ratować - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

sprawiać, że ktoś lub coś może uniknąć jakiegoś niebezpieczeństwa

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

ratować rannego, tonącego; firmę, kraj, życie; dobytek, majątek, zbiory; język, kulturę
ratować od śmierci
ratować przed bankructwem, przed ogniem, przed pożarem, przed spaleniem, przed zagładą, przed utonięciem
ratować z rąk bandytów, z opresji, z pożaru

	Wiedział, że babka ma sławę zielarki i nieraz ratuje ludzi w nagłej potrzebie. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961
	Samoloty krążyły po niebie, jakby w oczekiwaniu na sygnał decydującego ataku. Nieszczęśni chłopcy nie mają szansy. [...] - Boże ratuj ich, spraw jakiś cud! - westchnęłam załamana. źródło: NKJP: Maria Ginter: Wspomnienia, Literatura, 1984, nr 2
	[...] liście zdążyły już zbrązowieć, choć nie tak bardzo jak w poprzednich latach. Środki ratujące drzewa przed szkodnikami zaczęły przynosić widoczne rezultaty. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008
	[...] wydał wojnę Amerykanom przybyłym ratować Somalijczyków od głodu i wojny domowej, potem, ścigany przez nich listami gończymi, ukrywał się przez pół roku w zaułkach Mogadiszu. źródło: NKJP: Trzech prezydentów Somalii, Gazeta Wyborcza, 1995-09-19
	[...] w czasie powstania moja matka, ot, taka dziewczyna jak ja teraz, ratowała z płomieni jakieś bezcenne zbiory [...]. Pod kulami wyrzucała, wraz z innymi, co się dało, na podwórze, a potem do piwnic. źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ratowałem +(e)m ratował	ratowałam +(e)m ratowała	ratowałom +(e)m ratowało	ratowaliśmy +(e)śmy ratowali	ratowałyśmy +(e)śmy ratowały
2 os.	ratowałeś +(e)ś ratował	ratowałaś +(e)ś ratowała	ratowałoś +(e)ś ratowało	ratowaliście +(e)ście ratowali	ratowałyście +(e)ście ratowały
3 os.	ratował	ratowała	ratowało	ratowali	ratowały

bezosobnik: ratowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ratował będę ratować	będę ratowała będę ratować	będę ratowało będę ratować	będziemy ratowali będziemy ratować	będziemy ratowały będziemy ratować
2 os.	będziesz ratował będziesz ratować	będziesz ratowała będziesz ratować	będziesz ratowało będziesz ratować	będziecie ratowali będziecie ratować	będziecie ratowały będziecie ratować
3 os.	będzie ratował będzie ratować	będzie ratowała będzie ratować	będzie ratowało będzie ratować	będą ratowali będą ratować	będą ratowały będą ratować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ratujmy
2 os.	ratuj	ratujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ratowałbym bym ratował	ratowałabym bym ratowała	ratowałobym bym ratowało	ratowalibyśmy byśmy ratowali	ratowałybyśmy byśmy ratowały
2 os.	ratowałbyś byś ratował	ratowałabyś byś ratowała	ratowałobyś byś ratowało	ratowalibyście byście ratowali	ratowałybyście byście ratowały
3 os.	ratowałby by ratował	ratowałaby by ratowała	ratowałoby by ratowało	ratowaliby by ratowali	ratowałyby by ratowały

bezosobnik: ratowano by

bezokolicznik: ratować

imiesłów przysłówkowy współczesny: ratując

gerundium: ratowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: ratujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: ratowany

odpowiednik aspektowy: uratować

+

ratować

+

KOGO/CO + (przed KIMCZYM | od CZEGO | z CZEGO)

śr.-w.-niem. retten

St.pol. retować. Postać ratować (z wtórną zamianą re- > ra-) od XVI w.