osądzać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

wydawać wartościującą opinię

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

	Nie znosiłem go przed wojną. Może dlatego że osądzałem go przede wszystkim na podstawie jego niemądrych, agresywnych wypowiedzi politycznych z atakami antysemickimi na bliskich memu sercu poetów, Tuwima i Słonimskiego. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004
	W zasadzie zgadzam się z tobą, ale myślę też, że źle osądzasz Karola. On naprawdę bardzo kocha Marka, może najbardziej ze wszystkich naszych dzieci [...]. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998
	Nie popieram samobójstw. Trudno mi jednak osądzać działania ludzi zrozpaczonych, wiedzionych jedynie chęcią zemsty za zamordowanie bliskich, za tortury. źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich, Urny wśród ruin, Polityka 2003-10-04
	Jeśli mam wrażenie, że kogoś nie lubię, to próbuje przełamać materialny umysł i iść za głosem serca. Dlatego nie mogę osądzać, że ktoś jest lepszy, a ktoś jest gorszy, jeśli nawet tak mi mówi umysł, czyli zniewolone lękami i mechanizmami ciało. źródło: NKJP: Usenet -- pl.sci.psychologia, 1999-05-05
	Teraz pierwszy bal w życiu zwykle jest balem prawdziwym — nie nam osądzać, czy to dobrze, czy też nie. źródło: NKJP: JOANNA TOMCZYŃSKA, Ten pierwszy bal, Dziennik Zachodni 2001-01-17
	Autor polemizuje z tymi, którzy w jednakowy sposób osądzają za rozbiór trzy państwa. źródło: NKJP: Marian Henryk Serejski: Europa a rozbiory Polski, 2009

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osądzałem +(e)m osądzał	osądzałam +(e)m osądzała	osądzałom +(e)m osądzało	osądzaliśmy +(e)śmy osądzali	osądzałyśmy +(e)śmy osądzały
2 os.	osądzałeś +(e)ś osądzał	osądzałaś +(e)ś osądzała	osądzałoś +(e)ś osądzało	osądzaliście +(e)ście osądzali	osądzałyście +(e)ście osądzały
3 os.	osądzał	osądzała	osądzało	osądzali	osądzały

bezosobnik: osądzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osądzał będę osądzać	będę osądzała będę osądzać	będę osądzało będę osądzać	będziemy osądzali będziemy osądzać	będziemy osądzały będziemy osądzać
2 os.	będziesz osądzał będziesz osądzać	będziesz osądzała będziesz osądzać	będziesz osądzało będziesz osądzać	będziecie osądzali będziecie osądzać	będziecie osądzały będziecie osądzać
3 os.	będzie osądzał będzie osądzać	będzie osądzała będzie osądzać	będzie osądzało będzie osądzać	będą osądzali będą osądzać	będą osądzały będą osądzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osądzajmy
2 os.	osądzaj	osądzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osądzałbym bym osądzał	osądzałabym bym osądzała	osądzałobym bym osądzało	osądzalibyśmy byśmy osądzali	osądzałybyśmy byśmy osądzały
2 os.	osądzałbyś byś osądzał	osądzałabyś byś osądzała	osądzałobyś byś osądzało	osądzalibyście byście osądzali	osądzałybyście byście osądzały
3 os.	osądzałby by osądzał	osądzałaby by osądzała	osądzałoby by osądzało	osądzaliby by osądzali	osądzałyby by osądzały

bezosobnik: osądzano by

bezokolicznik: osądzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osądzając

gerundium: osądzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: osądzający

imiesłów przymiotnikowy bierny: osądzany

odpowiednik aspektowy: osądzić

	+	osądzać	+	KOGO/CO + (za CO)
	+	osądzać	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE