Jak korzystać ze słownika?

kuć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. żelazo

  • Definicja

    1.

    nadawać kształt przedmiotowi z metalu, uderzając wielokrotnie młotem lub innym narzędziem, a czasem także działając wysoką temperaturą
  • Kwalifikacja tematyczna

    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Praca

    rodzaje pracy


    CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Przemysł

    rzemiosło

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  wykuwać
  • Połączenia
    • kowal kuje coś
    • kuć kosę, miecz, ostrze czegoś, podkowę; żelazo
    • kuć młotem
    • kuć w kuźni
    • kuć coś z żelaza
    • kuć i toczyć
  • Cytaty

    Gdy wskazówki wyznaczyły pełną godzinę, na scenie miniaturowy drwal zaczynał rąbać drewno, a kowal kuć żelazo, wybijając sygnał zegara.

    źródło: NKJP: Magdalena Rusakiewicz - Siembida: Z jarmarku i ze śmietniska, Dziennik Bałtycki, 2001-12-15

    Kując miecz, staram się korzystać z dawnego warsztatu, dobrych materiałów, odpowiedniego pieca.

    źródło: NKJP: Książek Mirosława: Kute po japońsku, Trybuna Śląska, 2001-06-22

    Często kuto krzyże wraz z promieniami, otaczającymi ich środek.

    źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 2002

    Kupował jej piękne klejnoty, kute przez gdańskich złotników.

    źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr): Klechdy domowe, 1960

    Turkot wyjeżdżających wozów mieszał się z odległym kuciem żelaza.

    źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1997
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. kuję
    		 kujemy
    2 os. kujesz
    		 kujecie
    3 os. kuje
    		 kują

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. kułem
    +(e)m kuł
    		 kułam
    +(e)m kuła
    		 kułom
    +(e)m kuło
    		 kuliśmy
    +(e)śmy kuli
    		 kułyśmy
    +(e)śmy kuły
    2 os. kułeś
    +(e)ś kuł
    		 kułaś
    +(e)ś kuła
    		 kułoś
    +(e)ś kuło
    		 kuliście
    +(e)ście kuli
    		 kułyście
    +(e)ście kuły
    3 os. kuł
    		 kuła
    		 kuło
    		 kuli
    		 kuły

    bezosobnik: kuto

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę kuł
    będę kuć
    		 będę kuła
    będę kuć
    		 będę kuło
    będę kuć
    		 będziemy kuli
    będziemy kuć
    		 będziemy kuły
    będziemy kuć
    2 os. będziesz kuł
    będziesz kuć
    		 będziesz kuła
    będziesz kuć
    		 będziesz kuło
    będziesz kuć
    		 będziecie kuli
    będziecie kuć
    		 będziecie kuły
    będziecie kuć
    3 os. będzie kuł
    będzie kuć
    		 będzie kuła
    będzie kuć
    		 będzie kuło
    będzie kuć
    		 będą kuli
    będą kuć
    		 będą kuły
    będą kuć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. kujmy
    2 os. kuj
    		 kujcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. kułbym
    bym kuł
    		 kułabym
    bym kuła
    		 kułobym
    bym kuło
    		 kulibyśmy
    byśmy kuli
    		 kułybyśmy
    byśmy kuły
    2 os. kułbyś
    byś kuł
    		 kułabyś
    byś kuła
    		 kułobyś
    byś kuło
    		 kulibyście
    byście kuli
    		 kułybyście
    byście kuły
    3 os. kułby
    by kuł
    		 kułaby
    by kuła
    		 kułoby
    by kuło
    		 kuliby
    by kuli
    		 kułyby
    by kuły

    bezosobnik: kuto by

    bezokolicznik: kuć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: kując

    gerundium: kucie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: kujący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: kuty

    odpowiednik aspektowy: wykuć

  • Składnia
    Rzosobowy + kuć +
    CO + (z CZEGO) + (CZYM)
  • Pochodzenie

    Od: form cz. teraźn.  kuję ,  kujesz  itd. st.pol. czas.  kować  'kuć', a to z psł. * kovati  'bić metal młotem, kuć, okuwać'.