uwalniać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

powodować, że nie dotyczą danej osoby określone obciążenia albo obowiązki

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

państwo uwalnia się
uwalniać się od obowiązku, od odpowiedzialności; od przepisów
uwalniać się z zobowiązań

	W przyszłym roku tej ulgi już nie będzie. [...] Zauważono, że korzystają z niej osoby o bardzo wysokich dochodach, uwalniając się dzięki atrakcyjnemu odliczeniu od obowiązku płacenia wyższego podatku [...]. źródło: NKJP: Ulgi na dziś i na przyszłość, Dziennik Polski, 2000-12-27
	Dawna pielęgniarka, podporządkowana i wykonująca bardzo wiele ważnych czynności na polecenie lekarza, pielęgniarek zwierzchniczek, a często przedstawicieli administracji szpitalnej, jest zastępowana współczesną, która uwalnia się od przyjmowania ciągłych dyrektyw, posługuje się wiedzą, refleksem, sprawnością i doświadczeniem. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 07.04.1994
	Państwo uwalnia się z części zobowiązań wobec osoby niepełnosprawnej w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej; zobowiązanie to przyjmuje na siebie pracodawca. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 72. posiedzenia Senatu RP część 2, wersja robocza
	[...] państwo bardzo sprytnie niejednokrotnie uwalnia się od obowiązku świadczenia na rzecz najsłabszych obywateli [..], przesuwając tę odpowiedzialność [...] na niższy szczebel, głównie do samorządów. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.07.1999
	[...] po przejęciu PGR przez agencję powstał pewien paradoks, gdyż dyrektor PGR zostaje kierownikiem, a często likwidatorem, uwalnia się bezpośrednio od odpowiedzialności, gdyż bezpośrednią odpowiedzialność za gospodarowanie przejmuje agencja [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.11.1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwalniam się	uwalniamy się
2 os.	uwalniasz się	uwalniacie się
3 os.	uwalnia się	uwalniają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwalniałem się +(e)m się uwalniał	uwalniałam się +(e)m się uwalniała	uwalniałom się +(e)m się uwalniało	uwalnialiśmy się +(e)śmy się uwalniali	uwalniałyśmy się +(e)śmy się uwalniały
2 os.	uwalniałeś się +(e)ś się uwalniał	uwalniałaś się +(e)ś się uwalniała	uwalniałoś się +(e)ś się uwalniało	uwalnialiście się +(e)ście się uwalniali	uwalniałyście się +(e)ście się uwalniały
3 os.	uwalniał się	uwalniała się	uwalniało się	uwalniali się	uwalniały się

bezosobnik: uwalniano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się uwalniał będę się uwalniać	będę się uwalniała będę się uwalniać	będę się uwalniało będę się uwalniać	będziemy się uwalniali będziemy się uwalniać	będziemy się uwalniały będziemy się uwalniać
2 os.	będziesz się uwalniał będziesz się uwalniać	będziesz się uwalniała będziesz się uwalniać	będziesz się uwalniało będziesz się uwalniać	będziecie się uwalniali będziecie się uwalniać	będziecie się uwalniały będziecie się uwalniać
3 os.	będzie się uwalniał będzie się uwalniać	będzie się uwalniała będzie się uwalniać	będzie się uwalniało będzie się uwalniać	będą się uwalniali będą się uwalniać	będą się uwalniały będą się uwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwalniajmy się
2 os.	uwalniaj się	uwalniajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwalniałbym się bym się uwalniał	uwalniałabym się bym się uwalniała	uwalniałobym się bym się uwalniało	uwalnialibyśmy się byśmy się uwalniali	uwalniałybyśmy się byśmy się uwalniały
2 os.	uwalniałbyś się byś się uwalniał	uwalniałabyś się byś się uwalniała	uwalniałobyś się byś się uwalniało	uwalnialibyście się byście się uwalniali	uwalniałybyście się byście się uwalniały
3 os.	uwalniałby się by się uwalniał	uwalniałaby się by się uwalniała	uwalniałoby się by się uwalniało	uwalnialiby się by się uwalniali	uwalniałyby się by się uwalniały

bezosobnik: uwalniano by się

bezokolicznik: uwalniać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: uwalniając się

gerundium: uwalnianie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwalnianie się	uwalniania się
D.	uwalniania się	uwalniań się
C.	uwalnianiu się	uwalnianiom się
B.	uwalnianie się	uwalniania się
N.	uwalnianiem się	uwalnianiami się
Ms.	uwalnianiu się	uwalnianiach się
W.	uwalnianie się	uwalniania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: uwalniający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwalniający się	uwalniający się	uwalniający się	uwalniające się	uwalniająca się
D.	uwalniającego się	uwalniającego się	uwalniającego się	uwalniającego się	uwalniającej się
C.	uwalniającemu się	uwalniającemu się	uwalniającemu się	uwalniającemu się	uwalniającej się
B.	uwalniającego się	uwalniającego się	uwalniający się	uwalniające się	uwalniającą się
N.	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającą się
Ms.	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwalniający się	uwalniający się	uwalniające się	uwalniające się
D.	uwalniających się	uwalniających się	uwalniających się	uwalniających się
C.	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającym się	uwalniającym się
B.	uwalniających się	uwalniających się	uwalniających się	uwalniające się
N.	uwalniającymi się	uwalniającymi się	uwalniającymi się	uwalniającymi się
Ms.	uwalniających się	uwalniających się	uwalniających się	uwalniających się

Składnia

Rz_osobowy	+	uwalniać się	+	od CZEGO
Rz_osobowy	+	uwalniać się	+	z CZEGO

Pochodzenie

Zob. wolny