powstrzymywać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

nie dopuszczać do posuwania się naprzód

Wymowa

[pofstszymywać] lub pot. [pofsszczymywać], lub pot. [pofszczszymywać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wstrzymywać

Połączenia

powstrzymywać ciżbę, demonstrantów, konie, wroga; biegnącego

Cytaty

Nie miał ochoty szukać płaszcza ani fartucha, nie miał ochoty powstrzymywać gapiów, którzy cisnęli się na korytarzu.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

Smuga pragnął uniknąć walki wręcz, która przy liczebnej przewadze wroga musiałaby się skończyć sromotną klęską. Dlatego też, powstrzymując pogoń strzałami, z wolna wycofywał się z karawaną coraz głębiej w las.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

[...] całe nasze siły [...] miały za zadanie jedynie powstrzymywać główny napór, a nie rozbijać go, podczas gdy po sprowadzeniu posiłków w postaci oddziałów specjalnych [...], pełne rozproszenie sił demonstrantów leżało w zasięgu naszych możliwości.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powstrzymuję	powstrzymujemy
2 os.	powstrzymujesz	powstrzymujecie
3 os.	powstrzymuje	powstrzymują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstrzymywałem +(e)m powstrzymywał	powstrzymywałam +(e)m powstrzymywała	powstrzymywałom +(e)m powstrzymywało	powstrzymywaliśmy +(e)śmy powstrzymywali	powstrzymywałyśmy +(e)śmy powstrzymywały
2 os.	powstrzymywałeś +(e)ś powstrzymywał	powstrzymywałaś +(e)ś powstrzymywała	powstrzymywałoś +(e)ś powstrzymywało	powstrzymywaliście +(e)ście powstrzymywali	powstrzymywałyście +(e)ście powstrzymywały
3 os.	powstrzymywał	powstrzymywała	powstrzymywało	powstrzymywali	powstrzymywały

bezosobnik: powstrzymywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę powstrzymywał będę powstrzymywać	będę powstrzymywała będę powstrzymywać	będę powstrzymywało będę powstrzymywać	będziemy powstrzymywali będziemy powstrzymywać	będziemy powstrzymywały będziemy powstrzymywać
2 os.	będziesz powstrzymywał będziesz powstrzymywać	będziesz powstrzymywała będziesz powstrzymywać	będziesz powstrzymywało będziesz powstrzymywać	będziecie powstrzymywali będziecie powstrzymywać	będziecie powstrzymywały będziecie powstrzymywać
3 os.	będzie powstrzymywał będzie powstrzymywać	będzie powstrzymywała będzie powstrzymywać	będzie powstrzymywało będzie powstrzymywać	będą powstrzymywali będą powstrzymywać	będą powstrzymywały będą powstrzymywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powstrzymujmy
2 os.	powstrzymuj	powstrzymujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstrzymywałbym bym powstrzymywał	powstrzymywałabym bym powstrzymywała	powstrzymywałobym bym powstrzymywało	powstrzymywalibyśmy byśmy powstrzymywali	powstrzymywałybyśmy byśmy powstrzymywały
2 os.	powstrzymywałbyś byś powstrzymywał	powstrzymywałabyś byś powstrzymywała	powstrzymywałobyś byś powstrzymywało	powstrzymywalibyście byście powstrzymywali	powstrzymywałybyście byście powstrzymywały
3 os.	powstrzymywałby by powstrzymywał	powstrzymywałaby by powstrzymywała	powstrzymywałoby by powstrzymywało	powstrzymywaliby by powstrzymywali	powstrzymywałyby by powstrzymywały

bezosobnik: powstrzymywano by

bezokolicznik: powstrzymywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: powstrzymując

gerundium: powstrzymywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powstrzymywanie	powstrzymywania
D.	powstrzymywania	powstrzymywań
C.	powstrzymywaniu	powstrzymywaniom
B.	powstrzymywanie	powstrzymywania
N.	powstrzymywaniem	powstrzymywaniami
Ms.	powstrzymywaniu	powstrzymywaniach
W.	powstrzymywanie	powstrzymywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: powstrzymujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powstrzymujący	powstrzymujący	powstrzymujący	powstrzymujące	powstrzymująca
D.	powstrzymującego	powstrzymującego	powstrzymującego	powstrzymującego	powstrzymującej
C.	powstrzymującemu	powstrzymującemu	powstrzymującemu	powstrzymującemu	powstrzymującej
B.	powstrzymującego	powstrzymującego	powstrzymujący	powstrzymujące	powstrzymującą
N.	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującą
Ms.	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powstrzymujący	powstrzymujący	powstrzymujące	powstrzymujące
D.	powstrzymujących	powstrzymujących	powstrzymujących	powstrzymujących
C.	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującym	powstrzymującym
B.	powstrzymujących	powstrzymujących	powstrzymujących	powstrzymujące
N.	powstrzymującymi	powstrzymującymi	powstrzymującymi	powstrzymującymi
Ms.	powstrzymujących	powstrzymujących	powstrzymujących	powstrzymujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: powstrzymywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powstrzymywany	powstrzymywany	powstrzymywany	powstrzymywane	powstrzymywana
D.	powstrzymywanego	powstrzymywanego	powstrzymywanego	powstrzymywanego	powstrzymywanej
C.	powstrzymywanemu	powstrzymywanemu	powstrzymywanemu	powstrzymywanemu	powstrzymywanej
B.	powstrzymywanego	powstrzymywanego	powstrzymywany	powstrzymywane	powstrzymywaną
N.	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywaną
Ms.	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powstrzymywani	powstrzymywani	powstrzymywane	powstrzymywane
D.	powstrzymywanych	powstrzymywanych	powstrzymywanych	powstrzymywanych
C.	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywanym	powstrzymywanym
B.	powstrzymywanych	powstrzymywanych	powstrzymywanych	powstrzymywane
N.	powstrzymywanymi	powstrzymywanymi	powstrzymywanymi	powstrzymywanymi
Ms.	powstrzymywanych	powstrzymywanych	powstrzymywanych	powstrzymywanych

odpowiednik aspektowy: powstrzymać

Składnia

+

powstrzymywać

+

KOGO/CO + (CZYM)

Pochodzenie

Zob. trzymać