obserwować - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

patrzeć na kogoś lub na coś uważnie i przez dłuższy czas

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

hiperonimy:

patrzeć

dziecko, pies, policjant obserwuje
obserwować bitwę, ćwiczenia, ekran, gwiazdy, horyzont, kolegów, manewry, niebo, obiekt, okolicę, otoczenie, pojedynek, przechodniów, przyrodę, ptaki, ruch, tłum, twarze, ulicę, widowisko, zachodzące słońce, zaćmienie, zajście
obserwować coś całymi dniami, nocami, wieczorami
obserwować pod mikroskopem
obserwować w milczeniu, w skupieniu
obserwować z napięciem, z niepokojem, z podziwem, z przerażeniem, z zaciekawieniem, z zadowoleniem, z zapartym tchem, ze zdumieniem; z okna, z samolotu
bacznie, czujnie, dokładnie, dyskretnie, nieustannie, pilnie, podejrzliwie, uważnie, wnikliwie obserwować
lubić, zacząć obserwować
stać i obserwować

	Według niego zima jest świetną porą na podróże. Sylwestra spędził w Lipsku, gdzie obserwował pokaz sztucznych ogni. źródło: NKJP: Bezrobotny na kółkach, Gazeta Wyborcza, 1994-02-18
	Zatrzymał samochód przed budynkiem szpitala. Lało. Kiedy wysiadał, jak zwykle zauważył kilku pacjentów obserwujących każdy jego ruch. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997
	Warto co pewien czas zainteresować się tym, co się wokół nas dzieje i czy nikt nas nie obserwuje. [...] Kieszonkowcy działają w ukryciu. źródło: KWSJP: Błażej Dulat: Uwaga na złodzieja, Goniec Osiedlowy, 1997
	Moja praca [...] polega na obserwowaniu, ile młodych mew bladych opuści szczęśliwie gniazdo. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Chatka Wajraka, Gazeta Wyborcza, 1995-11-17
	Nieraz pod koniec sierpnia zdarzało mi się obserwować, jak bociany szykują się do lotu. źródło: NKJP: 5099 godzin w szybowcu, Gazeta Wyborcza, 1999-06-26

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obserwowałem +(e)m obserwował	obserwowałam +(e)m obserwowała	obserwowałom +(e)m obserwowało	obserwowaliśmy +(e)śmy obserwowali	obserwowałyśmy +(e)śmy obserwowały
2 os.	obserwowałeś +(e)ś obserwował	obserwowałaś +(e)ś obserwowała	obserwowałoś +(e)ś obserwowało	obserwowaliście +(e)ście obserwowali	obserwowałyście +(e)ście obserwowały
3 os.	obserwował	obserwowała	obserwowało	obserwowali	obserwowały

bezosobnik: obserwowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obserwował będę obserwować	będę obserwowała będę obserwować	będę obserwowało będę obserwować	będziemy obserwowali będziemy obserwować	będziemy obserwowały będziemy obserwować
2 os.	będziesz obserwował będziesz obserwować	będziesz obserwowała będziesz obserwować	będziesz obserwowało będziesz obserwować	będziecie obserwowali będziecie obserwować	będziecie obserwowały będziecie obserwować
3 os.	będzie obserwował będzie obserwować	będzie obserwowała będzie obserwować	będzie obserwowało będzie obserwować	będą obserwowali będą obserwować	będą obserwowały będą obserwować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obserwujmy
2 os.	obserwuj	obserwujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obserwowałbym bym obserwował	obserwowałabym bym obserwowała	obserwowałobym bym obserwowało	obserwowalibyśmy byśmy obserwowali	obserwowałybyśmy byśmy obserwowały
2 os.	obserwowałbyś byś obserwował	obserwowałabyś byś obserwowała	obserwowałobyś byś obserwowało	obserwowalibyście byście obserwowali	obserwowałybyście byście obserwowały
3 os.	obserwowałby by obserwował	obserwowałaby by obserwowała	obserwowałoby by obserwowało	obserwowaliby by obserwowali	obserwowałyby by obserwowały

bezosobnik: obserwowano by

bezokolicznik: obserwować

imiesłów przysłówkowy współczesny: obserwując

gerundium: obserwowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: obserwujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: obserwowany

odpowiednik aspektowy: zaobserwować

Rz_żywotny	+	obserwować	+	KOGO/CO
Rz_żywotny	+	obserwować	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

łac. observō 'obserwuję, śledzę, przypatruję się'