spychać - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

nie dopuszczać do świadomości jakichś myśli lub uczuć

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

spychać myśli, jakiś problem, jakieś sprawy
spychać latami
spychać do podświadomości
spychać w niepamięć, w podświadomość
spychać często
starać się spychać

	Twierdzi, że niczego nie pamięta. Lekarze uważają, że może podświadomie spychać wszystko w niepamięć. źródło: NKJP: Irena Szaczkus: Wsiedli w sześcioro do malucha i... pojechali po śmierć, Naj 2003, nr 34/35
	Stara się myśleć o podróży jak o wakacjach i spycha wszystkie inne myśli, zanim jeszcze zdążą się pojawić. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006
	Przemoc z dzieciństwa jest zazwyczaj negowana i spychana do podświadomości. źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: O zbrodniach i karach, 2003
	W te ciemne zakamarki zagłębiam się czasem w czasie bezsennych nocy, ale staram się to spychać w jakąś podświadomość... źródło: KWSJP: Ewa Berberyusz: „Alfabet Giedroycia”, Tygodnik Powszechny, 1994, nr 46
	Istnieją sprawy, które spychamy na dno świadomości i grzebiemy jak umarłych. źródło: KWSJP: Władysław Ogrodziński: Ulica zwana Bystrą, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spycham	spychamy
2 os.	spychasz	spychacie
3 os.	spycha	spychają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spychałem +(e)m spychał	spychałam +(e)m spychała	spychałom +(e)m spychało	spychaliśmy +(e)śmy spychali	spychałyśmy +(e)śmy spychały
2 os.	spychałeś +(e)ś spychał	spychałaś +(e)ś spychała	spychałoś +(e)ś spychało	spychaliście +(e)ście spychali	spychałyście +(e)ście spychały
3 os.	spychał	spychała	spychało	spychali	spychały

bezosobnik: spychano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spychał będę spychać	będę spychała będę spychać	będę spychało będę spychać	będziemy spychali będziemy spychać	będziemy spychały będziemy spychać
2 os.	będziesz spychał będziesz spychać	będziesz spychała będziesz spychać	będziesz spychało będziesz spychać	będziecie spychali będziecie spychać	będziecie spychały będziecie spychać
3 os.	będzie spychał będzie spychać	będzie spychała będzie spychać	będzie spychało będzie spychać	będą spychali będą spychać	będą spychały będą spychać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spychajmy
2 os.	spychaj	spychajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spychałbym bym spychał	spychałabym bym spychała	spychałobym bym spychało	spychalibyśmy byśmy spychali	spychałybyśmy byśmy spychały
2 os.	spychałbyś byś spychał	spychałabyś byś spychała	spychałobyś byś spychało	spychalibyście byście spychali	spychałybyście byście spychały
3 os.	spychałby by spychał	spychałaby by spychała	spychałoby by spychało	spychaliby by spychali	spychałyby by spychały

bezosobnik: spychano by

bezokolicznik: spychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spychając

gerundium: spychanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spychanie	spychania
D.	spychania	spychań
C.	spychaniu	spychaniom
B.	spychanie	spychania
N.	spychaniem	spychaniami
Ms.	spychaniu	spychaniach
W.	spychanie	spychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spychający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spychający	spychający	spychający	spychające	spychająca
D.	spychającego	spychającego	spychającego	spychającego	spychającej
C.	spychającemu	spychającemu	spychającemu	spychającemu	spychającej
B.	spychającego	spychającego	spychający	spychające	spychającą
N.	spychającym	spychającym	spychającym	spychającym	spychającą
Ms.	spychającym	spychającym	spychającym	spychającym	spychającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spychający	spychający	spychające	spychające
D.	spychających	spychających	spychających	spychających
C.	spychającym	spychającym	spychającym	spychającym
B.	spychających	spychających	spychających	spychające
N.	spychającymi	spychającymi	spychającymi	spychającymi
Ms.	spychających	spychających	spychających	spychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spychany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spychany	spychany	spychany	spychane	spychana
D.	spychanego	spychanego	spychanego	spychanego	spychanej
C.	spychanemu	spychanemu	spychanemu	spychanemu	spychanej
B.	spychanego	spychanego	spychany	spychane	spychaną
N.	spychanym	spychanym	spychanym	spychanym	spychaną
Ms.	spychanym	spychanym	spychanym	spychanym	spychanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spychani	spychani	spychane	spychane
D.	spychanych	spychanych	spychanych	spychanych
C.	spychanym	spychanym	spychanym	spychanym
B.	spychanych	spychanych	spychanych	spychane
N.	spychanymi	spychanymi	spychanymi	spychanymi
Ms.	spychanych	spychanych	spychanych	spychanych

odpowiednik aspektowy: zepchnąć

Składnia

Rz_osobowy

+

spychać

+

CO + GDZIE

Pochodzenie

Czasownik przedrostkowy od psł. *pichati 'pchać, popychać, posuwać'; w języku polskim oczekiwalibyśmy formy *-pichać, jednak od najdawniejszych czasów są poświadczone postaci -pychać z niejasnym -y-, być może analogicznym do dychać (Bor); zob. pchać