-
1.
pchając, przesuwać coś na inne miejsce lub zsuwać w dół -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
ruch i spoczynek -
hiperonimy: przemieszczać
-
- wiatr, woda spycha coś
- spychać gruz, śnieg
- spychać do rowu, do rzeki
- spychać na bok, na jezdnię, na pobocze, na wodę
- spychać w dół, w przepaść
- spychać z łóżka, ze schodów, z urwiska
- spychać brutalnie, powoli
-
Ludzie spychali porzucone wcześniej pojazdy do rowu, aby nie tarasowały drogi.
źródło: NKJP: Uwaga nadchodzi, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 44
Przy pomoście kręcili się ludzie. Spychali na wodę kajaki, wciągali na maszty żagle.
źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1961
Sądził, że latem woda z roztopów wsiąka w lodowcowe szczeliny i zamarzając tam, zwiększa swą objętość. Rozszerzając się woda napiera na lód i stopniowo spycha go w dół doliny.
źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1996
Na gnieździe siedzi wytrwale on i ona, i to tak gorliwie, że często samiec spycha z gniazda samicę.
źródło: NKJP: Stefan Maciejewski: Skrzydlate macierzyństwo, Przekrój, 1995, nr 27/2610
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. spycham
spychamy
2 os. spychasz
spychacie
3 os. spycha
spychają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. spychałem
+(e)m spychał
spychałam
+(e)m spychała
spychałom
+(e)m spychało
spychaliśmy
+(e)śmy spychali
spychałyśmy
+(e)śmy spychały
2 os. spychałeś
+(e)ś spychał
spychałaś
+(e)ś spychała
spychałoś
+(e)ś spychało
spychaliście
+(e)ście spychali
spychałyście
+(e)ście spychały
3 os. spychał
spychała
spychało
spychali
spychały
bezosobnik: spychano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę spychał
będę spychać
będę spychała
będę spychać
będę spychało
będę spychać
będziemy spychali
będziemy spychać
będziemy spychały
będziemy spychać
2 os. będziesz spychał
będziesz spychać
będziesz spychała
będziesz spychać
będziesz spychało
będziesz spychać
będziecie spychali
będziecie spychać
będziecie spychały
będziecie spychać
3 os. będzie spychał
będzie spychać
będzie spychała
będzie spychać
będzie spychało
będzie spychać
będą spychali
będą spychać
będą spychały
będą spychać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. spychajmy
2 os. spychaj
spychajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. spychałbym
bym spychał
spychałabym
bym spychała
spychałobym
bym spychało
spychalibyśmy
byśmy spychali
spychałybyśmy
byśmy spychały
2 os. spychałbyś
byś spychał
spychałabyś
byś spychała
spychałobyś
byś spychało
spychalibyście
byście spychali
spychałybyście
byście spychały
3 os. spychałby
by spychał
spychałaby
by spychała
spychałoby
by spychało
spychaliby
by spychali
spychałyby
by spychały
bezosobnik: spychano by
bezokolicznik: spychać
imiesłów przysłówkowy współczesny: spychając
gerundium: spychanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. spychanie
spychania
D. spychania
spychań
C. spychaniu
spychaniom
B. spychanie
spychania
N. spychaniem
spychaniami
Ms. spychaniu
spychaniach
W. spychanie
spychania
imiesłów przymiotnikowy czynny: spychający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. spychający
spychający
spychający
spychające
spychająca
D. spychającego
spychającego
spychającego
spychającego
spychającej
C. spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającej
B. spychającego
spychającego
spychający
spychające
spychającą
N. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającą
Ms. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. spychający
spychający
spychające
spychające
D. spychających
spychających
spychających
spychających
C. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
B. spychających
spychających
spychających
spychające
N. spychającymi
spychającymi
spychającymi
spychającymi
Ms. spychających
spychających
spychających
spychających
imiesłów przymiotnikowy bierny: spychany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. spychany
spychany
spychany
spychane
spychana
D. spychanego
spychanego
spychanego
spychanego
spychanej
C. spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanej
B. spychanego
spychanego
spychany
spychane
spychaną
N. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychaną
Ms. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. spychani
spychani
spychane
spychane
D. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych
C. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
B. spychanych
spychanych
spychanych
spychane
N. spychanymi
spychanymi
spychanymi
spychanymi
Ms. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych
odpowiednik aspektowy: zepchnąć
-
Rzżywotny + spychać + KOGO/CO + (GDZIE) -
Czasownik przedrostkowy od psł. *pichati 'pchać, popychać, posuwać'; w języku polskim oczekiwalibyśmy formy *-pichać, jednak od najdawniejszych czasów są poświadczone postaci -pychać z niejasnym -y-, być może analogicznym do dychać (Bor); zob. pchać