świtać

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

3. o wolności

  • 3.

    książk.  dopiero zaczynać istnieć, ale już być dostrzegalnym
  • ATEMATYCZNY

  • [...] świta nowa epoka - oświecenie ze swą wiarą w ludzki rozum [...].

    źródło: NKJP: Aleksandra Porada: Prababcie Unii, Polityka, 2008-05-10

    Wolność, która świta dla Rosji, jest również zapowiedzią wolności dla innych uciemiężonych narodów.

    źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

    1 sierpnia 1917 r., gdy rozpoczął się czwarty rok wielkiej burzy dziejowej i na wschodzie Europy świtała rewolucja komunistyczna, Benedykt XV w nocie pokojowej wezwał państwa wojujące do wstrzymania działań wojennych i wszczęcia rokowań pokojowych.

    źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967

    [...] liczne grupy polskich Żydów, zwłaszcza zasymilowanych bądź stawiających na podobną do zachodniej asymilację, z uznaniem powitały świtającą Polsce niepodległość [...].

    źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. świtam
    świtamy
    2 os. świtasz
    świtacie
    3 os. świta
    świtają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. świtałem
    +(e)m świtał
    świtałam
    +(e)m świtała
    świtałom
    +(e)m świtało
    świtaliśmy
    +(e)śmy świtali
    świtałyśmy
    +(e)śmy świtały
    2 os. świtałeś
    +(e)ś świtał
    świtałaś
    +(e)ś świtała
    świtałoś
    +(e)ś świtało
    świtaliście
    +(e)ście świtali
    świtałyście
    +(e)ście świtały
    3 os. świtał
    świtała
    świtało
    świtali
    świtały

    bezosobnik: świtano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę świtał
    będę świtać
    będę świtała
    będę świtać
    będę świtało
    będę świtać
    będziemy świtali
    będziemy świtać
    będziemy świtały
    będziemy świtać
    2 os. będziesz świtał
    będziesz świtać
    będziesz świtała
    będziesz świtać
    będziesz świtało
    będziesz świtać
    będziecie świtali
    będziecie świtać
    będziecie świtały
    będziecie świtać
    3 os. będzie świtał
    będzie świtać
    będzie świtała
    będzie świtać
    będzie świtało
    będzie świtać
    będą świtali
    będą świtać
    będą świtały
    będą świtać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. świtajmy
    2 os. świtaj
    świtajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. świtałbym
    bym świtał
    świtałabym
    bym świtała
    świtałobym
    bym świtało
    świtalibyśmy
    byśmy świtali
    świtałybyśmy
    byśmy świtały
    2 os. świtałbyś
    byś świtał
    świtałabyś
    byś świtała
    świtałobyś
    byś świtało
    świtalibyście
    byście świtali
    świtałybyście
    byście świtały
    3 os. świtałby
    by świtał
    świtałaby
    by świtała
    świtałoby
    by świtało
    świtaliby
    by świtali
    świtałyby
    by świtały

    bezosobnik: świtano by

    bezokolicznik: świtać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: świtając

    gerundium: świtanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: świtający

  • bez ograniczeń + świtać +
    (KOMU)
    bez ograniczeń + świtać +
    (dla KOGO)
  • psł. *svitati (zwykle 3. os lp*svitajetь) 'rozwidniać się, świtać, dnieć'

    W bezpośrednim związku formalnym z psł. *svьtěti, *svьťǫ ‘świecić’, *svьtnǫti ‘zacząć świecić’.
    Por.  świecić