ptak - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

stworzenie mające dwie nogi, dziób, skrzydła i skórę pokrytą piórami, wykluwające się z jaja

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

ptaki

barwny, biały, czarny, kolorowy; drobny, największy, ogromny, olbrzymi; dorosły, młody; egzotyczny, ozdobny; dziki, leśny, morski, nocny, wędrowny; rzadki; chory, martwy, zabity, żywy; piękny, wspaniały ptak; ptak chroniony; ptaki drapieżne, wodne, wodno-błotne
ptak na drzewie, na gałęzi
ptaki i gryzonie, ptaki i motyle, ptaki i owady, ptaki i płazy, ptaki i ryby, ptaki i ssaki, ptaki i węże, ptaki i żaby; ptaki i kwiaty, ptaki i rośliny
hodowca, miłośnik; pisklę; dziób, gniazdo, jajo, pióro, skrzydło; cień, krzyk, lot, odgłos; gatunek ptaka; ćwierkanie, śpiew, świergot; chmara, klucz, stado; ochrona, hodowla, ostoja; odlot ptaków
budka, karmnik, klatka; pokarm dla ptaków
książka o ptakach
ptak ćwierka, gwiżdże, kwili, śpiewa; trzepocze skrzydłami; przebywa gdzieś, występuje gdzieś; buduje coś, gniazduje gdzieś, gnieździ się gdzieś, poluje na coś, jada coś, żeruje gdzieś; przysiadł, siada; poderwał/podrywa się do lotu; fruwa, kołuje, lata, leci, odlatuje, odleciał, przelatuje, przylatuje, szybuje, wędruje, wraca
słuchać ptaków
schwytać, wypuścić ptaka; chronić, dokarmiać, hodować; obserwować, oglądać; odstraszać, spłoszyć; słychać ptaki
polować na ptaki

	Strażnik zamachnął się na niego włócznią i wielki czarny ptak poderwał się z muru, by z krakaniem pofrunąć nad Tamizą. źródło: NKJP: Christopher Moore: Błazen, Esencja, nr 03, 2009-04-08
	Chmary różnych ptaków, płoszone przez karawanę, co chwila podrywały się z drzew, na których żerowały, i napełniały las swoim krzykiem. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965
	Ludzie, którzy dotychczas spodziewali się na niebie tylko ptaków, nagle zobaczyli czarne samoloty z krzyżami na skrzydłach, zrzucające bomby, plujące ogniem, przerażające wyciem, niosące śmierć. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król tanga, 1997
	Był taki, co udawał ptaka. Machał rękami i kwilił, twierdząc, że nie spada, ale lata sobie. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979
	Na przykład dorosłe kukułki, które, jak wiadomo, podrzucają swoje jaja innym ptakom i nie muszą się wcale martwić o wychowanie potomstwa, opuszczają Polskę pod koniec lata, ale młode odlatują do Afryki dopiero we wrześniu lub na początku października. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Ptaki wracają, Gazeta Wyborcza, 1995-03-31

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

psł. *pъtakъ/*pъtachъ 'ptak'