wypychać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

wysuwać do przodu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

	synonimy:	wypinać
	hiperonimy:	wysuwać

Połączenia

wypychać plecy, policzki, wargi
wypychać językiem
wypychać do przodu

Cytaty

Jurysta wyżej zadarł nos, wypychając tym samym brzuch.

źródło: NSJP: Artur Baniewicz, Smoczy pazur, 2003

Dr Obuchowski zmarszczył brwi, wypychając językiem wargi, zrobił „goryla”.

źródło: KWSJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wypycham	wypychamy
2 os.	wypychasz	wypychacie
3 os.	wypycha	wypychają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wypychałem +(e)m wypychał	wypychałam +(e)m wypychała	wypychałom +(e)m wypychało	wypychaliśmy +(e)śmy wypychali	wypychałyśmy +(e)śmy wypychały
2 os.	wypychałeś +(e)ś wypychał	wypychałaś +(e)ś wypychała	wypychałoś +(e)ś wypychało	wypychaliście +(e)ście wypychali	wypychałyście +(e)ście wypychały
3 os.	wypychał	wypychała	wypychało	wypychali	wypychały

bezosobnik: wypychano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wypychał będę wypychać	będę wypychała będę wypychać	będę wypychało będę wypychać	będziemy wypychali będziemy wypychać	będziemy wypychały będziemy wypychać
2 os.	będziesz wypychał będziesz wypychać	będziesz wypychała będziesz wypychać	będziesz wypychało będziesz wypychać	będziecie wypychali będziecie wypychać	będziecie wypychały będziecie wypychać
3 os.	będzie wypychał będzie wypychać	będzie wypychała będzie wypychać	będzie wypychało będzie wypychać	będą wypychali będą wypychać	będą wypychały będą wypychać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wypychajmy
2 os.	wypychaj	wypychajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wypychałbym bym wypychał	wypychałabym bym wypychała	wypychałobym bym wypychało	wypychalibyśmy byśmy wypychali	wypychałybyśmy byśmy wypychały
2 os.	wypychałbyś byś wypychał	wypychałabyś byś wypychała	wypychałobyś byś wypychało	wypychalibyście byście wypychali	wypychałybyście byście wypychały
3 os.	wypychałby by wypychał	wypychałaby by wypychała	wypychałoby by wypychało	wypychaliby by wypychali	wypychałyby by wypychały

bezosobnik: wypychano by

bezokolicznik: wypychać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

wypychając

gerundium: wypychanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wypychanie	wypychania
D.	wypychania	wypychań
C.	wypychaniu	wypychaniom
B.	wypychanie	wypychania
N.	wypychaniem	wypychaniami
Ms.	wypychaniu	wypychaniach
W.	wypychanie	wypychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypychający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wypychający	wypychający	wypychający	wypychające	wypychająca
D.	wypychającego	wypychającego	wypychającego	wypychającego	wypychającej
C.	wypychającemu	wypychającemu	wypychającemu	wypychającemu	wypychającej
B.	wypychającego	wypychającego	wypychający	wypychające	wypychającą
N.	wypychającym	wypychającym	wypychającym	wypychającym	wypychającą
Ms.	wypychającym	wypychającym	wypychającym	wypychającym	wypychającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wypychający	wypychający	wypychające	wypychające
D.	wypychających	wypychających	wypychających	wypychających
C.	wypychającym	wypychającym	wypychającym	wypychającym
B.	wypychających	wypychających	wypychających	wypychające
N.	wypychającymi	wypychającymi	wypychającymi	wypychającymi
Ms.	wypychających	wypychających	wypychających	wypychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypychany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wypychany	wypychany	wypychany	wypychane	wypychana
D.	wypychanego	wypychanego	wypychanego	wypychanego	wypychanej
C.	wypychanemu	wypychanemu	wypychanemu	wypychanemu	wypychanej
B.	wypychanego	wypychanego	wypychany	wypychane	wypychaną
N.	wypychanym	wypychanym	wypychanym	wypychanym	wypychaną
Ms.	wypychanym	wypychanym	wypychanym	wypychanym	wypychanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wypychani	wypychani	wypychane	wypychane
D.	wypychanych	wypychanych	wypychanych	wypychanych
C.	wypychanym	wypychanym	wypychanym	wypychanym
B.	wypychanych	wypychanych	wypychanych	wypychane
N.	wypychanymi	wypychanymi	wypychanymi	wypychanymi
Ms.	wypychanych	wypychanych	wypychanych	wypychanych

odpowiednik aspektowy: wypchnąć

Składnia

Rz_osobowy

+

wypychać

+

CO

Pochodzenie

Czasownik przedrostkowy od psł. *pichati 'pchać, popychać, posuwać'; w języku polskim oczekiwalibyśmy formy *-pichać, jednak od najdawniejszych czasów są poświadczone postaci -pychać z niejasnym -y-, być może analogicznym do dychać (Bor); zob. pchać