przepowiadać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

3.

rel. głosić prawdy wiary i zasady określonej religii

Noty o użyciu

Używane głównie w tekstach związanych z wyznaniem rzymskokatolickim.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Religia – kościół

wyznania: zasady i prawdy wiary

Połączenia

przepowiadać słowo Boże
przepowiadanie religii, wiary
obowiązek przepowiadania

Cytaty

Wśród charyzmatyków źródła wymieniają apostołów, którzy oddani są niestrudzenie pracy misyjnej; proroków, przepowiadających pod natchnieniem słowo Boże; nauczycieli, których celem było badanie i szerzenie doktryny.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Radykalizm wielu nowych myślicieli nie pozwala im rozróżnić między uzasadnionym użyciem siły w obronie prawa i wolności przepowiadania religii a dziką przemocą.

źródło: NKJP: Paweł Lisicki,: W cudze piersi, Fronda nr 11

Jak widać, według Augustyna przepowiadanie wiary w taki sposób, żeby wszyscy mogli je zrozumieć, jest lepsze od pisania wielkich dzieł teologicznych.

źródło: Benedykt XVI: Katechezy o Ojcach Kościoła, 2008 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przepowiadam	przepowiadamy
2 os.	przepowiadasz	przepowiadacie
3 os.	przepowiada	przepowiadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepowiadałem +(e)m przepowiadał	przepowiadałam +(e)m przepowiadała	przepowiadałom +(e)m przepowiadało	przepowiadaliśmy +(e)śmy przepowiadali	przepowiadałyśmy +(e)śmy przepowiadały
2 os.	przepowiadałeś +(e)ś przepowiadał	przepowiadałaś +(e)ś przepowiadała	przepowiadałoś +(e)ś przepowiadało	przepowiadaliście +(e)ście przepowiadali	przepowiadałyście +(e)ście przepowiadały
3 os.	przepowiadał	przepowiadała	przepowiadało	przepowiadali	przepowiadały

bezosobnik: przepowiadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przepowiadał będę przepowiadać	będę przepowiadała będę przepowiadać	będę przepowiadało będę przepowiadać	będziemy przepowiadali będziemy przepowiadać	będziemy przepowiadały będziemy przepowiadać
2 os.	będziesz przepowiadał będziesz przepowiadać	będziesz przepowiadała będziesz przepowiadać	będziesz przepowiadało będziesz przepowiadać	będziecie przepowiadali będziecie przepowiadać	będziecie przepowiadały będziecie przepowiadać
3 os.	będzie przepowiadał będzie przepowiadać	będzie przepowiadała będzie przepowiadać	będzie przepowiadało będzie przepowiadać	będą przepowiadali będą przepowiadać	będą przepowiadały będą przepowiadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przepowiadajmy
2 os.	przepowiadaj	przepowiadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepowiadałbym bym przepowiadał	przepowiadałabym bym przepowiadała	przepowiadałobym bym przepowiadało	przepowiadalibyśmy byśmy przepowiadali	przepowiadałybyśmy byśmy przepowiadały
2 os.	przepowiadałbyś byś przepowiadał	przepowiadałabyś byś przepowiadała	przepowiadałobyś byś przepowiadało	przepowiadalibyście byście przepowiadali	przepowiadałybyście byście przepowiadały
3 os.	przepowiadałby by przepowiadał	przepowiadałaby by przepowiadała	przepowiadałoby by przepowiadało	przepowiadaliby by przepowiadali	przepowiadałyby by przepowiadały

bezosobnik: przepowiadano by

bezokolicznik: przepowiadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przepowiadając

gerundium: przepowiadanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przepowiadanie	przepowiadania
D.	przepowiadania	przepowiadań
C.	przepowiadaniu	przepowiadaniom
B.	przepowiadanie	przepowiadania
N.	przepowiadaniem	przepowiadaniami
Ms.	przepowiadaniu	przepowiadaniach
W.	przepowiadanie	przepowiadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przepowiadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przepowiadający	przepowiadający	przepowiadający	przepowiadające	przepowiadająca
D.	przepowiadającego	przepowiadającego	przepowiadającego	przepowiadającego	przepowiadającej
C.	przepowiadającemu	przepowiadającemu	przepowiadającemu	przepowiadającemu	przepowiadającej
B.	przepowiadającego	przepowiadającego	przepowiadający	przepowiadające	przepowiadającą
N.	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającą
Ms.	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przepowiadający	przepowiadający	przepowiadające	przepowiadające
D.	przepowiadających	przepowiadających	przepowiadających	przepowiadających
C.	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającym	przepowiadającym
B.	przepowiadających	przepowiadających	przepowiadających	przepowiadające
N.	przepowiadającymi	przepowiadającymi	przepowiadającymi	przepowiadającymi
Ms.	przepowiadających	przepowiadających	przepowiadających	przepowiadających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przepowiadany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przepowiadany	przepowiadany	przepowiadany	przepowiadane	przepowiadana
D.	przepowiadanego	przepowiadanego	przepowiadanego	przepowiadanego	przepowiadanej
C.	przepowiadanemu	przepowiadanemu	przepowiadanemu	przepowiadanemu	przepowiadanej
B.	przepowiadanego	przepowiadanego	przepowiadany	przepowiadane	przepowiadaną
N.	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadaną
Ms.	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przepowiadani	przepowiadani	przepowiadane	przepowiadane
D.	przepowiadanych	przepowiadanych	przepowiadanych	przepowiadanych
C.	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadanym	przepowiadanym
B.	przepowiadanych	przepowiadanych	przepowiadanych	przepowiadane
N.	przepowiadanymi	przepowiadanymi	przepowiadanymi	przepowiadanymi
Ms.	przepowiadanych	przepowiadanych	przepowiadanych	przepowiadanych

Składnia

+

przepowiadać

+

CO

Pochodzenie

Kalka łac. praedicō 'głoszę (ewangelię)'; zob. powiadać