-
4.
robić bruzdy na jakiejś powierzchni, przesuwając po niej czymś -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Urządzenia i maszyny
funkcjonowanie urządzeń i maszyn -
- orać wydmę, ziemię
- orać kopytami, pazurami, racicami
- orać w piasku, w ziemi
-
Stado bydła nadbiegało, kierując się w stronę rzeki. Rozgniewane byki orały ziemię racicami, porykując krótko, groźnie.
źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
Nad samym skrajem pola widzenia [...] ukazały się nożycowo wysunięte przęsła pochylni, po której sunęły […] trzydziestotonowe maszyny, powleczone silikonowym pancerzem przeciwpożarowym. […] głęboko zanurzały się w piachu, ale szły pewnie, orząc wydmę.
źródło: KWSJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964
Wykręcam na linię startu, orząc w piasku głębokie koleiny, podnoszę rękę.
źródło: KWSJP: Janusz Meissner: Wiatr w podeszwach, 1976
Konie szarpały się raz do przodu, to znowu zapierały się w miejscu, orząc kopytami ziemię.
źródło: KWSJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000
Poprzez dwuszereg niezliczone ręce wyciągały się do Pawła. Nie mogąc go pochwycić, orano mu ciało paznokciami.
źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. orzę
kwestion. oram
orzemy
kwestion. oramy
2 os. orzesz
kwestion. orasz
orzecie
kwestion. oracie
3 os. orze
kwestion. ora
orzą
kwestion. orają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. orałem
+(e)m orał
orałam
+(e)m orała
orałom
+(e)m orało
oraliśmy
+(e)śmy orali
orałyśmy
+(e)śmy orały
2 os. orałeś
+(e)ś orał
orałaś
+(e)ś orała
orałoś
+(e)ś orało
oraliście
+(e)ście orali
orałyście
+(e)ście orały
3 os. orał
orała
orało
orali
orały
bezosobnik: orano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę orał
będę orać
będę orała
będę orać
będę orało
będę orać
będziemy orali
będziemy orać
będziemy orały
będziemy orać
2 os. będziesz orał
będziesz orać
będziesz orała
będziesz orać
będziesz orało
będziesz orać
będziecie orali
będziecie orać
będziecie orały
będziecie orać
3 os. będzie orał
będzie orać
będzie orała
będzie orać
będzie orało
będzie orać
będą orali
będą orać
będą orały
będą orać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. orzmy
kwestion. orajmy
kwestion. órzmy
2 os. orz
kwestion. oraj
kwestion. órz
orzcie
kwestion. orajcie
kwestion. órzcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. orałbym
bym orał
orałabym
bym orała
orałobym
bym orało
oralibyśmy
byśmy orali
orałybyśmy
byśmy orały
2 os. orałbyś
byś orał
orałabyś
byś orała
orałobyś
byś orało
oralibyście
byście orali
orałybyście
byście orały
3 os. orałby
by orał
orałaby
by orała
orałoby
by orało
oraliby
by orali
orałyby
by orały
bezosobnik: orano by
bezokolicznik: orać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
orząc
kwestion. orając
gerundium: oranie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. oranie
orania
D. orania
orań
C. oraniu
oraniom
B. oranie
orania
N. oraniem
oraniami
Ms. oraniu
oraniach
W. oranie
orania
imiesłów przymiotnikowy czynny: orzący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. orzący
kwestion. orający
orzący
kwestion. orający
orzący
kwestion. orający
orzące
kwestion. orające
orząca
kwestion. orająca
D. orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzącej
kwestion. orającej
C. orzącemu
kwestion. orającemu
orzącemu
kwestion. orającemu
orzącemu
kwestion. orającemu
orzącemu
kwestion. orającemu
orzącej
kwestion. orającej
B. orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzący
kwestion. orający
orzące
kwestion. orające
orzącą
kwestion. orającą
N. orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącą
kwestion. orającą
Ms. orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącej
kwestion. orającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. orzący
kwestion. orający
orzący
kwestion. orający
orzące
kwestion. orające
orzące
kwestion. orające
D. orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
C. orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
B. orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzące
kwestion. orające
N. orzącymi
kwestion. orającymi
orzącymi
kwestion. orającymi
orzącymi
kwestion. orającymi
orzącymi
kwestion. orającymi
Ms. orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
imiesłów przymiotnikowy bierny: orany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. orany
orany
orany
orane
orana
D. oranego
oranego
oranego
oranego
oranej
C. oranemu
oranemu
oranemu
oranemu
oranej
B. oranego
oranego
orany
orane
oraną
N. oranym
oranym
oranym
oranym
oraną
Ms. oranym
oranym
oranym
oranym
oranej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. orani
orani
orane
orane
D. oranych
oranych
oranych
oranych
C. oranym
oranym
oranym
oranym
B. oranych
oranych
oranych
orane
N. oranymi
oranymi
oranymi
oranymi
Ms. oranych
oranych
oranych
oranych
-
+ orać + CO + (CZYM)+ orać + (CZYM) + w CZYM -
psł. *orati 'orać'