	śmigający	śmigające	śmigającą
N.	śmigającym	śmigającym	śmigającym	śmigającym	śmigającą
Ms.	śmigającym	śmigającym	śmigającym	śmigającym	śmigającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	śmigający	śmigający	śmigające	śmigające
D.	śmigających	śmigających	śmigających	śmigających
C.	śmigającym	śmigającym	śmigającym	śmigającym
B.	śmigających	śmigających	śmigających	śmigające
N.	śmigającymi	śmigającymi	śmigającymi	śmigającymi
Ms.	śmigających	śmigających	śmigających	śmigających

odpowiednik aspektowy: śmignąć

Składnia

	+	śmigać	+	(na CZYM \| po CZYM)
	+	śmigać	+	(GDZIE)

Pochodzenie

Fonetyczny wariant psł. *svigati ‘machać, smagać, wywijać’ (por. pol. dial. świgać 'rzucać, ciskać, śmigać'). Paralelna oboczność grup spółgłoskowych sv- : sm- udokumentowana jest realnie w kontynuantach psł. *svǫdъ : *smǫdъ, *svǫditi : *smǫditi.