-
4.
określony system reguł oraz relacji między osobami, rzeczami i zjawiskami mu podlegającymi, który organizuje życie danej społeczności -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie -
synonimy: ład
-
- konstytucyjny, moralny, państwowy, polityczny, prawny; dawny, nowy, obecny, obowiązujący, panujący, powojenny, tradycyjny; demokratyczny, liberalny, socjalistyczny; elementarny, określony; europejski, wersalski; patriarchalny; boski, kosmiczny, odwieczny, przyrodzony, ustalony porządek
- porządek natury
- naruszyć/naruszać, zaakceptować porządek
-
Od chwili zakończenia zimnej wojny, przez całe dziesięciolecie, powinniśmy byli podjąć systematyczne wysiłki [...] zmierzające do zbudowania liberalnego porządku w całej Europie.
źródło: NKJP: Timothy Garton Ash, tłum. Sergiusz Kowalski: Dlaczego powinniśmy atakować Jugosławię - i to coraz mocniej, Gazeta Wyborcza, 1999-04-26
Z filozofii Platona została przejęta idea, że wspólnota polityczna stanowi odzwierciedlenie porządku kosmicznego. Władca, także według Kościoła, co prawda nie był obdarowany atrybutami boskości, ale w swoim państwie pełnił taką funkcję, jak Bóg wobec Universum [...].
źródło: NKJP: Nikolaus Lobkowicz: Kościół w państwie demokratycznym, Gazeta Wyborcza, 1992-01-25
Zezwolenie na opuszczenie zakładu można przyznać skazanemu, którego postawa w czasie odbywania kary uzasadnia przypuszczenie, że w czasie pobytu poza zakładem karnym będzie przestrzegał porządku prawnego.
źródło: NKJP: Dz.U. z 1997 r.
Kiedy doszło do rozwiązania partii i zmian ustrojowych, tacy ludzie jak ja nie byli zbyt mile widziani. Zapanowały nowe porządki i moda na wymianę kadr.
źródło: NKJP: Jan Mełnicki: Zawsze wierzę w sukces, Gazeta Brodnicka, 1999-12-30
Deklaracje lewicowe były natomiast republikańskie i mówiły o przyszłym porządku powojennym, że wszyscy w nim będą równi bez względu na pochodzenie [...].
źródło: NKJP: Witold P. Glinkowski, Adam Nowaczyk, Józef Piórczyński (red.), Rozum w dziejach, 2001
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. porządek
porządki
D. porządku
porządków
C. porządkowi
porządkom
B. porządek
porządki
N. porządkiem
porządkami
Ms. porządku
porządkach
W. porządku
porządki
-
+ porządek + (JAKI) -
ogsł. *porędъkъ 'kolejność, szyk, ład, porządek'
Forma słowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od przedrostkowego *poręditi 'ustawić w szeregu, uporządkować, wprowadzić ład', który od psł. *ręditi 'ustawiać w szeregu, szeregować, porządkować, wprowadzać ład'; zob. rządzić