ratować - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

sprawiać, że coś jest do zaakceptowania mimo pewnych wad

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

słownictwo oceniające

Całość spokojnie można było zmieścić w jednym albumie, a nie kombinować z dwuczęściową historią. Poziom ratują genialne miejscami dialogi.

źródło: NKJP: Krótko o…, Esensja, 2008, nr 9

„Sprzysiężenie…” to książka, która z dobrze zapowiadającej się powieści przygodowej przeradza się na koniec w nudziarską fantasy. Nie ratują jej ani gadające szczury, ani wojownicze krasnoludki [...], ani nawet lekka narracja.

źródło: NKJP: Michał Foerster: Dobrego marynarza poznaje się przy złej pogodzie, Esensja, 2008, nr 10

W porównaniu z pięknym Smugiem, z jego starym parkiem i stawem [...] - tutaj było ubogo i smutno. Banalność podnajętego mieszkania ratowali trochę Lilienowie rzeczami wywiezionymi ze Smugu.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ratuję	ratujemy
2 os.	ratujesz	ratujecie
3 os.	ratuje	ratują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ratowałem +(e)m ratował	ratowałam +(e)m ratowała	ratowałom +(e)m ratowało	ratowaliśmy +(e)śmy ratowali	ratowałyśmy +(e)śmy ratowały
2 os.	ratowałeś +(e)ś ratował	ratowałaś +(e)ś ratowała	ratowałoś +(e)ś ratowało	ratowaliście +(e)ście ratowali	ratowałyście +(e)ście ratowały
3 os.	ratował	ratowała	ratowało	ratowali	ratowały

bezosobnik: ratowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ratował będę ratować	będę ratowała będę ratować	będę ratowało będę ratować	będziemy ratowali będziemy ratować	będziemy ratowały będziemy ratować
2 os.	będziesz ratował będziesz ratować	będziesz ratowała będziesz ratować	będziesz ratowało będziesz ratować	będziecie ratowali będziecie ratować	będziecie ratowały będziecie ratować
3 os.	będzie ratował będzie ratować	będzie ratowała będzie ratować	będzie ratowało będzie ratować	będą ratowali będą ratować	będą ratowały będą ratować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ratujmy
2 os.	ratuj	ratujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ratowałbym bym ratował	ratowałabym bym ratowała	ratowałobym bym ratowało	ratowalibyśmy byśmy ratowali	ratowałybyśmy byśmy ratowały
2 os.	ratowałbyś byś ratował	ratowałabyś byś ratowała	ratowałobyś byś ratowało	ratowalibyście byście ratowali	ratowałybyście byście ratowały
3 os.	ratowałby by ratował	ratowałaby by ratowała	ratowałoby by ratowało	ratowaliby by ratowali	ratowałyby by ratowały

bezosobnik: ratowano by

bezokolicznik: ratować

imiesłów przysłówkowy współczesny: ratując

gerundium: ratowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ratowanie	ratowania
D.	ratowania	ratowań
C.	ratowaniu	ratowaniom
B.	ratowanie	ratowania
N.	ratowaniem	ratowaniami
Ms.	ratowaniu	ratowaniach
W.	ratowanie	ratowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ratujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ratujący	ratujący	ratujący	ratujące	ratująca
D.	ratującego	ratującego	ratującego	ratującego	ratującej
C.	ratującemu	ratującemu	ratującemu	ratującemu	ratującej
B.	ratującego	ratującego	ratujący	ratujące	ratującą
N.	ratującym	ratującym	ratującym	ratującym	ratującą
Ms.	ratującym	ratującym	ratującym	ratującym	ratującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ratujący	ratujący	ratujące	ratujące
D.	ratujących	ratujących	ratujących	ratujących
C.	ratującym	ratującym	ratującym	ratującym
B.	ratujących	ratujących	ratujących	ratujące
N.	ratującymi	ratującymi	ratującymi	ratującymi
Ms.	ratujących	ratujących	ratujących	ratujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: ratowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ratowany	ratowany	ratowany	ratowane	ratowana
D.	ratowanego	ratowanego	ratowanego	ratowanego	ratowanej
C.	ratowanemu	ratowanemu	ratowanemu	ratowanemu	ratowanej
B.	ratowanego	ratowanego	ratowany	ratowane	ratowaną
N.	ratowanym	ratowanym	ratowanym	ratowanym	ratowaną
Ms.	ratowanym	ratowanym	ratowanym	ratowanym	ratowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ratowani	ratowani	ratowane	ratowane
D.	ratowanych	ratowanych	ratowanych	ratowanych
C.	ratowanym	ratowanym	ratowanym	ratowanym
B.	ratowanych	ratowanych	ratowanych	ratowane
N.	ratowanymi	ratowanymi	ratowanymi	ratowanymi
Ms.	ratowanych	ratowanych	ratowanych	ratowanych

odpowiednik aspektowy: uratować

Składnia

	+	ratować	+	CO
Rz_osobowy	+	ratować	+	CO + CZYM

Pochodzenie

śr.-w.-niem. retten

St.pol. retować. Postać ratować (z wtórną zamianą re- > ra-) od XVI w.