runąć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

4. rozpaść się

  • 4.

    rozpaść się, zwalić się, ulegając w ten sposób zniszczeniu
  • KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    stan skupienia, trwałość materii

    • budynek, zamek; dach runął; drzewo runęło; mury runęły
    • runąć w gruzy
  • – Blanche, spójrz! Zamek runął! Budowla istotnie zniknęła, jej miejsce zajął krąg dymiących ruin.

    źródło: NKJP: Ale nas zbaw ode złego, Esensja, 2006-05

    Bardzo go wtedy korciło, żeby wrócić do Polski, zwłaszcza kiedy runął berliński mur, ale był wtedy zakochany w Petrze, Szwedce, i nie wyobrażał sobie, że mógłby ją zostawić.

    źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2001

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. runę
    runiemy
    2 os. runiesz
    runiecie
    3 os. runie
    runą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. runąłem
    +(e)m runął
    runęłam
    +(e)m runęła
    runęłom
    +(e)m runęło
    runęliśmy
    +(e)śmy runęli
    runęłyśmy
    +(e)śmy runęły
    2 os. runąłeś
    +(e)ś runął
    runęłaś
    +(e)ś runęła
    runęłoś
    +(e)ś runęło
    runęliście
    +(e)ście runęli
    runęłyście
    +(e)ście runęły
    3 os. runął
    runęła
    runęło
    runęli
    runęły

    bezosobnik: runięto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. ruńmy
    2 os. ruń
    ruńcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. runąłbym
    bym runął
    runęłabym
    bym runęła
    runęłobym
    bym runęło
    runęlibyśmy
    byśmy runęli
    runęłybyśmy
    byśmy runęły
    2 os. runąłbyś
    byś runął
    runęłabyś
    byś runęła
    runęłobyś
    byś runęło
    runęlibyście
    byście runęli
    runęłybyście
    byście runęły
    3 os. runąłby
    by runął
    runęłaby
    by runęła
    runęłoby
    by runęło
    runęliby
    by runęli
    runęłyby
    by runęły

    bezosobnik: runięto by

    bezokolicznik: runąć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: runąwszy

    gerundium: runięcie

  • Rz nieżywotny + runąć + bez ograniczeń
  • psł. *ruchnǫti 'upaść, zwalić się'

    W polszczyźnie doszło do izolowanego uproszczenia grupy spółgłoskowej -chn- > -n-. Podobny proces zaszedł w  st.czes.  runúti ‘upaść, zwalić się’, natomiast w  ros.  rúchnut' ‘runąć, upaść, zwalić się’ grupa spółgłoskowa się utrzymała.
    Zob.  ruszyć