domagać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

prosić stanowczo w przekonaniu, że dana rzecz jest słuszna lub komuś należna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

synonimy:

napierać się

opinia publiczna, opozycja, prokurator, prokuratura, „Solidarność”, tłum domaga się; górnicy, mieszkańcy, pacjenci, pracownicy, protestujący, radni, rolnicy, strajkujący, związkowcy domagają się czegoś
domagać się czyjejś dymisji, kary, obniżenia cen, odpowiedzi, odszkodowania, odwołania kogoś, pieniędzy, pieszczot, podwyżek, przeprosin, przywrócenia czegoś, rekompensaty, respektowania praw, sprawiedliwości, uchylenia decyzji, ujawnienia czegoś, ukarania kogoś, uniewinnienia kogoś, unieważnienia czegoś, czyjegoś ustąpienia, usunięcia czegoś, uwolnienia kogoś, uznania czegoś, wyjaśnienia, wprowadzenia czegoś, wstrzymania czegoś, wypłaty, zadośćuczynienia, zapłaty, zaprzestania czegoś, zmiany
zniesienia czegoś, zwrotu czegoś
domagać się czegoś od autora artykułu, od dłużnika, od mediów, od pracodawcy, od radnych, od rządu, od ubezpieczyciela, od władz, od wyznawców
bezskutecznie, głośno, kategorycznie, natarczywie, stanowczo, śmiało, zdecydowanie; ciągle, nieustannie, wciąż domagać się czegoś
mieć prawo, móc, zacząć, zamierzać; należy, trzeba domagać się czegoś
petycja domagająca się czegoś, głosy domagające się czegoś

	Ustami swych posłów w Berlinie i Frankfurcie nad Menem [...] Ślązacy zaczęli się domagać wprowadzenia języka polskiego do szkół i urzędów. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
	Naturalnie propaganda domagała się od literatów potwierdzenia w swych dziełach wielkich sukcesów socjalizmu. źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995
	W przytulnym saloniku w domu Koczych na podłodze stoi wiklinowy koszyk, z którego dobiega ciche miauczenie. To Filemon, pięciotygodniowy kociak, domaga się pieszczot. źródło: NKJP: Mirosława Książek: Położna wśród dalii, Dziennik Zachodni, 2003-10-03
	Mieszkańcy domagają się, aby ratusz podjął decyzję o wywożeniu śniegu z miasta. źródło: NKJP: Agnieszka Nawrocka: Służby porządkowe nie radzą sobie z odśnieżaniem ulic i dróg, Gazeta Pomorska, 2010-02-15
	[...] moim obowiązkiem jest domaganie się od władzy publicznej, aby występowała w obronie obywatela. źródło: NKJP: Krystyna Chwedeńczuk: Zmieniło się źródło zagrożeń, Wieści Podwarszawskie, 2005-03-27

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	domagałem się +(e)m się domagał	domagałam się +(e)m się domagała	domagałom się +(e)m się domagało	domagaliśmy się +(e)śmy się domagali	domagałyśmy się +(e)śmy się domagały
2 os.	domagałeś się +(e)ś się domagał	domagałaś się +(e)ś się domagała	domagałoś się +(e)ś się domagało	domagaliście się +(e)ście się domagali	domagałyście się +(e)ście się domagały
3 os.	domagał się	domagała się	domagało się	domagali się	domagały się

bezosobnik: domagano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się domagał będę się domagać	będę się domagała będę się domagać	będę się domagało będę się domagać	będziemy się domagali będziemy się domagać	będziemy się domagały będziemy się domagać
2 os.	będziesz się domagał będziesz się domagać	będziesz się domagała będziesz się domagać	będziesz się domagało będziesz się domagać	będziecie się domagali będziecie się domagać	będziecie się domagały będziecie się domagać
3 os.	będzie się domagał będzie się domagać	będzie się domagała będzie się domagać	będzie się domagało będzie się domagać	będą się domagali będą się domagać	będą się domagały będą się domagać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		domagajmy się
2 os.	domagaj się	domagajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	domagałbym się bym się domagał	domagałabym się bym się domagała	domagałobym się bym się domagało	domagalibyśmy się byśmy się domagali	domagałybyśmy się byśmy się domagały
2 os.	domagałbyś się byś się domagał	domagałabyś się byś się domagała	domagałobyś się byś się domagało	domagalibyście się byście się domagali	domagałybyście się byście się domagały
3 os.	domagałby się by się domagał	domagałaby się by się domagała	domagałoby się by się domagało	domagaliby się by się domagali	domagałyby się by się domagały

bezosobnik: domagano by się

bezokolicznik: domagać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: domagając się

gerundium: domaganie się

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: domagający się

Rz_żywotny	+	domagać się	+	(od KOGO) + CZEGO
Rz_żywotny	+	domagać się	+	(od KOGO) + żeby ZDANIE

psł. *domagati sę 'usilnie do czegoś dążyć, starać się'