uprzedzić - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

5.

domyślić się wcześniej, czego sobie ktoś życzy i starać się zawczasu to spełnić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

uprzedzić czyjąś myśl, życzenie

Cytaty

– Ułożyłem kolej wypowiedzi radnych według zgłoszeń. A pan się zgłaszał? – tutaj Uryga udał zdziwionego. – Przykro mi, że ktoś uprzedził pana myśl i nie ma pan teraz o czym mówić – podsumował

źródło: NKJP: Brak szacunku dla Jelenia, Gazeta Krakowska, 2007-04-06

Telewizyjny ekran wolny jest zatem od krytyki głowy państwa, co więcej - za wszelką cenę stara się uprzedzić wszelkie życzenia w tej głowie zrodzone albo nawet takie, które jeszcze nie powstały.

źródło: NKJP: Bartosz Cichocki, Pochmurny sfinks, Polityka, 2005-04-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uprzedzę	uprzedzimy
2 os.	uprzedzisz	uprzedzicie
3 os.	uprzedzi	uprzedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłem +(e)m uprzedził	uprzedziłam +(e)m uprzedziła	uprzedziłom +(e)m uprzedziło	uprzedziliśmy +(e)śmy uprzedzili	uprzedziłyśmy +(e)śmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłeś +(e)ś uprzedził	uprzedziłaś +(e)ś uprzedziła	uprzedziłoś +(e)ś uprzedziło	uprzedziliście +(e)ście uprzedzili	uprzedziłyście +(e)ście uprzedziły
3 os.	uprzedził	uprzedziła	uprzedziło	uprzedzili	uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzedźmy
2 os.	uprzedź	uprzedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłbym bym uprzedził	uprzedziłabym bym uprzedziła	uprzedziłobym bym uprzedziło	uprzedzilibyśmy byśmy uprzedzili	uprzedziłybyśmy byśmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłbyś byś uprzedził	uprzedziłabyś byś uprzedziła	uprzedziłobyś byś uprzedziło	uprzedzilibyście byście uprzedzili	uprzedziłybyście byście uprzedziły
3 os.	uprzedziłby by uprzedził	uprzedziłaby by uprzedziła	uprzedziłoby by uprzedziło	uprzedziliby by uprzedzili	uprzedziłyby by uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono by

bezokolicznik: uprzedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uprzedziwszy

gerundium: uprzedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uprzedzenie	uprzedzenia
D.	uprzedzenia	uprzedzeń
C.	uprzedzeniu	uprzedzeniom
B.	uprzedzenie	uprzedzenia
N.	uprzedzeniem	uprzedzeniami
Ms.	uprzedzeniu	uprzedzeniach
W.	uprzedzenie	uprzedzenia

odpowiednik aspektowy: uprzedzać

Składnia

+

uprzedzić

+

CO

Pochodzenie

Czasownik z przedrostkiem u- od rzeczownika przód, przyimka przed; zob. przód , przed