-
1.
popiół i twarde grudki powstałe po wytopie rudy w hutach, używane do budowy dróg, wyrobu cementu, także jako nawóz sztuczny -
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Przemysł
materiały używane w przemyśle -
synonimy: szlaka
-
- czarny, czerwony żużel; żużel hutniczy; wielkopiecowy
- gruz i żużel; piasek i żużel; popiół i żużel; pyły i żużel; węgiel i żużel
- hałda, składowisko, warstwa; tona; kawałki żużla
- użycie żużla
- usuwać żużel
- wysypać coś żużlem
-
Nie chcemy asfaltu. Chcemy, żeby droga była wysypana żużlem czy szlaką. Bardzo ucieszylibyśmy się, gdyby wyłożono ją płytami betonowymi.
źródło: NKJP: (I.O.): Odcięci od świata, Dziennik Malborski, 1998-08-21
Ból był okropny! Po powrocie do Polski znalazłem się szpitalu w Rybniku. Lekarz, gdy zobaczył z czym mnie przywieziono, stwierdził, że jeszcze dwa dni i nie miałbym nogi. Wdała się gangrena. Gdy czyścił mi kolano, to wyciągał kawałki żużla wielkości pudełka zapałek.
źródło: NKJP: Marek Miketa: Asy żużlowych torów, Tygodnik Rybnicki, 2007-06-25
Pleszów to osiedle najbardziej dotknięte przez budowę huty, systematycznie niszczone w latach późniejszych i docelowo skazane na wymarcie - mówi [...] przewodniczący Dzielnicy XVIII. - Sąsiaduje z hałdami żużla poprzemysłowego i leży wokół zdegradowanego środowiska naturalnego.
źródło: NKJP: Zabawy w błocie, Dziennik Polski, 2001-07-26
Skąd jednak zrodziła się opinia, że pyły i żużel są bardziej szkodliwe od innych minerałów, tworzyw czy odpadów?
źródło: NKJP: H. G., K.C.: Niebezpieczne glinianki, Wieści Podwarszawskie nr 21, 1998
Energia węglowa jest tańsza, ale w wyniku spalania 90 t węgla powstaje 630 kg dwutlenku siarki, 500 kg tlenków azotu i 6,5 t popiołu i żużlu - te odpady są odpowiedzialne za kwaśne deszcze, zapylenie i efekt cieplarniany.
źródło: NKJP: Piotr Derlukiewicz: Czas wiatraków, Gazeta Wyborcza, 1994-12-28
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. żużel
żużle
D. żużla
żużlu
żużli
C. żużlowi
żużlom
B. żużel
żużle
N. żużlem
żużlami
Ms. żużlu
żużlach
W. żużlu
żużle
Inne uwagi
Zwykle lp
-
Wyraz nie posiada pewnej etymologii: jeśli przyjąć, że jest tożsamy z psł. *žuželь 'zbiorowisko drobnych stworzeń (owadów, robaków itd.)', to znaczenie poświadczone w polszczyźnie byłoby jednym z późniejszych ogniw rozwoju semantycznego: 'drobne, nieczyste stworzenia' > 'małe brudne, czarne przedmioty' > 'niedopalone kawałki czegoś; sadza, odpadki; żużel'. Znaczenia odnoszące się do dyscypliny sportowej i torowiska są sekundarne.