-
5.
pojawić się nad horyzontem wraz z rozpoczęciem dnia -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Niebo i wszechświat
słońce i księżyc, pory dnia -
- słoneczko, słonko, słońce wstało
-
Kobieta staje w loggii, na szczycie dzwonnicy, świat jest szary, ale już widoczny aż po horyzont, gdzie na wschodzie za chwilę wstanie słońce.
źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004
Kiedy dotarł już prawie na ziemię, słońce wstało jak na komendę i dziewicze promienie oświetliły jego zamyśloną twarz.
źródło: NKJP: Łukasz Henel: Chiński Książę, Akant, 2008-03
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wstanę
wstaniemy
2 os. wstaniesz
wstaniecie
3 os. wstanie
wstaną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wstałem
+(e)m wstał
wstałam
+(e)m wstała
wstałom
+(e)m wstało
wstaliśmy
+(e)śmy wstali
wstałyśmy
+(e)śmy wstały
2 os. wstałeś
+(e)ś wstał
wstałaś
+(e)ś wstała
wstałoś
+(e)ś wstało
wstaliście
+(e)ście wstali
wstałyście
+(e)ście wstały
3 os. wstał
wstała
wstało
wstali
wstały
bezosobnik: wstano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wstańmy
2 os. wstań
wstańcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wstałbym
bym wstał
wstałabym
bym wstała
wstałobym
bym wstało
wstalibyśmy
byśmy wstali
wstałybyśmy
byśmy wstały
2 os. wstałbyś
byś wstał
wstałabyś
byś wstała
wstałobyś
byś wstało
wstalibyście
byście wstali
wstałybyście
byście wstały
3 os. wstałby
by wstał
wstałaby
by wstała
wstałoby
by wstało
wstaliby
by wstali
wstałyby
by wstały
bezosobnik: wstano by
bezokolicznik: wstać
imiesłów przysłówkowy uprzedni: wstawszy
gerundium: wstanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. wstanie
wstania
D. wstania
wstań
C. wstaniu
wstaniom
B. wstanie
wstania
N. wstaniem
wstaniami
Ms. wstaniu
wstaniach
W. wstanie
wstania
odpowiednik aspektowy: wstawać
-
psł. *vъstati, *vъstanǫ 'wstać, stanąć, zatrzymać się'