czytać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

śledząc wzrokiem litery lub symbole, łączyć je w wyrazy i zdania

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

hiperonimy:

poznawać

człowiek, czytelnik, dziecko czyta
czytać akta, artykuł, bajki, Biblię, czasopisma, drukowane, dzieło, Ewangelię, fragment, gazetę, instrukcje, klasyków, książkę, list, ogłoszenie, opowiadanie, podręcznik, poezję, powieść, prasę, raport, recenzję, scenariusz, sprawozdanie, tekst, wiadomości, wiersz, wspomnienia;
czytać dzieciom, sobie
czytać na głos;
czytać po nocach; po polsku;
czytać w artykule, w dokumencie, w gazecie, w komentarzu, w komunikacie, w oświadczeniu, w piśmie, w protokole, w raporcie, we wstępie; w dzieciństwie; w łóżku
czytać chętnie, długo, dokładnie, głośno, powoli, starannie, uważnie; (bardzo) dużo, sporo; ostatnio; codziennie, często, namiętnie, pilnie, regularnie, systematycznie; z upodobaniem; ze zrozumieniem; dobrze; najchętniej czytany
chcieć, lubić, uwielbiać, woleć czytać; począć, przestać, skończyć, zacząć czytać; móc, musieć, próbować, starać się czytać; trzeba, można, należy czytać; dawać się czytać; przerwać czytanie; nauczyć (się), potrafić, uczyć, umieć czytać; nie móc czytać
czytać i czytać; słyszeć i czytać; pisać i czytać; czytać i pisać
nauka, szybkość, umiejętność czytania; szybkie czytanie

	- Czytasz opowiadania? - A co w tym nadzwyczajnego? Jeżeli mówią prawdę... Nie czytam tylko fikcji. źródło: KJ PWN: Antoni Libera: Madame, 1998
	Będę trzy razy w tygodniu czytał bajki dzieciom nieuleczalnie chorym z warszawskiego hospicjum dla dzieci. źródło: Korpus PWN: (AH), Fakt, 2004-04-02
	Nikołaj skończył czteroletnią szkołę cerkiewną, w której była biblioteka. Czytał o Siczy, jej pułkownikach, atamanach. źródło: KJ PWN: Henryk Grynberg: Drohobycz, Drohobycz, 1997
	W książkach o Indianach czytałem, że przy ognisku najlepiej się gwarzy i roztrząsa różne problemy. źródło: KJ PWN: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987
	A tak lubię czytać, że poza książkami nic mnie nie obchodzi. źródło: KJ PWN: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996
	Chwyta pierwszą [kartkę] z brzegu i czyta: Nie uciekniesz, koleś, do nieba. źródło: KJ PWN: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

bezosobnik: czytano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czytał będę czytać	będę czytała będę czytać	będę czytało będę czytać	będziemy czytali będziemy czytać	będziemy czytały będziemy czytać
2 os.	będziesz czytał będziesz czytać	będziesz czytała będziesz czytać	będziesz czytało będziesz czytać	będziecie czytali będziecie czytać	będziecie czytały będziecie czytać
3 os.	będzie czytał będzie czytać	będzie czytała będzie czytać	będzie czytało będzie czytać	będą czytali będą czytać	będą czytały będą czytać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czytajmy
2 os.	czytaj	czytajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czytałbym bym czytał	czytałabym bym czytała	czytałobym bym czytało	czytalibyśmy byśmy czytali	czytałybyśmy byśmy czytały
2 os.	czytałbyś byś czytał	czytałabyś byś czytała	czytałobyś byś czytało	czytalibyście byście czytali	czytałybyście byście czytały
3 os.	czytałby by czytał	czytałaby by czytała	czytałoby by czytało	czytaliby by czytali	czytałyby by czytały

bezosobnik: czytano by

bezokolicznik: czytać

imiesłów przysłówkowy współczesny: czytając

gerundium: czytanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: czytający

imiesłów przymiotnikowy bierny: czytany

tylko Rz osobowy	+	czytać	+	CO + (KOMU) + (GDZIE)
tylko Rz osobowy	+	czytać	+	(CO) + (KOMU) + o + KIM/CZYM
tylko Rz osobowy	+	czytać	+	(o + KIM/CZYM) + (GDZIE) + że + ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
tylko Rz osobowy	+	czytać	+	(KOMU) + MOWA WPROST

psł. *čitati 'liczyć; rozpoznawać znaki, spostrzegać, rozumieć'