leczyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

sprawiać, że ktoś pozbywa się jakichś cech, przekonań, uczuć

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

emocje i uczucia

leczyć z kompleksów, ze złudzeń, z nienawiści

Weszła i stanęła zdumiona przed portretem Józefa Cyrankiewicza z doklejonymi włosami Karola Marksa. - W ten sposób leczymy Heńka z kompleksów - wyjaśnił Kowalik.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Przecie on to wpadł na pomysł działania na koła intelektualne zachodnioeuropejskie, żeby je leczyć z marksizmu, i jego dziełem był berliński Zjazd Obrońców Wolności Kultury w 1950 roku, z czego następnie wyłonił się amerykański Kongres Wolności Kultury w Paryżu, ale sam Koestler szybko stamtąd został wymanewrowany.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Oczywiście można leczyć chandrę kolejnym romansem, tak jak wycisza się ból głowy za pomocą tabletki.

źródło: NKJP: Wojciech Eichelberger: Zatrzymaj się. Wojciech Eichelberger w rozmowach z Renatą Dziurdzikowską, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	leczę	leczymy
2 os.	leczysz	leczycie
3 os.	leczy	leczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leczyłem +(e)m leczył	leczyłam +(e)m leczyła	leczyłom +(e)m leczyło	leczyliśmy +(e)śmy leczyli	leczyłyśmy +(e)śmy leczyły
2 os.	leczyłeś +(e)ś leczył	leczyłaś +(e)ś leczyła	leczyłoś +(e)ś leczyło	leczyliście +(e)ście leczyli	leczyłyście +(e)ście leczyły
3 os.	leczył	leczyła	leczyło	leczyli	leczyły

bezosobnik: leczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leczył będę leczyć	będę leczyła będę leczyć	będę leczyło będę leczyć	będziemy leczyli będziemy leczyć	będziemy leczyły będziemy leczyć
2 os.	będziesz leczył będziesz leczyć	będziesz leczyła będziesz leczyć	będziesz leczyło będziesz leczyć	będziecie leczyli będziecie leczyć	będziecie leczyły będziecie leczyć
3 os.	będzie leczył będzie leczyć	będzie leczyła będzie leczyć	będzie leczyło będzie leczyć	będą leczyli będą leczyć	będą leczyły będą leczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		leczmy
2 os.	lecz	leczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leczyłbym bym leczył	leczyłabym bym leczyła	leczyłobym bym leczyło	leczylibyśmy byśmy leczyli	leczyłybyśmy byśmy leczyły
2 os.	leczyłbyś byś leczył	leczyłabyś byś leczyła	leczyłobyś byś leczyło	leczylibyście byście leczyli	leczyłybyście byście leczyły
3 os.	leczyłby by leczył	leczyłaby by leczyła	leczyłoby by leczyło	leczyliby by leczyli	leczyłyby by leczyły

bezosobnik: leczono by

bezokolicznik: leczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecząc

gerundium: leczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	leczenie	leczenia
D.	leczenia	leczeń
C.	leczeniu	leczeniom
B.	leczenie	leczenia
N.	leczeniem	leczeniami
Ms.	leczeniu	leczeniach
W.	leczenie	leczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: leczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	leczący	leczący	leczący	leczące	lecząca
D.	leczącego	leczącego	leczącego	leczącego	leczącej
C.	leczącemu	leczącemu	leczącemu	leczącemu	leczącej
B.	leczącego	leczącego	leczący	leczące	leczącą
N.	leczącym	leczącym	leczącym	leczącym	leczącą
Ms.	leczącym	leczącym	leczącym	leczącym	leczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	leczący	leczący	leczące	leczące
D.	leczących	leczących	leczących	leczących
C.	leczącym	leczącym	leczącym	leczącym
B.	leczących	leczących	leczących	leczące
N.	leczącymi	leczącymi	leczącymi	leczącymi
Ms.	leczących	leczących	leczących	leczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: leczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	leczony	leczony	leczony	leczone	leczona
D.	leczonego	leczonego	leczonego	leczonego	leczonej
C.	leczonemu	leczonemu	leczonemu	leczonemu	leczonej
B.	leczonego	leczonego	leczony	leczone	leczoną
N.	leczonym	leczonym	leczonym	leczonym	leczoną
Ms.	leczonym	leczonym	leczonym	leczonym	leczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	leczeni	leczeni	leczone	leczone
D.	leczonych	leczonych	leczonych	leczonych
C.	leczonym	leczonym	leczonym	leczonym
B.	leczonych	leczonych	leczonych	leczone
N.	leczonymi	leczonymi	leczonymi	leczonymi
Ms.	leczonych	leczonych	leczonych	leczonych

odpowiedniki aspektowe: uleczyć , wyleczyć

Składnia

+

leczyć

+

KOGO + z CZEGO

Pochodzenie

psł. *lěčiti

Forma prasłowiańska jest czasownikiem odrzeczownikowym od psł. *lěkъ 'środek leczniczy'; zob. lek