rozpraszać - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

powodować, że drobne cząsteczki czegoś znajdują się w wielu różnych miejscach na jakimś obszarze

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

	[...] dopalone świece spływały ciepłymi soplami ze świecznika, rozpraszając duszącą woń kopciu. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971
	Zaświecił lampkę wiszącą nad łóżkiem, abażur miała zrobiony z czerwonych i zielonych kart celuloidu, rozpraszała przytulne światło. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Na grobie rozpraszano szczypty tytoniu, żeby pozyskać przychylność duszy zmarłego. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994
	Podmuch lodowatego wiatru odbił się świstem w zakamarkach ścian bazy, rozpraszając śnieżny pył. źródło: NKJP: Marek Kamiński, Wojciech Moskal, Sławomir Swerpel: Nie tylko biegun, 1996
	W scyntylatorze bombardowanym przez neutrony [...] protony są rozpraszane w różnych kierunkach i każdy z nich uzyskuje energię zależną od kąta rozproszenia. źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpraszałem +(e)m rozpraszał	rozpraszałam +(e)m rozpraszała	rozpraszałom +(e)m rozpraszało	rozpraszaliśmy +(e)śmy rozpraszali	rozpraszałyśmy +(e)śmy rozpraszały
2 os.	rozpraszałeś +(e)ś rozpraszał	rozpraszałaś +(e)ś rozpraszała	rozpraszałoś +(e)ś rozpraszało	rozpraszaliście +(e)ście rozpraszali	rozpraszałyście +(e)ście rozpraszały
3 os.	rozpraszał	rozpraszała	rozpraszało	rozpraszali	rozpraszały

bezosobnik: rozpraszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozpraszał będę rozpraszać	będę rozpraszała będę rozpraszać	będę rozpraszało będę rozpraszać	będziemy rozpraszali będziemy rozpraszać	będziemy rozpraszały będziemy rozpraszać
2 os.	będziesz rozpraszał będziesz rozpraszać	będziesz rozpraszała będziesz rozpraszać	będziesz rozpraszało będziesz rozpraszać	będziecie rozpraszali będziecie rozpraszać	będziecie rozpraszały będziecie rozpraszać
3 os.	będzie rozpraszał będzie rozpraszać	będzie rozpraszała będzie rozpraszać	będzie rozpraszało będzie rozpraszać	będą rozpraszali będą rozpraszać	będą rozpraszały będą rozpraszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozpraszajmy
2 os.	rozpraszaj	rozpraszajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpraszałbym bym rozpraszał	rozpraszałabym bym rozpraszała	rozpraszałobym bym rozpraszało	rozpraszalibyśmy byśmy rozpraszali	rozpraszałybyśmy byśmy rozpraszały
2 os.	rozpraszałbyś byś rozpraszał	rozpraszałabyś byś rozpraszała	rozpraszałobyś byś rozpraszało	rozpraszalibyście byście rozpraszali	rozpraszałybyście byście rozpraszały
3 os.	rozpraszałby by rozpraszał	rozpraszałaby by rozpraszała	rozpraszałoby by rozpraszało	rozpraszaliby by rozpraszali	rozpraszałyby by rozpraszały

bezosobnik: rozpraszano by

bezokolicznik: rozpraszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozpraszając

gerundium: rozpraszanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozpraszający

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozpraszany

odpowiednik aspektowy: rozproszyć

+

rozpraszać

+

CO

Czasownik ze wzdłużeniem wokalizmu rdzennego o > a od rozproszyć .
Zob. prószyć