mąka
-
proszek powstały z drobno zmielonych ziaren niektórych zbóż, rzadziej z owoców lub innych części roślin, używany do pieczenia
-
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Jedzenie i jego przygotowanie
rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy -
- biała, ciemna; drobna, gruba mąka; mąka gryczana, jęczmienna, kartoflana, kukurydziana, owsiana, pszenna, sojowa, ziemniaczana, żytnia; pełnoziarnista; pytlowa, razowa; poznańska, tortowa
- trochę mąki
- mąka krupczatka
- kilogram, tona mąki
- mąka z jęczmienia, z kukurydzy, z owsa, z pszenicy
- mąka z proszkiem do pieczenia
- produkcja; sprzedaż; zapas; gatunek, rodzaj; cena; jakość; garść, kwaterka, łyżeczka, łyżka, odrobina, paczka, szklanka, torebka, worek mąki
- bułki, ciasto, makaron, pieczywo, pierogi, placki z jakiejś mąki
- miska, torebka, worek z mąką
- mąka zdrożała
- używać; komuś zabrakło mąki
- dodać, dosypać, sypać, wsypać/wysypać; przesiać; rozprowadzić; wymieszać; uprażyć mąkę
- obsypać, oprószyć, posypać coś mąką; zagęścić coś mąką
- dodać/dodawać coś do mąki; piec z jakiejś mąki
- mielić (zboże) na mąkę
- rozmieszać, wymieszać, zmieszać coś z mąką
- obtoczyć, panierować coś w mące
-
Podstawowym surowcem makaronów jest semolina - mąka z twardej pszenicy (grano duro), podczas gdy mąka z pszenicy miękkiej służy do wypieku słodyczy i chleba.
źródło: NKJP: Alicja Dąbrowska: Alicja w krainie makaronów, Gazeta Wyborcza,1994-06-15
Był to młyn typu „gospodarczego”, który mełł zboże na mąkę pszenną i żytnią.
źródło: NKJP: Tomasz Kuźnicki: Młyny powiatu radomszczańskiego Młyn przy Piłsudskiego, Gazeta Radomszczańska, 2009-04-22
Ciasto urabiamy drewnianą łyżką, aż będzie od niej odchodzić. Dodać roztopiony, ciepły smalec. Urabiać tak długo, aż ciasto przestanie się świecić. Dodać sparzone, odsączone i obtoczone w mące rodzynki. Ciasto posypujemy mąką, przykrywamy ściereczką i odstawiamy.
źródło: NKJP: (rysz): Placek drożdżowy „babuni”, Czas Ostrzeszowski, 2006
Mąkę przesiać na stolnicę. Drożdże rozmieszać z cukrem, odstawić na 3-4 minuty. Do mąki dodać masło, posiekać szerokim nożem [...].
źródło: NKJP: St. Berger: KULEBIAKI I PASZTECIKI, Mazowieckie To i Owo, 2002-12-23
Zimne masło pokroić na 4 słupki, na każdym kotlecie położyć kawałek masła i zawinąć. Kotlety panierować w mące, zanurzyć w roztrzepanym jajku i panierować w bułce tartej.
źródło: NKJP: Internet
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. mąka
mąki
D. mąki
mąk
C. mące
mąkom
B. mąkę
mąki
N. mąką
mąkami
Ms. mące
mąkach
W. mąko
mąki
Inne uwagi
Zwykle lp
-
psł. *mǫka 'rozgniecione, roztarte, stłuczone, zmielone ziarna, mąka'
Psł. *mǫka już w epoce prasłowiańskiej było rozczepione na dwa leksemy różniące się akcentuacją i znaczeniem: jako nazwa czynności z akcentem na sylabie pierwszej (męka) i jako nazwa rezultatu czynności 'rozgniecione, stłuczone, roztarte, zmielone ziarna' (mąka) z akcentem na ostatniej sylabie; w języku polskim odbiciem prasłowiańskiego zróżnicowania akcentowo-iloczasowego etymologicznie tożsamych wyrazów są postaci z różnymi rdzennymi samogłoskami nosowymi: męka z -ę- kontynuującym staropolską krótką samogłoskę nosową oraz mąka z -ą- kontynuującym staropolską długą samogłoskę nosową (Bor); zob. męka
SPXVI
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP