prężyć

  • używając własnych sił, sprawiać, że konkretne partie mięśni stają twardsze i widoczne spod skóry
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne


    CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    zwyczaje i zachowania zwierząt

  • synonimy:  napinać
    naprężać
    • szeryf prężył coś; kormorany prężą coś
    • prężyć bicepsy, ciało, grzbiet, kark, klatę, mięśnie, muskuły, pierś, szyję; łapy, ogon
  • Chodził dumnie wyprostowany, prężył mięśnie i lśnił jak wysmarowany oliwą gladiator.

    źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

    Już jestem mistrzem świata - powtarzał i prężył bicepsy o ponadpółmetrowym obwodzie.

    źródło: NKJP: Jacek Przybyło: W sobotę Mike Tyson walczy z Bruce'em Seldonem, Gazeta Wyborcza, 1996-09-07

    Zbójnik zakuty w łańcuchy nie uchylał się od winy i groźnie prężył pierś. W końcu sędzia wydał surowy wyrok, skazując go na powieszenie na haku za żebro.

    źródło: NKJP: Wielkie dni harnasia, Dziennik Polski, 2003-08-12

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. prężę
    prężymy
    2 os. prężysz
    prężycie
    3 os. pręży
    prężą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. prężyłem
    +(e)m prężył
    prężyłam
    +(e)m prężyła
    prężyłom
    +(e)m prężyło
    prężyliśmy
    +(e)śmy prężyli
    prężyłyśmy
    +(e)śmy prężyły
    2 os. prężyłeś
    +(e)ś prężył
    prężyłaś
    +(e)ś prężyła
    prężyłoś
    +(e)ś prężyło
    prężyliście
    +(e)ście prężyli
    prężyłyście
    +(e)ście prężyły
    3 os. prężył
    prężyła
    prężyło
    prężyli
    prężyły

    bezosobnik: prężono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę prężył
    będę prężyć
    będę prężyła
    będę prężyć
    będę prężyło
    będę prężyć
    będziemy prężyli
    będziemy prężyć
    będziemy prężyły
    będziemy prężyć
    2 os. będziesz prężył
    będziesz prężyć
    będziesz prężyła
    będziesz prężyć
    będziesz prężyło
    będziesz prężyć
    będziecie prężyli
    będziecie prężyć
    będziecie prężyły
    będziecie prężyć
    3 os. będzie prężył
    będzie prężyć
    będzie prężyła
    będzie prężyć
    będzie prężyło
    będzie prężyć
    będą prężyli
    będą prężyć
    będą prężyły
    będą prężyć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. prężmy
    2 os. pręż
    prężcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. prężyłbym
    bym prężył
    prężyłabym
    bym prężyła
    prężyłobym
    bym prężyło
    prężylibyśmy
    byśmy prężyli
    prężyłybyśmy
    byśmy prężyły
    2 os. prężyłbyś
    byś prężył
    prężyłabyś
    byś prężyła
    prężyłobyś
    byś prężyło
    prężylibyście
    byście prężyli
    prężyłybyście
    byście prężyły
    3 os. prężyłby
    by prężył
    prężyłaby
    by prężyła
    prężyłoby
    by prężyło
    prężyliby
    by prężyli
    prężyłyby
    by prężyły

    bezosobnik: prężono by

    bezokolicznik: prężyć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: prężąc

    gerundium: prężenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: prężący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: prężony

    odpowiednik aspektowy: naprężyć

  • Rz żywotny + prężyć +
    CO
  • psł. *prǫžiti 'powodować, że coś jest napięte, naprężone, czynić napiętym, naprężonym, naciągać, napinać, naprężać'

CHRONOLOGIZACJA:
1643, Knap
FRAZEOLOGIZMY:
Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2024