-
5.
sprawić, że coś staje się mniej intensywnym lub znika w ogóle -
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
jakość i intensywność -
- księżyc rozproszył; błyskawica rozproszyła
- rozproszyć ciemności, mgłę, mrok, półmrok
- rozproszyć na moment
- nie zdołać rozproszyć
-
Niebo zasnuły chmury [...], zrobiło się zimno. I ta ponura, wszechogarniająca ciemność, której nie było w stanie rozproszyć światło z okien słabo oświetlonych domów.
źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996
Słońce uniosło się wyżej, rozproszyło mgłę.
źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
[...] dźwięczny, perlisty śmiech kobiety rozproszył nagłą ciszę.
źródło: NKJP: Marek Wasielewski: Dzieje Tristana i Izoldy inaczej, Esensja, 2005, nr 8
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. rozproszę
rozproszymy
2 os. rozproszysz
rozproszycie
3 os. rozproszy
rozproszą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. rozproszyłem
+(e)m rozproszył
rozproszyłam
+(e)m rozproszyła
rozproszyłom
+(e)m rozproszyło
rozproszyliśmy
+(e)śmy rozproszyli
rozproszyłyśmy
+(e)śmy rozproszyły
2 os. rozproszyłeś
+(e)ś rozproszył
rozproszyłaś
+(e)ś rozproszyła
rozproszyłoś
+(e)ś rozproszyło
rozproszyliście
+(e)ście rozproszyli
rozproszyłyście
+(e)ście rozproszyły
3 os. rozproszył
rozproszyła
rozproszyło
rozproszyli
rozproszyły
bezosobnik: rozproszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. rozproszmy
2 os. rozprosz
rozproszcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. rozproszyłbym
bym rozproszył
rozproszyłabym
bym rozproszyła
rozproszyłobym
bym rozproszyło
rozproszylibyśmy
byśmy rozproszyli
rozproszyłybyśmy
byśmy rozproszyły
2 os. rozproszyłbyś
byś rozproszył
rozproszyłabyś
byś rozproszyła
rozproszyłobyś
byś rozproszyło
rozproszylibyście
byście rozproszyli
rozproszyłybyście
byście rozproszyły
3 os. rozproszyłby
by rozproszył
rozproszyłaby
by rozproszyła
rozproszyłoby
by rozproszyło
rozproszyliby
by rozproszyli
rozproszyłyby
by rozproszyły
bezosobnik: rozproszono by
bezokolicznik: rozproszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozproszywszy
gerundium: rozproszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. rozproszenie
rozproszenia
D. rozproszenia
rozproszeń
C. rozproszeniu
rozproszeniom
B. rozproszenie
rozproszenia
N. rozproszeniem
rozproszeniami
Ms. rozproszeniu
rozproszeniach
W. rozproszenie
rozproszenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. rozproszony
rozproszony
rozproszony
rozproszone
rozproszona
D. rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonego
rozproszonej
C. rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonemu
rozproszonej
B. rozproszonego
rozproszonego
rozproszony
rozproszone
rozproszoną
N. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszoną
Ms. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. rozproszeni
rozproszeni
rozproszone
rozproszone
D. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
C. rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
rozproszonym
B. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszone
N. rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
rozproszonymi
Ms. rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
rozproszonych
odpowiednik aspektowy: rozpraszać
-
+ rozproszyć + CO -
ogsł. *orz-poršiti
Zob. prószyć
-
+ rozproszyć + CO