rozpraszać - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

przeszkadzać w skupieniu się

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

synonimy:

dekoncentrować

jakiś dźwięk, głośna rozmowa, czyjaś obecność, jakiś widok, zgiełk rozprasza; dobiegające skądś głosy rozpraszają
rozpraszać czyjeś myśli, uwagę
denerwować i rozpraszać

	Siadał wtedy w fotelu [...] i starał się czytać. Ale nie zawsze się to udawało. Może rozpraszały go głosy dobiegające z ogrodu, może szelest wiatru czy postukiwanie blaszanego koguta. źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1995
	Zostaliśmy sami. Milczałem. Nie wolno było rozpraszać uwagi doktora ani sugerować diagnozy. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009
	Ja muszę się skupić. Dlatego idź już, mamo, jeżeli mi dobrze życzysz. Twoja obecność mnie rozprasza. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 4,1967-1973
	Na czas medytacji Paul i Peter usunęli się z pokoju modlitewnego, by nie rozpraszać jogina. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: [bez tytułu], 1999
	Nie robi pani notatek? – zapytał. – [...] Nie mogę rozpraszać ani onieśmielać pacjenta [...] pisaniem na kartce. Rozmawiam, słucham, obserwuję, a potem notuję. źródło: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpraszałem +(e)m rozpraszał	rozpraszałam +(e)m rozpraszała	rozpraszałom +(e)m rozpraszało	rozpraszaliśmy +(e)śmy rozpraszali	rozpraszałyśmy +(e)śmy rozpraszały
2 os.	rozpraszałeś +(e)ś rozpraszał	rozpraszałaś +(e)ś rozpraszała	rozpraszałoś +(e)ś rozpraszało	rozpraszaliście +(e)ście rozpraszali	rozpraszałyście +(e)ście rozpraszały
3 os.	rozpraszał	rozpraszała	rozpraszało	rozpraszali	rozpraszały

bezosobnik: rozpraszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozpraszał będę rozpraszać	będę rozpraszała będę rozpraszać	będę rozpraszało będę rozpraszać	będziemy rozpraszali będziemy rozpraszać	będziemy rozpraszały będziemy rozpraszać
2 os.	będziesz rozpraszał będziesz rozpraszać	będziesz rozpraszała będziesz rozpraszać	będziesz rozpraszało będziesz rozpraszać	będziecie rozpraszali będziecie rozpraszać	będziecie rozpraszały będziecie rozpraszać
3 os.	będzie rozpraszał będzie rozpraszać	będzie rozpraszała będzie rozpraszać	będzie rozpraszało będzie rozpraszać	będą rozpraszali będą rozpraszać	będą rozpraszały będą rozpraszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozpraszajmy
2 os.	rozpraszaj	rozpraszajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpraszałbym bym rozpraszał	rozpraszałabym bym rozpraszała	rozpraszałobym bym rozpraszało	rozpraszalibyśmy byśmy rozpraszali	rozpraszałybyśmy byśmy rozpraszały
2 os.	rozpraszałbyś byś rozpraszał	rozpraszałabyś byś rozpraszała	rozpraszałobyś byś rozpraszało	rozpraszalibyście byście rozpraszali	rozpraszałybyście byście rozpraszały
3 os.	rozpraszałby by rozpraszał	rozpraszałaby by rozpraszała	rozpraszałoby by rozpraszało	rozpraszaliby by rozpraszali	rozpraszałyby by rozpraszały

bezosobnik: rozpraszano by

bezokolicznik: rozpraszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozpraszając

gerundium: rozpraszanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozpraszający

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozpraszany

odpowiednik aspektowy: rozproszyć

+

rozpraszać

+

CO

Czasownik ze wzdłużeniem wokalizmu rdzennego o > a od rozproszyć .
Zob. prószyć