Jak korzystać ze słownika?

spojrzeć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. na zdjęcie

  • Definicja

    1.

    skierować oczy w określoną stronę, na bardzo krótki czas
  • Warianty
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    zmysły

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  spojrzeć się
  • Połączenia
    • spojrzeć do gazet, do kalendarza, do książki, do słownika, do stenogramu; do góry
    • spojrzeć na ekran, na fotografię, na mapę, na niebo, na podłogę, na portret, na rysunek, na zegarek; na obecnych
    • spojrzeć po sali, po twarzach; po sobie
    • spojrzeć pod nogi, pod stopy; pod łóżko; pod światło
    • spojrzeć przed siebie
    • spojrzeć przez dziurkę, przez lornetkę, przez mikroskop, przez okno, przez okulary, przez wizjer; przez ramię
    • spojrzeć spod brwi, spod rzęs
    • spojrzeć w lustro, w niebo, w okno, w sufit; komuś w oczy; w bok, w dal, w dół, w górę, w tył
    • spojrzeć z niedowierzaniem, z uśmiechem, z wyrzutem, z zaciekawieniem; ze zdziwieniem
    • spojrzeć za siebie
    • spojrzeć badawczo, bezradnie, błagalnie, czule, niespokojnie, odruchowo, pogardliwie, porozumiewawczo, przelotnie, przenikliwie, przymilnie, pytająco, wyczekująco, wymownie, zalotnie; ukradkiem; w lewo, wokoło, w prawo
    • bać się, nie móc, nie śmieć, odważyć się, wstydzić się spojrzeć
    • odwrócić się i spojrzeć, zatrzymać się i spojrzeć, przemóc się i spojrzeć
  • Cytaty

    – Przejdźmy do salonu, jeżeli mamy spokojnie rozmawiać. Bo przyszedł pan porozmawiać, prawda? A może chce mi pan przekazać jakąś wiadomość? – kobieta spojrzała pytająco na komisarza.

    źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

    – Jaki to był dzień? – Tak jak mówiłam temu sierżantowi przez telefon, zeszły czwartek. Nowak spojrzał w kalendarz. Zeszły czwartek, czyli dziewiętnasty maja.

    źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

    - Jaki to był sztandar? - Nasz, polski... Ewelina spojrzała po twarzach kolegów. Słowa świadka [...] na wszystkich zrobiły podobne wrażenie.

    źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992

    Milczał. Czekała, aż się odezwie. Spojrzała ukradkiem w jego stronę. Opuścił głowę, położył ją na stole [...]. Trwał nieruchomo w takiej pozycji.

    źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987

    Walerian postawił nagle kieliszek tak, aż stuknęło, i pani Evans spojrzała, czy się szkło nie stłukło.

    źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. spojrzę
    		 spojrzymy
    2 os. spojrzysz
    		 spojrzycie
    3 os. spojrzy
    		 spojrzą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. spojrzałem
    +(e)m spojrzał
    		 spojrzałam
    +(e)m spojrzała
    		 spojrzałom
    +(e)m spojrzało
    		 spojrzeliśmy
    +(e)śmy spojrzeli
    		 spojrzałyśmy
    +(e)śmy spojrzały
    2 os. spojrzałeś
    +(e)ś spojrzał
    		 spojrzałaś
    +(e)ś spojrzała
    		 spojrzałoś
    +(e)ś spojrzało
    		 spojrzeliście
    +(e)ście spojrzeli
    		 spojrzałyście
    +(e)ście spojrzały
    3 os. spojrzał
    		 spojrzała
    		 spojrzało
    		 spojrzeli
    		 spojrzały

    bezosobnik: spojrzano

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. spojrzyjmy
    spójrzmy
    2 os. spojrzyj
    spójrz
    		 spojrzyjcie
    spójrzcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. spojrzałbym
    bym spojrzał
    		 spojrzałabym
    bym spojrzała
    		 spojrzałobym
    bym spojrzało
    		 spojrzelibyśmy
    byśmy spojrzeli
    		 spojrzałybyśmy
    byśmy spojrzały
    2 os. spojrzałbyś
    byś spojrzał
    		 spojrzałabyś
    byś spojrzała
    		 spojrzałobyś
    byś spojrzało
    		 spojrzelibyście
    byście spojrzeli
    		 spojrzałybyście
    byście spojrzały
    3 os. spojrzałby
    by spojrzał
    		 spojrzałaby
    by spojrzała
    		 spojrzałoby
    by spojrzało
    		 spojrzeliby
    by spojrzeli
    		 spojrzałyby
    by spojrzały

    bezosobnik: spojrzano by

    bezokolicznik: spojrzeć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: spojrzawszy

    gerundium: spojrzenie

    odpowiednik aspektowy: spoglądać

  • Składnia
    bez ograniczeń + spojrzeć +
    na KOGO/CO | w CO | po CZYM
    bez ograniczeń + spojrzeć +
    GDZIE
    bez ograniczeń + spojrzeć +
    ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
  • Pochodzenie

    Z przedrostkiem s- od dawnego pojrzeć (st.pol. pojźrzeć / (s)poźrzeć / poźreć ‘spojrzeć, zobaczyć’ < psł. *po-zьrěti, *po-zьr'ǫ ‘spojrzeć, popatrzeć’ < *zьrěti, *zьr'ǫ ‘patrzeć’)