opanowywać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

zdobywać kontrolę lub władzę nad jakimś terenem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Wojsko i wojna

czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

opanowywać miasto, obszar, państwo
opanowywać stopniowo

Cytaty

Oddziały AK wypierały okupanta, zdobywały miasta, opanowywały regiony.

źródło: NKJP: Andrzej Chmielarz: Burza przed potopem, Gazeta Wyborcza, 1994-07-16

Partyzanci stopniowo opanowywali teren, ustanawiali władze miejscowe, brali rekruta, ogłaszali zniesienie poddaństwa, przecinali komunikację wojsk carskich.

źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opanowuję	opanowujemy
2 os.	opanowujesz	opanowujecie
3 os.	opanowuje	opanowują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opanowywałem +(e)m opanowywał	opanowywałam +(e)m opanowywała	opanowywałom +(e)m opanowywało	opanowywaliśmy +(e)śmy opanowywali	opanowywałyśmy +(e)śmy opanowywały
2 os.	opanowywałeś +(e)ś opanowywał	opanowywałaś +(e)ś opanowywała	opanowywałoś +(e)ś opanowywało	opanowywaliście +(e)ście opanowywali	opanowywałyście +(e)ście opanowywały
3 os.	opanowywał	opanowywała	opanowywało	opanowywali	opanowywały

bezosobnik: opanowywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę opanowywał będę opanowywać	będę opanowywała będę opanowywać	będę opanowywało będę opanowywać	będziemy opanowywali będziemy opanowywać	będziemy opanowywały będziemy opanowywać
2 os.	będziesz opanowywał będziesz opanowywać	będziesz opanowywała będziesz opanowywać	będziesz opanowywało będziesz opanowywać	będziecie opanowywali będziecie opanowywać	będziecie opanowywały będziecie opanowywać
3 os.	będzie opanowywał będzie opanowywać	będzie opanowywała będzie opanowywać	będzie opanowywało będzie opanowywać	będą opanowywali będą opanowywać	będą opanowywały będą opanowywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opanowujmy
2 os.	opanowuj	opanowujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opanowywałbym bym opanowywał	opanowywałabym bym opanowywała	opanowywałobym bym opanowywało	opanowywalibyśmy byśmy opanowywali	opanowywałybyśmy byśmy opanowywały
2 os.	opanowywałbyś byś opanowywał	opanowywałabyś byś opanowywała	opanowywałobyś byś opanowywało	opanowywalibyście byście opanowywali	opanowywałybyście byście opanowywały
3 os.	opanowywałby by opanowywał	opanowywałaby by opanowywała	opanowywałoby by opanowywało	opanowywaliby by opanowywali	opanowywałyby by opanowywały

bezosobnik: opanowywano by

bezokolicznik: opanowywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: opanowując

gerundium: opanowywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opanowywanie	opanowywania
D.	opanowywania	opanowywań
C.	opanowywaniu	opanowywaniom
B.	opanowywanie	opanowywania
N.	opanowywaniem	opanowywaniami
Ms.	opanowywaniu	opanowywaniach
W.	opanowywanie	opanowywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: opanowujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	opanowujący	opanowujący	opanowujący	opanowujące	opanowująca
D.	opanowującego	opanowującego	opanowującego	opanowującego	opanowującej
C.	opanowującemu	opanowującemu	opanowującemu	opanowującemu	opanowującej
B.	opanowującego	opanowującego	opanowujący	opanowujące	opanowującą
N.	opanowującym	opanowującym	opanowującym	opanowującym	opanowującą
Ms.	opanowującym	opanowującym	opanowującym	opanowującym	opanowującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	opanowujący	opanowujący	opanowujące	opanowujące
D.	opanowujących	opanowujących	opanowujących	opanowujących
C.	opanowującym	opanowującym	opanowującym	opanowującym
B.	opanowujących	opanowujących	opanowujących	opanowujące
N.	opanowującymi	opanowującymi	opanowującymi	opanowującymi
Ms.	opanowujących	opanowujących	opanowujących	opanowujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: opanowywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	opanowywany	opanowywany	opanowywany	opanowywane	opanowywana
D.	opanowywanego	opanowywanego	opanowywanego	opanowywanego	opanowywanej
C.	opanowywanemu	opanowywanemu	opanowywanemu	opanowywanemu	opanowywanej
B.	opanowywanego	opanowywanego	opanowywany	opanowywane	opanowywaną
N.	opanowywanym	opanowywanym	opanowywanym	opanowywanym	opanowywaną
Ms.	opanowywanym	opanowywanym	opanowywanym	opanowywanym	opanowywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	opanowywani	opanowywani	opanowywane	opanowywane
D.	opanowywanych	opanowywanych	opanowywanych	opanowywanych
C.	opanowywanym	opanowywanym	opanowywanym	opanowywanym
B.	opanowywanych	opanowywanych	opanowywanych	opanowywane
N.	opanowywanymi	opanowywanymi	opanowywanymi	opanowywanymi
Ms.	opanowywanych	opanowywanych	opanowywanych	opanowywanych

odpowiednik aspektowy: opanować

Składnia

Rz_osobowy

+

opanowywać

+

CO

Pochodzenie

Zob. panować