dbać
-
zajmować się czymś lub kimś troskliwie i poświęcać temu wiele starań
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich -
synonimy: chodzić
troszczyć się
-
- dbać o bezpieczeństwo, o cerę, o czystość, o dietę, o dobre imię, o czyjeś dobro, o estetykę, o figurę, o finanse, o higienę, o honor, o interesy, o linię, o porządek, o poziom czegoś, o reputację, o spokój, o sprawność, o standardy, o sylwetkę, o swoje, o środowisko, o ubiór, o urodę, o wizerunek, o wygląd, o zdrowie; o dzieci, o klientów, o obywateli, o pacjentów, o pracowników, o rodzinę, o siebie
- dbać jak o zeszłoroczny śnieg
-
Dbali o przyjaźń i wspólnotę interesów z przedstawicielami amerykańskich elit politycznych.
źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000
- Dziewczęta dbają o linię. Panie gospodarzu, baranina tylko dla nas dwóch.
źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992
Skończył kurs wspinaczkowy, ćwiczył na siłowni, dbał o kondycję - żadnych autobusów, wszędzie chodził pieszo.
źródło: NKJP: Małgorzata Kozerawska; Maciej Pałahicki: Tamtych dwóch widziano 4 lutego w Dolinie Chochołowskiej, Gazeta Wyborcza, 1995-02-25
Przyglądała się siostrze uważnie i temu, jak troskliwie dba o chłopca.
źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Schodów się nie pali, Gazeta Wyborcza, 1998-10-02
Pestce, która rzadko kiedy odczuwała brak pieniędzy na drobne wydatki, bo rodzice dbali, żeby miała wszystko, co trzeba, postępowanie Uli wydało się zaskakujące i dziwne.
źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dbam
dbamy
2 os. dbasz
dbacie
3 os. dba
dbają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dbałem
+(e)m dbał
dbałam
+(e)m dbała
dbałom
+(e)m dbało
dbaliśmy
+(e)śmy dbali
dbałyśmy
+(e)śmy dbały
2 os. dbałeś
+(e)ś dbał
dbałaś
+(e)ś dbała
dbałoś
+(e)ś dbało
dbaliście
+(e)ście dbali
dbałyście
+(e)ście dbały
3 os. dbał
dbała
dbało
dbali
dbały
bezosobnik: dbano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę dbał
będę dbać
będę dbała
będę dbać
będę dbało
będę dbać
będziemy dbali
będziemy dbać
będziemy dbały
będziemy dbać
2 os. będziesz dbał
będziesz dbać
będziesz dbała
będziesz dbać
będziesz dbało
będziesz dbać
będziecie dbali
będziecie dbać
będziecie dbały
będziecie dbać
3 os. będzie dbał
będzie dbać
będzie dbała
będzie dbać
będzie dbało
będzie dbać
będą dbali
będą dbać
będą dbały
będą dbać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dbajmy
2 os. dbaj
dbajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dbałbym
bym dbał
dbałabym
bym dbała
dbałobym
bym dbało
dbalibyśmy
byśmy dbali
dbałybyśmy
byśmy dbały
2 os. dbałbyś
byś dbał
dbałabyś
byś dbała
dbałobyś
byś dbało
dbalibyście
byście dbali
dbałybyście
byście dbały
3 os. dbałby
by dbał
dbałaby
by dbała
dbałoby
by dbało
dbaliby
by dbali
dbałyby
by dbały
bezosobnik: dbano by
bezokolicznik: dbać
imiesłów przysłówkowy współczesny: dbając
gerundium: dbanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dbanie
dbania
D. dbania
dbań
C. dbaniu
dbaniom
B. dbanie
dbania
N. dbaniem
dbaniami
Ms. dbaniu
dbaniach
W. dbanie
dbania
imiesłów przymiotnikowy czynny: dbający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dbający
dbający
dbający
dbające
dbająca
D. dbającego
dbającego
dbającego
dbającego
dbającej
C. dbającemu
dbającemu
dbającemu
dbającemu
dbającej
B. dbającego
dbającego
dbający
dbające
dbającą
N. dbającym
dbającym
dbającym
dbającym
dbającą
Ms. dbającym
dbającym
dbającym
dbającym
dbającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dbający
dbający
dbające
dbające
D. dbających
dbających
dbających
dbających
C. dbającym
dbającym
dbającym
dbającym
B. dbających
dbających
dbających
dbające
N. dbającymi
dbającymi
dbającymi
dbającymi
Ms. dbających
dbających
dbających
dbających
odpowiednik aspektowy: zadbać
-
Rzosobowy + dbać + o KOGO/CORzosobowy + dbać + żeby ZDANIE -
płn. psł. *dъbati 'czyhać; czuwać, uważać; troszczyć się'