promieniować - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.a

wydzielać coś na skutek zachodzących procesów chemicznych lub fizycznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wydzielać

Połączenia

człowiek; antena, czarna dziura, Mars, metal promieniuje; ściany, żarówki promieniują
promieniować antycząstkami, ciepłem, światłem

Cytaty

Pędzące z prędkością światła cząstki słoneczne zderzają się w atmosferze z innymi cząstkami [...] promieniują światłem, które tworzy zielone, fioletowe, czerwone smugi...

źródło: NKJP: Monika Witkowska: Za polarnym kręgiem, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-02-20

[...] czarna dziura promieniuje antycząstkami.

źródło: NKJP: Usenet, 2008-06-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	promieniuję	promieniujemy
2 os.	promieniujesz	promieniujecie
3 os.	promieniuje	promieniują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	promieniowałem +(e)m promieniował	promieniowałam +(e)m promieniowała	promieniowałom +(e)m promieniowało	promieniowaliśmy +(e)śmy promieniowali	promieniowałyśmy +(e)śmy promieniowały
2 os.	promieniowałeś +(e)ś promieniował	promieniowałaś +(e)ś promieniowała	promieniowałoś +(e)ś promieniowało	promieniowaliście +(e)ście promieniowali	promieniowałyście +(e)ście promieniowały
3 os.	promieniował	promieniowała	promieniowało	promieniowali	promieniowały

bezosobnik: promieniowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę promieniował będę promieniować	będę promieniowała będę promieniować	będę promieniowało będę promieniować	będziemy promieniowali będziemy promieniować	będziemy promieniowały będziemy promieniować
2 os.	będziesz promieniował będziesz promieniować	będziesz promieniowała będziesz promieniować	będziesz promieniowało będziesz promieniować	będziecie promieniowali będziecie promieniować	będziecie promieniowały będziecie promieniować
3 os.	będzie promieniował będzie promieniować	będzie promieniowała będzie promieniować	będzie promieniowało będzie promieniować	będą promieniowali będą promieniować	będą promieniowały będą promieniować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		promieniujmy
2 os.	promieniuj	promieniujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	promieniowałbym bym promieniował	promieniowałabym bym promieniowała	promieniowałobym bym promieniowało	promieniowalibyśmy byśmy promieniowali	promieniowałybyśmy byśmy promieniowały
2 os.	promieniowałbyś byś promieniował	promieniowałabyś byś promieniowała	promieniowałobyś byś promieniowało	promieniowalibyście byście promieniowali	promieniowałybyście byście promieniowały
3 os.	promieniowałby by promieniował	promieniowałaby by promieniowała	promieniowałoby by promieniowało	promieniowaliby by promieniowali	promieniowałyby by promieniowały

bezosobnik: promieniowano by

bezokolicznik: promieniować

imiesłów przysłówkowy współczesny: promieniując

gerundium: promieniowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	promieniowanie	promieniowania
D.	promieniowania	promieniowań
C.	promieniowaniu	promieniowaniom
B.	promieniowanie	promieniowania
N.	promieniowaniem	promieniowaniami
Ms.	promieniowaniu	promieniowaniach
W.	promieniowanie	promieniowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: promieniujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	promieniujący	promieniujący	promieniujący	promieniujące	promieniująca
D.	promieniującego	promieniującego	promieniującego	promieniującego	promieniującej
C.	promieniującemu	promieniującemu	promieniującemu	promieniującemu	promieniującej
B.	promieniującego	promieniującego	promieniujący	promieniujące	promieniującą
N.	promieniującym	promieniującym	promieniującym	promieniującym	promieniującą
Ms.	promieniującym	promieniującym	promieniującym	promieniującym	promieniującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	promieniujący	promieniujący	promieniujące	promieniujące
D.	promieniujących	promieniujących	promieniujących	promieniujących
C.	promieniującym	promieniującym	promieniującym	promieniującym
B.	promieniujących	promieniujących	promieniujących	promieniujące
N.	promieniującymi	promieniującymi	promieniującymi	promieniującymi
Ms.	promieniujących	promieniujących	promieniujących	promieniujących

Pochodzenie

W znaczeniach specjalistycznych prawdopodobnie kalka terminów naukowych: ang. radiate, fr. rayonner, niem. strahlen; zob. promień